حمایت ۱۰ میلیون یورویی برای احیای تالاب های بین المللی هامون
معاون محیط زیست دریایی و تالاب ها ضمن ابراز خرسندی از اختصاص ۱۰ میلیون یورو توسط اتحادیه اروپا جهت اجرای پروژه «ارتقای مدیریت جامع منابع طبیعی برای احیای اکوسیستم تالاب و حمایت از معیشتهای جایگزین جوامع محلی» در حوضه آبریز تالاب های بین المللی هامون واقع در شمال استان سیستان و بلوچستان، از امضای سند همکاری پنج ساله بین معاونت دریایی و برنامه توسعه ملل متحد خبر داد.
ایشان ضمن بیان عدم برگزاری مراسم رسمی امضای سند به دلیل انتشار ویروس کووید ۱۹، از شروع به کار دفتر پروژه برای اجرایی کردن اهداف آن خبر داد.
وی افزود، سند این پروژه در نتیجه تلاشهای صورت گرفته در دهههای اخیر توسط سازمان حفاظت محیط زیست و پروژههای بینالمللی از جمله طرح حفاظت از تالابهای ایران و منارید و اجرای طرح ها و گزارش های متعددی با همکاری مجموعههای ملی و بینالمللی تهیه شده است.
معاون سازمان با تشکر از تلاشهای اخیر وزارت امور خارجه برای تسهیل روابط بین المللی بین ایران و اتحادیه اروپا، ابراز امیدواری کرد که این پروژه بتواند فرصتهای همکاری نزدیک با کشور همسایه افغانستان و ایجاد معیشتهای جایگزین را برای به حداقل رساندن فشارها بر منابع آب و خاک و احیای اکوسیستم تالاب فراهم آورد.
دکتر لاهیجان زاده بیان کرد که تمرکز این پروژه بر ارتقای مدیریت جامع منابع طبیعی برای احیای اکوسیستم تالاب و حمایت از معیشتهای جایگزین جوامع محلی است و بر اساس سه جزء اصلی زیر طراحی و تبیین شده است:
۱- افزایش ظرفیت و هماهنگی بین نهادهای محلی جهت بهبود مدیریت تالاب هامون
۲- مدیریت پایدار آب و سرزمین
۳- کشاورزی مطابق با اقلیم و معیشت های جایگزین
همچنین وی در انتها اضافه کرد که اجرایی شدن اهداف این پروژه مربوط به هماهنگی و مشارکت تمامی ذینفعان و بخشها است. شرکای اصلی این پروژه وزارت امور خارجه، وزارت کشور، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت کار در سطح ملی و استانداری سیستان و بلوچستان در سطح استانی هستند.
تالابهای بین المللی هامون به عنوان تالاب های فرامرزی و در بخش شمالی استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته اند و مشتمل بر سه دریاچه هامون هیرمند، هامون صابوری و هامون پوزک است که سطح آنها مرتبا در حال نوسان و تغییر است. وسعت این تالاب در شرایط حداکثر آبگیری حدود ۵۷۰۰ کیلومتر مربع است که از این مقدار ۳۸۲۰ کیلومتر مربع آن در کشور ایران و مابقی در کشور افغانستان قرار گرفته است.
در دهههای گذشته دولت ایران به منظور ارتقا بخشیدن به سطح حفاظت از محیط زیست و گونههای گیاهی و جانوری بینظیر این تالابها تلاشهای متعددی به صورت زیر را انجام داد:
• ثبت ۶۰۰۰۰ هکتار از تالاب های هامون به عنوان سایت کنوانسیون رامسر از سال ۱۳۵۴
• ثبت ۲۹۳.۰۳۰ هکتار از تالاب های هامون به عنوان پناهگاه حیات وحش از سال ۱۳۶۹
• ثبت تالاب های هامون به عنوان ذخیره گاه زیست کره و انسان یونسکو از سال ۱۳۹۵.
متاسفانه وضعیت تالابهای هامون به دلایل مختلف از جمله خشکسالی دستخوش تغییرات نامطلوبی شد و از سال ۱۳۶۹ این تالاب در لیست مونترو کنوانسیون رامسر قرار گرفت. از آنجا که فعالیت اصلی ساکنان منطقه اغلب به کشاورزی، دامپروری، صیادی و تولید صنایع دستی وابسته به تالاب است، اثرات منفی دوره های بلندمدت خشکسالی بر وضعیت اقتصادی – اجتماعی و محیط زیستی منطقه عبارتند از:
• از بین رفتن فعالیتهای عمده اقتصادی و در نتیجه بالارفتن سطح بیکاری و فقر در جامعه
• بالا رفتن ریسک امنیت غذایی در منطقه
• افزایش مهاجرت در منطقه
• افزایش دوره های طوفان شن در منطقه و در نتیجه بالا رفتن نرخ بیماری های تنفسی و قلبی
لینک اصل خبر در سایت سازمان حفاظت محیط زیستایشان ضمن بیان عدم برگزاری مراسم رسمی امضای سند به دلیل انتشار ویروس کووید ۱۹، از شروع به کار دفتر پروژه برای اجرایی کردن اهداف آن خبر داد.
