بررسی تجربیات مشهد در اجرای طرح‌های جامع در تقابل ...

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شورای اسلامی شهر مشهدمقدس، لیلا نوروزی، پژوهشگر حوزه شهرسازی به‌عنوان یکی از طراحان طرح جامع سوم مشهد در این نشست بابیان آنکه در مشهد بیش از ۵ دهه تجربه برنامه‌ریزی و طرح‌ریزی شهری وجود دارد مشهد را سرمایه تمدنی کشور، خواستگاه ادبیات و زبان فارسی و نگه‌دارنده فرهنگ شمال شرق دانست و گفت: این شهر به دلیل موقعیت سوق‌الجیشی خود پذیرنده نحله‌های مختلف فکری بوده و شهری فرهنگ محور و میراث دار شهری تمدن ایران به شمار می‌رود.

وی افزود: مشهد حافظ نقش ژئوپلیتیک منطقه‌ای کشور است و در حالیکه جمعیت ثابت تهران در ۱۰۰ کیلومترمربع ۱۰ میلیون نفر است؛ مشهد نیز ۳ میلیون در ۳۰ کیلومترمربع جای‌داده و دارای تراکم جمعیتی برابری با تهران است اما حس ازدحام در مشهد به‌شدت تهران دیده نمی‌شود که دلیل آن طرح‌ریزی بهتر این شهر است.

نوروزی در تشریح مراحل تاریخی برنامه‌ریزی شهری در مشهد گفت: طرح جامع اول مشهد در سال ۱۳۵۰، طرح دوم در سال ۷۲ و طرح سوم نیز در سال ۹۶ تکمیل و ابلاغ‌شده که تجربه نزدیک به ۵۰ سال توسعه شهری را برای این شهر به ارمغان آورده است.

نوروزی اولین طرح جدی برنامه‌ریزی شهری در مشهد را مربوط به نوسازی شهری در بافت حرم دانست و با ارائه یک تایم لاین تاریخی توسعه بافت حرم و نوسازی فلکه حضرتی را از نقاط برجسته در سیر تحولات و پیشرفت طرح‌های جامع مشهد عنوان کرد.

وی در ادامه با اشاره به آنکه طرح‌های مختلف شهری و مداخله و نوسازی تا سال ۹۲ به‌تناوب در مشهد اجراشده خاطرنشان کرد: سیر تحول فکری در طرح‌ریزی شهری مشهد آن‌گونه بوده که از مداخله و بهسازی آغازشده و تا حدود سال ۷۸ غلبه مطالعات بر موضوع نوسازی و بازسازی بوده است.

وی در ادامه با تاکید بر آنکه مرز محکمی بین دو جریان نیست گفت: پس‌ازاین دوره تفکرات و طراحی‌ها بیشتر به سمت بهسازی رفته است و مفاهیم کیفی و اجتماعی و ساکنان و بهره‌برداران بیشتر موردتوجه بوده و در تکامل آن از سال ۹۲ به سمت موضوع بازآفرینی رفته‌ایم.

نوروزی یادآور شد که طرح جامع اول مشهد معروف به طرح خازنی، محدوده شهر را از ۳۳۰۰ هکتار به ۱۷۰۰۰ هکتار توسعه داده و جمعیت را از ۴۵۰ هزار نفر به ۱ میلیون و ۴۶۰ هزار نفر تا سال ۷۰ پیش‌بینی می‌کند که با بررسی نحوه مطالعات و مدل برنامه‌ریزی می‌توان گفت موفق‌ترین طرح جامع مشهد بوده که البته فقط ۳۰ درصد آن محقق شده است.

وی در ادامه به بررسی فنی سه طرح جامع اجراشده در مشهد از دیدگاه اجتماعی و کارکردی پرداخت و نحوه تعامل مردم با طرح‌ها را موردبررسی اجمالی قرار داد.