استفاده از توان و ظرفيت متخصصان ايراني براي حفظ يوزپلنگ آسيايي

• یکشنبه 31 فروردین 1399
• 0 نظر

استفاده از توان و ظرفيت متخصصان ايراني براي حفظ يوزپلنگ آسيايي

به گزارش «پارما» از پايگاه اطلاع رساني سازمان حفاظت محيط زيست، نشست خبري با موضوع تشريح جزييات فرآيند انتقال يوزپلنگ هاي پارك طبيعت پرديسان به پارك ملي توران، با حضور كيومرث كلانتري، معاون محيط زيست طبيعي سازمان حفاظت محيط زيست ، شهاب الدين منتظمي مدير كل دفتر حفاظت و مديريت حيات وحش، پيام محبي رييس بيمارستان دامپزشكي تهران، سيامك مسعودي زنجاني رييس گروه بيماري هاي حيات وحش سازمان حفاظت محيط زيست و خبرنگاران حوزه محيط زيست در  سالن همايش هاي سازمان  محيط زيست با ضوابط و مقررات مبتني بر فاصله گذاري فيزيكي برگزار شد.

در ابتداي اين نشست خبري برخي از خبرنگاران از عدم حضور خبرنگار و اطلاع رساني در اين فرآيند انتقاد كردند و در پاسخ به آنها مديركل روابط عمومي سازمان حفاظت محيط زيست به بيان نحوه اطلاع رساني لحظه به لحظه و دقيق فرآيند انتقال اين يوزپلنگ ها پرداخت .

در ادامه كيومرث كلانتري  افزود: كوشكي و دلبر دو يوزپلنگ نر و ماده اي هستند كه حدود 6 سال پيش با هدف تكثير در اسارت به پرديسان آورده شدند كه چند سال بعد ايران يوزپلنگ ماده ديگري نيز به آنها اضافه شد اما در اين چند سال هيچ اتفافي نيفتاد جز اينكه ما فرصت زادآوري طبيعي را از آنها گرفتيم.

وي اظهار داشت: بر اين اساس بعد از برگزاري جلسات متعدد و حضور متخصصان، كارشناسان و دانشگاهيان مقرر شد تا اين سه يوز به زيستگاه اصلي خود يعني توران در استان سمنان برگردانده شوند كه اين كار در دو مرحله انجام شد اما برخي ادعا مي‌كنند كه سازمان محيط‌زيست تجربه اين كار را ندارد در حالي كه سازمان 50 سال است كه سابقه زنده گيري و انتقال حيات وحش و تكثير در اسارت را در پرونده خود دارد.

كلانتري تاكيد كرد: البته اولويت سازمان محيط زيست حفظ گونه در زيستگاه است اما زماني كه يك گونه در خطر جدي انقراض قرار گيرد راهي جز مديريت مداخله اي نداريم و بايد بخش پشتيبان داشته باشيم اينجا است كه بحث تكثير در اسارت و نيمه اسارت مطرح مي شود و چون يوزپلنگ ايراني اكنون در وضعيتي قرار دارد كه در حال خارج شدن از چرخه حيات است بنابراين بايد براي نجات آن برنامه داشته باشيم در غير اينصورت به سرنوشت شير ايراني گرفتار خواهد شد.

معاون محيط زيست طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست گفت: طي 6 سال گذشته اقدامات زيادي براي تكثير در اسارت بر  روي كوشكي و دلبر انجام شد اما با وجود هواي آلوده و انواع استرس ها در اطراف پارك پرديسان اين كارها نتيجه نداد و فقط 6 سال اين فرصت از اين حيوانات گرفته شد، البته آمارها نشان مي دهد كه در 60 سال گذشته 10 يوزپلنگ زنده گيري شدند اما هيچ وقت به زادآوري نرسيدند.

وي اظهار داشت: براي جابجايي اين يوزها سه پروپوزال با قيمت هاي 20، 25 و 30 ميليارد تومان به سازمان محيط زيست پيشنهاد شد اما هيچ كدام را نپذيرفتيم و با توان متخصصان سازمان اقدام به اين كار كرديم كه با موفقيت نيز انجام شد.