وی افزود، سند این پروژه در نتیجه تلاشهای صورت گرفته در دهههای اخیر توسط سازمان حفاظت محیط زیست و پروژههای بینالمللی از جمله طرح حفاظت از تالابهای ایران و منارید و اجرای طرح ها و گزارش های متعددی با همکاری مجموعههای ملی و بینالمللی تهیه شده است.
معاون سازمان با تشکر از تلاشهای اخیر وزارت امور خارجه برای تسهیل روابط بین المللی بین ایران و اتحادیه اروپا، ابراز امیدواری کرد که این پروژه بتواند فرصتهای همکاری نزدیک با کشور همسایه افغانستان و ایجاد معیشتهای جایگزین را برای به حداقل رساندن فشارها بر منابع آب و خاک و احیای اکوسیستم تالاب فراهم آورد.
دکتر لاهیجان زاده بیان کرد که تمرکز این پروژه بر ارتقای مدیریت جامع منابع طبیعی برای احیای اکوسیستم تالاب و حمایت از معیشتهای جایگزین جوامع محلی است و بر اساس سه جزء اصلی زیر طراحی و تبیین شده است:
۱- افزایش ظرفیت و هماهنگی بین نهادهای محلی جهت بهبود مدیریت تالاب هامون
۲- مدیریت پایدار آب و سرزمین
۳- کشاورزی مطابق با اقلیم و معیشت های جایگزین
همچنین وی در انتها اضافه کرد که اجرایی شدن اهداف این پروژه مربوط به هماهنگی و مشارکت تمامی ذینفعان و بخشها است. شرکای اصلی این پروژه وزارت امور خارجه، وزارت کشور، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت کار در سطح ملی و استانداری سیستان و بلوچستان در سطح استانی هستند.
تالابهای بین المللی هامون به عنوان تالاب های فرامرزی و در بخش شمالی استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته اند و مشتمل بر سه دریاچه هامون هیرمند، هامون صابوری و هامون پوزک است که سطح آنها مرتبا در حال نوسان و تغییر است. وسعت این تالاب در شرایط حداکثر آبگیری حدود ۵۷۰۰ کیلومتر مربع است که از این مقدار ۳۸۲۰ کیلومتر مربع آن در کشور ایران و مابقی در کشور افغانستان قرار گرفته است.
در دهههای گذشته دولت ایران به منظور ارتقا بخشیدن به سطح حفاظت از محیط زیست و گونههای گیاهی و جانوری بینظیر این تالابها تلاشهای متعددی به صورت زیر را انجام داد:
• ثبت ۶۰۰۰۰ هکتار از تالاب های هامون به عنوان سایت کنوانسیون رامسر از سال ۱۳۵۴
• ثبت ۲۹۳.۰۳۰ هکتار از تالاب های هامون به عنوان پناهگاه حیات وحش از سال ۱۳۶۹
• ثبت تالاب های هامون به عنوان ذخیره گاه زیست کره و انسان یونسکو از سال ۱۳۹۵.
متاسفانه وضعیت تالابهای هامون به دلایل مختلف از جمله خشکسالی دستخوش تغییرات نامطلوبی شد و از سال ۱۳۶۹ این تالاب در لیست مونترو کنوانسیون رامسر قرار گرفت. از آنجا که فعالیت اصلی ساکنان منطقه اغلب به کشاورزی، دامپروری، صیادی و تولید صنایع دستی وابسته به تالاب است، اثرات منفی دوره های بلندمدت خشکسالی بر وضعیت اقتصادی – اجتماعی و محیط زیستی منطقه عبارتند از:
• از بین رفتن فعالیتهای عمده اقتصادی و در نتیجه بالارفتن سطح بیکاری و فقر در جامعه
• بالا رفتن ریسک امنیت غذایی در منطقه
• افزایش مهاجرت در منطقه
• افزایش دوره های طوفان شن در منطقه و در نتیجه بالا رفتن نرخ بیماری های تنفسی و قلبی
نظرات