تحلیل وزیر پیشین مسکن از اوضاع بازار مسکن
عباس آخوندی، وزیر مسکن سال‌های ۷۲ تا ۷۶ معتقد است: آنچه در حال حاضر از آن به رونق فعالیت‌های ساختمانی تعبیر می‌شود، نتیجه مداخله بی‌سابقه دولت در بازار مسکن است که چون غیرموثر است، اگر اصلاح نشود، رکودی عمیق‌تر از دوره قبل در آینده نزدیک، این بازار را فرا‌می‌گیرد.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) عضو کنونی شورای مرکزی نظاممهندسی ساختمان نه در قالب وزرای کنار رفته، بلکه به خاطر مسوولیتی که در حال حاضر در سازمان نظاممهندسی دارد و از نزدیک به عنوان عامل اجرایی، با سیاست‌های کنونی بخش مسکن سروکار دارد، شیوه کنونی تامین مسکن را «افراط در حمایت محدود از متقاضیان» می‌داند، به این معنی که برخلاف سیاست‌گذاری‌های رایج در کشورها، بازار مسکن در کشور ما با سیاست یکدست اداره می‌شود و مسکن‌مهر که با سلیقه و خواسته ۷۰ درصد از تقاضای موجود سازگاری ندارد به ۱۰۰ درصد برنامه‌های دولت در بخش مسکن تبدیل شده است.
آخوندی که هنوز نام او در تاریخچه سایت اطلاع‌رسانی وزارت مسکن (وزارت راه‌وشهرسازی) وجود دارد، بعد از ظهر چهار‌شنبه در پانل تخصصی با موضوع «پیرامون روند قیمت‌گذاری مسکن» که در همایش اقتصاد انرژی در صنعت ساختمان برگزار شد، اعلام کرد: طرح مسکن‌مهر برای دولت ۸۰ میلیارد دلار هزینه دربرداشته، طوری که این میزان تخصیص اعتبار از سوی دولت آن هم خارج از مکانیزم بازار باید رشد اقتصادی کشور را به عدد دو رقمی می‌رساند، اما به علت آنکه این مداخله، غیرموثر بوده و فرآیند هدف‌گذاری دولت در مسکن‌مهر درست اجرا نشده، بهره‌وری در آنچه هزینه شده، محقق نشده است.
وزیر اسبق مسکن، با طرح این پرسش که «آیا بهترین جای مداخله اقتصادی در حد ۸۰ هزار میلیارد تومان، مسکن‌مهر است؟» گفت: به نظر بنده مسکن‌مهر هم به لحاظ هدف و هم به لحاظ فرآیند اجرا، قابل دفاع نیست و متاسفانه به دلیل آنکه در این طرح، کارها از طرف دولت تقسیم می‌شود و تسهیلات ارزان‌قیمت داده می‌شود، سازنده‌ها و پیمانکاران علاقه‌مند به آن هستند و از آن استقبال می‌کنند.
آخوندی تصریح کرد: دوستان ما در صنعت ساختمان به خاطر منافع کوتاه مدتی که در این طرح وجود دارد راضی هستند، اما برنامه‌های دولت در بخش مسکن علامت‌هایی می‌دهد که افراد با دیدن آن از پس‌اندازهای سالانه برای خرید مسکن منصرف می‌شود و همین اختلال در نظام پس‌انداز، باعث می‌شود نظام تجهیز منابع برای ساخت مسکن مختل شود و در نتیجه افت سرمایه‌گذاری‌های ساختمانی در آینده نزدیک رخ دهد که پیامد آن کاهش عرضه مسکن و سوءاستفاده‌های سوداگران در این بازار خواهد بود. وزیر مسکن دولت سازندگی با توضیح بیشتر درباره پیامد یک‌سویه‌نگری سیاست‌گذاران در بازار مسکن، گفت: در برنامه‌های دولت برای بخش مسکن باید «عدم قطعیت» حذف شود و بخش مسکن نباید مدام با شوک در طرح‌های اجرایی روبه‌رو شود. مسوولان نباید وعده صاحبخانه شدن افراد در ۶ ماه آینده را بدهند. تجربه‌های موفق سیاست‌گذاری در این بخش نشان داده هر نوع طرح یا برنامه برای تامین مسکن باید یک دوره ۵ ساله را طی کند و کمتر از این زمان، جواب نمی‌دهد. هر نوع سیاستی که نتواند بر روی رفتار مصرف‌کننده اثر بگذارد و او را تشویق به پس‌انداز نکند، به شکست منجر خواهد شد.