كلانتري گفت: در منطقه حفاظت شده توران 750 هكتار زمين فنس كشي شده وجود دارد كه هزار و 600 هكتار ديگر به آن اضافه شد كه اينها از طريق كريدور به هم متصل مي شوند تا يوزها به راحتي بتوانند در آن تردد كنند، شرايط آنها خوب است و حتي از استان گزارش شده كه در تاريخ 17 فروردين ماه كه ايران به توران منتقل شد در 24 فروردين ماه دو قلاده يوز محلي در پشت فنس اين ماده يوز مشاهده شد كه اين نشان مي دهد تصميم براي انتقال آنها اشتباه نبوده است.

وي درباره انتقاد برخي خبرنگاران براي عدم حضور در محل در زمان انتقال يوزها توضيح داد: البته هيچ محدوديتي براي اطلاع رساني وجود نداشته اما مساله اي كه به آن رسيده بوديم اين بود كه محيط بايد خلوت باشد تا به حيوان استرسي وارد نشود اما بايد صفر تا 100 فرايند مستند سازي و اطلاع رساني شود.

معاون محيط زيست طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست گفت: يوزپلنگ ايراني در فهرست سرخ IUCN قرار دارد و گونه اي در خطر انقراض است ، تا 60 سال پيش تعداد 300 يوز در زيستگاه هاي ايران وجود داشت اما امروز به كمتر از 30 قلاده رسيده است كه بايد علت اين كاهش چشمگير جمعيت بررسي شود.

وي اظهار داشت: 6 ميليون هكتار از زيستگاه يوزپلنگ در هفت استان در داخل مناطق چهارگانه تحت حفاظت سازمان محيط  زيست قرار دارد بنابراين كمتر از 40 درصد زيستگاه اين حيوان در اين مناطق و 60 درصد در مناطق آزاد قرار دارد، 10 زيستگاه در هفت استان از جمله سمنان، يزد و خراسان شمالي واقع شده است.

كلانتري با اشاره به اينكه در سال هاي 1374 تا 1395 تعداد 13 يوزپلنگ بر اثر تصادفات جاده اي تلف شدند گفت: عواملي مانند تكه تكه شدن زيستگاه ها ، جاده كشي، لوله گذاري، تصادفات جاده اي، رعايت نكردن استاندارد عبور و مرور، شكار بي رويه طعمه يوز پلنگ ها، وجود گله هاي دام اهلي و سگ هاي گله از جمله عوامل تهديد اين گونه ارزشمند است كه رفع آنها مورد توجه سازمان حفاظت محيط زيست است.

وي اظهار داشت: در 10 زيستگاه موجود يوزپلنگ دو زيستگاه مياندشت در خراسان شمالي و توران در سمنان به عنوان زيستگاه زادآور است و در اين دو زيستگاه يوز به شكل جمعيتي يعني مادر با توله مشاهده شده است از اين رو براي سازمان حفاظت محيط زيست بسيار ارزشمند هستند.

كلانتري گفت: سازمان محيط زيست براي حفاظت بيشتر از اين زيستگاه ها برنامه هايي دارد كه ايجاد مناطق حفاظت شده جديد در مناطقي كه مسير مهاجرت يوزها است، توسعه قرق هاي اختصاصي در حاشيه مناطق زيستگاهي يوزها، تقويت محيط باني مستقر در زيستگاه ها، استفاده از فناوري هاي نوين براي پايش، مديريت كاهش دام در مناطق حساس و كاهش و حذف سگ هاي گله ، ايمن سازي كريدورهاي عبوري يوزها، پرورش طعمه يوز در حواشي مناطق زاد آور، جلب مشاركت جوامع محلي و ذينفعان حاشيه زيستگاه ها، ايجاد مركز ملي تحقيقات يوزپلنگ آسيايي در پارك ملي توران و بهره مندي از تجربه هاي بين المللي برخي از برنامه هاي سازمان در زيستگاه يوزپلنگ ها است.

