ساخت فلو کامپیوتر سیالات هیدروکربنی
دکتر وحید حمیتی واقف با اشاره به کاربرد فلوکامپیوترها در صنایع گفت: فلوکامپیوترها تجهیزاتی جهت تدقیق اندازه گیری استاندارد هستند. منظور از اندازه گیری استاندارد، ارائه نتیجه در شرایط اندازه گیری استاندارد گازها یعنی فشار یک اتمسفر و دمای ۱۵ درجه سانتیگراد و با منظور کردن ضریب تراکم‌پذیری گازهاست که مورد پذیرش کلیه مجامع جهانی است. ضریب تراکم پذیری تابع عوامل متعددی است و محاسبه آن بسیار پیچیده است. در زمینه اندازه گیری فلوی عبوری مایعات نیز، پیچیدگی‌های مشابهی وجود دارد.
فلوکامیپوترها براساس استانداردهای معتبر جهانی و جداول و روابط ریاضی پیچیده حاکم بر آنها، اندازه گیری مذکور را تدقیق می‌کنند و آن را به صورت استاندارد تبدیل می‌کنند. با توجه به آنکه همواره مقادیر استاندارد برای تبادلات مالی به کار می‌روند، این تجهیزات باید از دقت و قابلیت اطمینان بسیار بالایی برخوردار باشند.
مدیر طرح فلومتر پژوهشگاه نیرو در خصوص جایگاه طراحی و ساخت فلوکامپیوتر در ایران گفت: یکی از مشکلات فعلی در نیروگاه‌ها، اختلاف قابل توجه در اندازه گیری میزان گاز مصرفی میان نیروگاه و شرکت گاز است. فلوکامپیوترها با تدقیق اندازه گیری‌ها موجب بهبود قابل توجه این مشکل خواهند شد. یک مشکل دیگر نیروگاه‌ها، اندازه گیری دقیق گازوییل خروجی تانکرهای حمل آن است که استفاده از فلوکامپیوترها این مشکل را اصلاح کرده و کاهش خواهد داد.
واقف در خصوص ضرورت طراحی و ساخت فلوکامپیوترها به مقرون به صرفه بودن تولید این تجهیزات در مقایسه با نمونه خارجی اشاره کرد و گفت: در جریان انجام پروژه "طراحی و ساخت فلومتر آلتراسونیک گازی مدل Clamp-on» در پژوهشگاه نیرو و اجرای موفق و ارتباط نزدیک با متخصصان مرتبط در حوزه نیروگاهی و صنعت گاز کشور، با سایر محصولات مورد نیاز این حوزه از جمله فلوکامپیوتر آشنا شدم. در جریان خرابی‌هایی که برای چند دستگاه فلوکامپیوتر در یکی از شرکت‌های زیرمجموعه شرکت گاز رخ داده بود، موفق به تعمیر آنها شدیم و متوجه شدیم که ساخت این محصولات که مورد نیاز ملی نیز هستند، در کشور کاملا عملیاتی و اجرایی بوده و به لحاظ اقتصادی نیز کاملا مقرون به صرفه است. این موضوع توسط دیگر متخصصان این حوزه در سومین همایش اندازه گیری جریان سیالات در سال ۹۵ نیز مطرح شد و موجب شد تا عزم خود را در راستای ساخت این محصول جزم کنیم. در این مسیر، متوجه شدیم که چند مجموعه دیگر نیز در حال فعالیت در این زمینه هستند که از میان آنها مجموعه جهاد دانشگاهی به دلیل تجربه، دانش و توانمندی بیشتر مد نظر قرار گرفت.
وی به تبادل تفاهم نامه همکاری پژوهشگاه نیرو و جهاد دانشگاه صنعتی شریف در آیین بزرگداشت روز پژوهش اشاره کرد و گفت : براساس این تفاهم نامه فرآیند ساخت این تجهیز در حال انجام است و امید است به شرط تامین به موقع منابع مالی، اواسط سال آینده نمونه اولیه آن برای انجام آزمون‌های عملکردی و اخذ گواهینامه‌های مرتبط آماده شود.
واقف تصریح کرد: تا کنون در زمینه تولید این محصولات به طور کامل به خارج از کشور وابسته بودیم، که با اجرای این پروژه، ظرف دو سال آینده شاهد خودکفایی قابل توجه کشور در این حوزه خواهیم بود. با ساخت این تجهیزات نیاز کشور در این زمینه مرتفع می‌شود و امکان اندازه‌گیری بسیار دقیق در تبادلات مالی فراهم می‌شود.
