• دوشنبه 22 مهر 1398
• 0 نظر

تبسم تالاب بين‌المللي گاوخوني پس از سالها غم خشكسالي

اصفهان-ايرنا- اي مامن با طروات كوير، اي زايش مستي و ترانه پرندگان، چرا سالها ترا خشكانده‌اند، چرا شادابي ترا بريده‌اند، مي‌داني مردمان ديار كوير بلكه همه ايران از تو قصه ها دارند و از ساحل آرامش تو نقاشي مي ساختند. بار دگر تبسم ترا با خبر ورود آب به رويشگاه‌هايت ديده ايم و آبشار خوشحالي را در ديار نصف جهان جاري كردي.

صد غزل از دل به لب‌هاي قلم جاري است تا شوق شادي ترا  بنگارد چراكه چشم‌هاي زيادي سالها نگران استمرار خشكي تو بوده اند، اي سكوت پرمعنا، يادت باشد در غربت غروب تو، گلهاي فراواني تا امروز خشك و بي رمق شدند.

آري - چند روزي است آيه رويش گلهايت از دل پرندگانت جاري شد و امروز كه دوباره كوير عطشناك مرده را جان دادي، اميد كه منبعد دامن سبز تو هرگز به غم خشكسالي آلوده نشود. بعد از اين هميشه خرم و خوش باش تا موجها و گل هاي نيلوفر آبي ات در آبهايت برقصند و اهالي نيز طراوات بگيرند.

باري ! بايد با تدبير بر اهريمن خشكي و تهديد بتازيم، اي تالاب گاوخوني، اي رنج هاي رفته بر تو، هميشه پر آب باش، هميشه جاري باش كه بي آبي و حسرت خيزش تو و زاينده‌رود تاريخ ساز، نتيجه نابودي حيات فلات مركزي ايران است.

تالاب بين المللي گاوخوني كه منطقه ‌اي به وسعت 476 كيلومتر مربع واقع در 167 كيلومتري جنوب شرق اصفهان در كنار شهر ورزنه و در مجاورت تپه ‌هاي شني واقع و ارتفاع آن از سطح دريا يكهزار و 470 متر و بيشينه عمق آن 150 سانتي متر است كه بيش از يك دهه به جز يك مورد آنهم كوتاه مدت در سال 95، آب را به خود نديده است.

اين تالاب در سال 1354 در كنوانسيون رامسر به ثبت رسيد و نام آن در فهرست تالاب هاي بين المللي قرار گرفت كه همواره يكي از زيستگاههاي حيات وحش و پرندگان در فلات مركزي ايران بود كه اكنون خبري از موجودات زنده در آن نيست.

از دوم تا بيستم مهرماه سال جاري 2 ميليون و 241 هزار مترمكعب آب به تالاب گاوخوني رسيد كه مي تواند گام بزرگي در جهت احياي اين تالاب باشد.تالابي با تدبير مسوولان استان و پيگيريهاي مستمر اداره كل حفاظت محيط زيست و همكاري شركت آب منطقه اي و ساير بخش ها در مهرماه دوباره نفس گرفت و بعد از سيلاب هاي بهاره دوباره باز جاني تازه گرفت.

با اين كه تا احياي تالاب گاوخوني و تحقق حقابه 176 ميليون مترمكعب در سال فاصله زياد است ولي همين مقدار آبي هم كه وارد اين اكوسيستم طبيعي شده است با اين  وجود كه ايران به خصوص مناطق مركزي ايران در خشكسالي است غنيمت است چون مي تواند از بيدار شدن غول خفته كه ريزگردها را تا فاصله هاي 500 تا هزار كيلومتر مي كشاند جلوگيري كند.

معاونت نظارت و پايش حفاظت محيط زيست استان اصفهان در گفت و گو با ايرنا با اشاره به اينكه 2 ميليون و 241 هزار متر مكعب آبي كه به تالاب رسيد از تاريخ دوم تا بيستم مهرماه سال جاري بوده است اظهار داشت: در تاريخ يازدهم مهرماه آب با حجم تقريبي 14 مترمكعب بر ثانيه از سد رودشتين به سوي تالاب گاوخوني رهاسازي شد كه پس از حدود يك هفته اين آب به تالاب بين المللي گاوخوني رسيد.