آخوندی در ادامه با بیان اینکه پایه بحث سیاست‌گذاری در بخش مسکن، طبقه‌بندی بازار مسکن همچون بازار سایر کالاهای پرمصرف و هزینه‌بر است، تاکید کرد: در بازار مسکن همه متقاضیان کم‌درآمد نیستند و نباید برای پاسخ به آنها فقط از یک طرحی که خاصیت خانه‌دار کردن یک‌سوم از تقاضای موجود را دارد، در دستور کار قرار بگیرد. برای طبقات کم‌درآمد که امکان پس‌انداز ندارند، باید جداگانه سیاست‌گذاری شود، اما نباید در این اجرای این سیاست، شتاب‌زده عمل کرد و افراط شود.
عضو شورای مرکز نظام مهندسی ساختمان درباره طرح مسکن‌مهر که ظرفیت ۵/۲ میلیونی برای آن در نظر گرفته شده، گفت: امروز از زبان فعالان مسکن‌مهر شنیدم برای این طرح تاکنون ۱۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی داده شده، در حالی که کل نیاز طرح به تسهیلات بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان است. با مقایسه این دو عدد و کسری منابع، این احتمال وجود دارد که این ۵/۲ میلیون واحد مسکونی را بعد از دو سال هم نتوان تکمیل و وارد بازار مصرف کرد، به خصوص اینکه تاکنون کمتر از ۱۰ درصد این واحدها به بازار عرضه شده و اثرات مثبتی که درباره اجرای طرح گفته می‌شود بیشتر جو روانی داشته است.
آخوندی همچنین به انبوه‌سازان و پیمانکاران ساختمانی نیز توصیه کرد، با تعریف سیستم رقابتی با مکانیزم بازار، بدون حضور دولت، وارد ساخت‌وساز شوند که این باعث پایداری رونق مسکن، ثبات در قیمت مسکن و پایداری بازار کار سازنده‌ها خواهد شد.
وی در همایشی که توسط روزنامه دنیای اقتصاد برگزار شد افزود: سازنده‌ها این روزها خوشحال هستند و می‌گویند دولت کار توزیع می‌کند و ما اجرا می‌کنیم، اما نمی‌دانند این، تزریق موقت است که به رغم آنکه رونق ایجاد کرده با خودش رکود شدیدی را خواهد آورد که بعد، همین سازنده‌های خوشحال را دچار مشکل خواهد کرد.
بخش خصوصی، سیاهی‌لشکر
به گزارش بنانیوز به نقل از دنیای اقتصاد، در پانل تخصصی «پیرامون روند قیمت مسکن» که در حاشیه همایش اقتصاد انرژی در صنعت ساختمان برگزار شد، سلطانی عضو هیات مدیره کانون سراسری انبوه‌سازان نیز حضور داشت و گفت: بخش خصوصی در حوزه مسکن عملا دنباله‌رو برنامه‌های دولت شده و تاثیرگذاری آنچنانی ندارد، چون که مسکن‌مهر کاملا در اختیار وزارت مسکن است و کار را به هر شرکت ساختمانی که تشخیص دهد واگذار می‌کند، بافت فرسوده نیز در اختیار معاونت وزارت مسکن است. وی افزود: طبق قانون، شرکت ساختمانی که پایه یک است باید در حد مشخصی کار بگیرد، اما در حال حاضر در مسکن‌مهر چند برابر ظرفیت مصوب، به شرکت‌ها کار واگذار شده است.
سلطانی درباره ثبت‌نامی‌های مسکن‌مهر هم تصریح کرد: متقاضیان مسکن‌مهر در ابتدا فکر می‌کنند می‌توانند هر کجا که خواستند زمین بگیرند و با سرمایه‌گذاری در آن، در محیطی مناسب ساکن شوند، اما وضعیت این واحدها و دوری آن از شهرها، باعث می‌شود متقاضیان وارد این خانه‌ها نشوند.
نظرات