وی افزود: با توجه به آنکه در این پروژه اخذ گواهینامه‌های بین‌المللی در نظر گرفته شده است، محصول تولید شده از حیث دقت اندازه گیری، تفاوتی با نمونه خارجی این تجهیزات نخواهد داشت. از حیث قیمت نیز در حال حاضر قیمت نمونه خارجی در بازه ۵۰ تا ۳۰۰ هزار دلار است، در حالی که قیمت نمونه داخلی حدود ۱۰% قیمت‌های ذکر شده خواهد بود. این نکته نیز مهم است که نمونه‌های خارجی به دلیل مشکلات ناشی از تحریم‌ها کاملا فاقد پشتیبانی و گارانتی و خدمات تعمیر هستند و در صورت وقوع هرگونه مشکلی غیرقابل استفاده می‌شوند. بنابراین دانش فنی به دست آمده، علاوه بر تامین نیاز داخل همراه با پشتیبانی و خدمات پس از فروش، در زمینه رفع مشکلات نمونه‌های خارجی نیز راهگشا خواهد بود. این محصول برای صادرات به خارج از کشور نیز از پتانسیل بالایی برخوردار است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه نیرو در خصوص تامین مالی و بازگشت سرمایه طراحی و ساخت فلوکامپیوترها گفت: این پروژه به مبلغ ۲.۸ میلیارد تومان و ظرف مدت دو سال و با سرمایه گذاری مشترک اجرا می‌شود. با توجه به قیمت بسیار بالای نمونه‌های خارجی، تنها با فروش ۱۰ عدد از این محصول، کل سرمایه گذاری مذکور از طریق ممانعت از خروج ارز به کشور باز می‌گردد.
واقف با اشاره به توان بسیار بالای متخصصان داخلی کشور عنوان نمود: با توجه به توان بسیار بالای متخصصان داخلی، میتوان با اطمینان گفت که تقریبا کشور ایران توانمندی ساخت هر نوع تجهیزی را دارد. لیکن توجه به دو نکته ضروری است؛ نخست آنکه باید حتما در زمینه بازار این تجهیزات اقدامات مناسبی صورت گیرد و برای خریداران محصولات تولید داخل، مشوق‌هایی در نظر گرفته شود تا به استفاده از محصولات داخلی ترغیب شوند. پیشنهاد می‌شود تا بخشی از وام‌هایی که به شرکت‌های دانش‌بنیان اعطاء می‌شود به خریداران این محصولات اعطاء شود (البته با رعایت حفظ شرایط رقابتی بازار و به تعداد محدود و تنها در ابتدای مسیر تولید) و دوم آنکه حتما باید توجه داشت که ساخت هر محصولی تا رسیدن به نمونه صنعتی، هزینه بر است و حتی احتمال شکست نیز دارد. شاید از ۱۰ پروژه تحقیقاتی، فقط یک پروژه به موفقیت برسد و معمولا همان یک پروژه هزینه‌های صرف شده را جبران می‌نماید. امیدوارم نگاه حمایتی به تحقیقاتی که منجر به تولید داخل محصول می‌شود، گسترش یابد.
عضو هئیت علمی پژوهشگاه نیرو در پایان اظهار امیدواری کرد؛ آیین نامه ارتقای اعضای هیئت علمی کشور اصلاح و بازنگری اساسی شود، زیرا با توجه به بازار بسیار گسترده محصولاتی که میتوان به کمک توان متخصصان داخلی تصاحب کرد و توانمندی بسیار بالای متخصصان کشور، شاهد هستیم که هم اکنون طیف وسیعی از متخصصان داخلی اعم از اساتید دانشگاه و دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی، بیشتر به انتشار مقالات آکادمیک سوق داده شدهاند و این مقالات نیز اغلب منجر به کسب ثروت و کارآفرینی به خصوص در حوزه علوم مهندسی نمی‌شوند که امیدوارم با اصلاح آیین نامه ارتقای اعضای هیئت علمی و بازنگری اساسی، بودجه‌های تخصیص داده شده در حوزه دانشگاهی کشور صرف تولید محصولات با سودآوری بالا برای کشور گردد.
نظرات