موانع فعالیت‌های پژوهشی در ایران
رئیس دانشگاه تهران گفت: بودجه پژوهش در سال ۸۶ در دانشگاه تهران ۶ میلیارد تومان بود که اکنون ۲ برابر شده اما اعتقاد دارم اگر همه بودجه دانشگاه را به امر پژوهش اختصاص دهیم باز هم کم است.
به گزارش بنانیوز به نقل از خبرگزاری فارس، فرهاد رهبر رئیس دانشگاه تهران در نوزدهمین جشنواره پژوهش دانشگاه تهران که پیش از ظهر امروز دوشنبه با حضور پژوهشگران، استادان، اندیشمندان، مسئولان، دانشجویان و کارکنان دانشگاه تهران در تالار علامه امینی این دانشگاه برگزار شد، با اشاره به اینکه باید پژوهش را نهادینه کرده و به صورت فرهنگ در جامعه اشاعه دهیم گفت: آنچه مسلم است امروز پژوهش یک واقعیت اجتماعی است و باید به آن توجه جدی شود.
وی افزود: انسان اساسا یک موجود جستجوگر است که به دنبال کشف حقیقت است و در این راه از هیچ تلاشی روی گردان نیست و از همین رو پژوهش و پژوهشگری از ابتدای خلقت آدم تاکنون استمرار داشته است.
رهبر خاطرنشان کرد: روح جستجوگر انسان هنگامی به آرامش می‌رسد که به حقیقتی دست پیدا کند و امروز یکی از مباحث مهم کشور بحث "الگوی پیشرفت اسلامی و ایرانی " است که مهمترین عرصه‌های آن فکر و اندیشه و علم و دانش است.
رئیس دانشگاه تهران در ادامه تصریح کرد: باید توجه داشت که عرصه معنویت تمام این عرصه‌ها را در بر می‌گیرد و این الگو را به الگوی پیشرفت اسلامی تبدیل می‌کند.
وی با اشاره به اینکه همواره یک رابطه مستقیم میان حجم اطلاعات علمی و رفاه و امنیت ملی وجود دارد، تاکید کرد: اگر پیشرفت و توسعه کشور را خواهانیم باید حجم علمی و دانش خود را گسترش دهیم.
رهبر با تاکید بر اینکه پیشرفت در گرو توسعه علمی است، اظهار داشت: توسعه علمی نیز در گرو پژوهش است و بنابراین پژوهش سنگ بنای پیشرفت و توسعه ملی است.
رئیس دانشگاه تهران در ادامه گفت: حال پژوهشی که سنگ بنای پیشرفت و توسعه ملی است چرا همواره با مشکلات و موانعی روبروست؟ و چاره کار در چیست؟
وی با بیان اینکه عوامل متعددی موجب ایجاد مشکلات در امر پژوهش می‌شوند، خاطرنشان کرد: این عوامل به شرایط سیاسی و فرهنگی جامعه، اعتبار، پژوهشگر، نقش دانشگاه‌ها و ... باز می‌گردد.
رهبر افزود: موضوع پژوهش، متولی، پژوهشگر و بودجه و امکانات در کنار یکدیگر ساختار پژوهش را ایجاد می‌کنند.
رئیس دانشگاه تهران با اشاره به اینکه در جامعه امروز ما نهادهای پژوهشی عمدتا در اختیار دولت است و سرنوشت آنها به شرایط سیاسی و فرهنگی جامعه متصل بوده و اکنون پژوهشکده‌های مستقل نداریم، تصریح کرد: دانشگاه مرکز مستقلی نیست و وابسته به تحولات سیاسی و فرهنگی جامعه است و از سوی دیگر دولت‌ها یا اساسا به امر پژوهش تمایلی ندارند و یا قادر به سرمایه‌گذاری در امر پژوهش نیستند.
وی با تاکید بر اینکه پیشرفت در گرو توسعه علمی و پژوهش است، اما همه ما از فقر پژوهش و تحقیقات گله‌مند هستیم، اظهار داشت: بودجه پژوهش در سال ۸۶ در دانشگاه تهران ۶ میلیارد تومان بود که اکنون ۲ برابر شده اما اعتقاد دارم اگر همه بودجه دانشگاه را به امر پژوهش اختصاص دهیم باز هم کم است.