حسين اكبري تصريح كرد: با توجه به پايش‌هاي اداره كل حفاظت محيط زيست استان از يكم تا 16 مهرماه سال جاري ميانگين نيم مترمكعب برثانيه آب همراه با پساب و زه‌آب كشاورزي از ايستگاه شاخه كنار به سمت تالاب جريان روانه شد كه آب رهاسازي شده از سد رودشتين روز چهارشنبه هفدهم مهرماه با دبي 3.4 مترمكعب از ايستگاه شاخ كنار به طرف تالاب گاوخوني رفت كه مقدار آب هجدهم مهرماه 5.25 مترمكعب شد.

وي تصريح كرد : حجم آب ورودي به بند شاخ كنار در روزهاي نوزدهم و بيستم مهرماه روند كاهشي داشته و به 4.37 مترمكعب برثانيه رسيده است كه از دوم تا بيستم مهرماه سال جاري دو ميليون و 241 هزار مترمكعب آب از بند شاخ كنار به سمت گاوخوني رفت كه اين مقدار از آب نيز به همراه اندكي پساب و زه‌كش‌هاي كشاورزي بود.

وي با تاكيد بر اينكه اكنون از سد رودشتين حدود چهارمترمكعب بر ثاينه آب به سمت پايين دست و تالاب گاوخوني در حركت است تصريح كرد: نتايج كلي رسيدن آب به تالاب پس از جمع بندي در پايان مهر سال جاري اعلام خواهد شد.

به گفته اكبري راه نجات تالاب بين المللي گاوخوني، هماهنگي و هم‌افزايي مستمر بين دستگاه‌هاي مرتبط دولتي و مردم است تا حقابه تالاب به طور مستمر تامين شود.

كاهش تبعات تغييرات اقليمي، تصفيه پساب هاي جاري شده در زاينده رود، پركردن سفره هاي آب زيرزميني، جلوگيري از سيلاب، گردشگري و مباحث فرهنگي، تثبيت شن هاي روان و گنجينه متنوع زيستي و ژنتيكي از جمله ارزش هاي تالاب گاوخوني است كه با جريان يافتن آب به سمت آن و تامين بخشي از حقابه اش، اميدها براي احياي اين كاركردها افزايش مي يابد.

رضا رسولي عضو يك تشكل زيست محيطي در گفت و گو با ايرنا بر ضرورت تامين حقابه تالابهاي در ايران به ويژه تالاب گاوخوني تاكيد كرد و گفت : از زماني كه حقابه زيست محيطي در كشور قطع شده است تالابهاي كشور با چالش جدي مواجه شده اند.

وي معتقد است با تدبير و اتخاذ روش هاي علمي مي توان بسياري از چالشهاي زيست محيطي در ايران را برطرف كرد.

وي آگاهي بخشي و فرهنگ سازي در همه بخش ها را نياز ضروري امروز جامعه ايران برشمرد و افزود: نبايد با بي تدبيري كاري كرد تا اين تالابها به عنوان تاريخ طبيعي سرزمين مان نابود شوند و آنگاه اين رويشگاه ها را در كتابها جستجو كرد.

رسولي تاكيد كرد حوضه آبريز زاينده رود به عنوان تامين كننده آب تالاب گاوخوني نيازمند مديريت  اصولي و علمي است كه بايد همه نهادهاي مربوط نسبت به اين مهم توجه اساسي كنند.

تالاب بين المللي گاوخوني، منطقه ‌اي به وسعت 476 كيلومتر مربع واقع در 167 كيلومتري جنوب شرق اصفهان در كنار شهر ورزنه و در مجاورت تپه ‌هاي شني واقع و ارتفاع آن از سطح دريا يكهزار و 470 متر و بيشينه عمق آن 150 سانتي متر است.

اين تالاب در سال 1354 در كنوانسيون رامسر به ثبت رسيد و نام آن در فهرست تالاب هاي بين المللي قرار گرفت كه همواره يكي از زيستگاههاي حيات وحش و پرندگان در فلات مركزي ايران بود كه اكنون خبري از موجودات زنده در آن نيست.تالاب گاوخوني از بزرگترين و مهمترين تالاب هاي ايران است و در طول تاريخ علاوه بر ايجاد فضاي فرح بخش در شرق اصفهان، مامني براي پرندگان مهاجر و جانوران آبي و منبع درآمد و آسايش ساكنان اين منطقه بوده است.