رهبر در ادامه بیان داشت: اما باید این نکته را نیز در نظر داشته باشیم که نباید ما دچار روزمرگی شویم و در این خصوص یکی دیگر از مشکلات در امر پژوهش بحث مدیریت است.
رئیس دانشگاه تهران گفت: دولت بودجه یک درصدی از شرکت‌های دولتی را برای امر پژوهش اختصاص داده که این بودجه رقم قابل توجهی است اما در حال حاضر هر شرکت و موسسه‌ای برای خود یک موسسه تحقیقاتی تاسیس کرده و افرادی مسئول این موسسه‌های تحقیقاتی هستند که الفبای پژوهش را نمی‌دانند.
وی افزود: مدیران میانی اجرایی کشور اعتقادی به این ندارند که با امر پژوهش می‌توانند به فعالیت‌های خود در جامعه جامه عمل بپوشانند.
رهبر با تاکید بر اینکه مدیریت پژوهش و اعتماد مدیران به امر پژوهش در کشورمان باید اصلاح شود، تصریح کرد: از دیگر مشکلاتی که در امر پژوهش وجود دارد عدم سیستم اطلاع‌رسانی و تبادل عینی است.
وی با طرح این سؤال که چه میزان پایان‌نامه و رساله‌های تکراری داریم؟ گفت: اطلاعی در این خصوص نداریم به این دلیل که سیستم اطلاع رسانی ضعیف است.
رئیس دانشگاه تهران افزود: اکنون در دانشگاه‌ها سیستمی موجود نیست که به راحتی میزان کپی‌برداری را تشخیص دهد البته در این خصوص باید ضعف ارتباط بین‌المللی را نیز مدنظر داشته باشیم.
رهبر با بیان اینکه باید روابط دانشگاه‌های کشورمان با دانشگاه‌های بین‌المللی تقویت شود، خاطرنشان کرد: اکنون نحوه ارتباط دانشگاه‌های کشورمان با دانشگاه‌های بین‌المللی تنها تریبون نشریه‌های بین‌المللی است.
وی در ادامه تاکید کرد: باید پرسید که در حال حاضر دانشگاه تهران دارای چند نشریه ISI است؟ که در جواب باید گفت: طبق آمار دانشگاه تهران تنها دارای ۲ نشریه ISI است و آیا این رقم مناسبی است؟
رئیس دانشگاه تهران اظهار داشت: البته باید توجه داشت که شرایط مناسب را برای محققان ایجاد نکرده‌ایم و محققی که در دغدغه‌های ذهنی دارد نمی‌تواند به فعالیت‌های پژوهشی دست بزند.
وی با بیان اینکه ساختار آموزش دانشگاه‌ها به امر آموزش بیش از پژوهش توجه می‌کنند چون دردسرساز نیست، خاطرنشان کرد: اگر آموزش را پژوهش‌محور کنیم و پژوهش را در خدمت جامعه قرار دهیم می‌توانیم ادعا کنیم که دانشگاه‌ها به غیر از مسائل آموزشی به امر پژوهش نیز توجه می‌کنند.
رهبر با اشاره به اینکه پژوهشگران و محققان کشورمان به دلیل نوع تربیت فکری و علمی روح لطفی دارند و اساسا از پیچ و خم‌های اداری فرار می‌کنند، گفت: دانشگاه‌ها باید تلاش کنند تا با ارتباطات با نهادهای مختلف این پیچ و خم‌های اداری را رفع کنند.
وی افزود: در برنامه پنجم توسعه کشور اعتبارات پژوهش ۳ درصد از تولید ناخالص ملی در نظر گرفته شده است و این در حالی است که در برخی از کشورها حتی تا ۲۰ درصد از تولید ناخالص ملی به امر پژوهش اختصاص پیدا می‌کند.
رهبر در پایان خاطرنشان کرد: پیشنهاد من به دولت و مجلس شورای اسلامی این است که به واحدهای تولیدی اجازه دهند که بخشی از مالیاتی را که به دولت می‌پردازند صرف امر پژوهش کنند.
نظرات