در ادامه اين نشست شهاب الدين منتظمي ، مديركل دفتر حفاظت و مديريت حيات وحش سازمان حفاظت محيط زيست، درباره انتقاداتي كه به باكس حامل يوزها مطرح شده بود، اظهار كرد: اين باكس دو بخش جدا از يكديگر داشت كه هر كدام از اين بخش‌ها از وسط با ديواري جدا مي‌شد همچنين عرض اين باكس 50 متر، ارتفاع آن 1 متر و طول آن 1.5 متر بود. سوراخ‌هايي نيز روي سقف آن براي هوا رساني وجود داشت اما پس از انتقال «ايران» تصميم گرفته شد براي انتقال «كوشكي» و «دلبر» سوراخ‌هاي روي جعبه به منظور درست قرار گرفتن چادر محافظ ايجاد شود.

منتظمي با اشاره به اينكه براي انتقال يوزها هيچگونه سيستم خودرويي كه بتواند باكس حامل آن‌ها را به امن‌ترين شكل ممكن براي ما جابه‌جا كند اعلام آمادگي نكرد، گفت: درمورد داروي استفاده شده براي بي‌هوشي بايد توضيح داد كه اين دارو هنوز وارد بازار نشده است ولي ما با هماهنگي با سازمان دامپزشكي توانستيم اين دارو را به مقدار نياز تامين كنيم.

وي با بيان اينكه سال گذشته براي «دلبر» و «كوشكي» تلقيح مصنوعي انجام شد اما نتيجه‌اي نداشت، تصريح كرد: در حال حاضر شرايط سني اين دو فرد يوزپلنگ در اسارت به گونه‌اي نيست كه بتوانيم با دست باز براي آن‌ها برنامه‌ريزي كنيم و تمركز ما فعلا روي «ايران» است و بايد بررسي كنيم كه آيا امكان جذب يوز آزاد براي او وجود دارد يا خير ولي در حال حاضر قرار نيست كه يوز نري را به داخل فنس منتقل كنيم.

منتظمي همچنين ضمن ابراز بي‌اطلاعي درباره كاركرد تله‌ غير استانداردي كه گفته مي‌شود براي زنده‌گيري يوزها تهيه شده است، تاكيد كرد: به هيچ عنوان از اين تله براي يوزها استفاده نخواهد شد.

وي افزود: ما نياز به پايش كلي زيستگاه‌هاي يوز داريم و حفاظت از آن‌ها داريم. سال گذشته در يكي از پرخطرترين جاده‌هاي براي يوزپلنگ‌ها كاهش سرعت اعمال و هشت كيلومتر از جاده‌ها نيز فنس كشي شد.

در ادامه اين نشست سيامك مسعودي،رييس‌گروه بيماري‌هاي حيات وحش و پيام محبي، رييس بيمارستان دامپزشكي تهران به پرسش هاي خبرنگاران پاسخ دادند.

پيام محبي از سندروم " بيمار سفارشي" صحبت كرد و گفت: برخي از انتقادها وجود دارد كه چرا سازمان از قبل اطلاع رساني نكرده است؟ با اين حال بايد بگويم يكي از دغدغه هاي پزشكان و دامپزشكان، همين حضور و اطلاع عمومي در خصوص اقدامات درماني براي سوژه هاي حساس، نظير يوزپلنگ است و ترجيح بر آن است كه در اين مورد ، پيش از اقدام ، اطلاع رساني چنداني انجام نشود.

اين گزارش مي افزايد، سيامك مسعودي رييس گروه بيماري هاي حيات وحش در پاسخ به سوالي در مورد زدن دارت هاي متعدد به كوشكي(يوزِ نر) گفت: اينكه گفته شده چند دارت به كوشكي زده شد، اشتباه است. تنها يك دارت به كوشكي زده شد و چند دارت هم به حيوان اصابت نكرد، اما اينكه چرا حيوان بيهوش نشد به خاطر دز كم داروي بيهوشي بود، نه به خاطر تاريخ مصرف آن.

وي همچنين با تاكيد بر دريافت اطلاعات و اخبار، از منابع موثق به اخبار دروغ و بدون سند منتشر شده در مورد انتقال يوزها انتقاد كرد.

مسعودي در ادامه گفت: متاسفانه در اين مورد، اطلاعات از منابع غير موثق دريافت شده  مثل اينكه گفتند تاريخ دارو ها گذشته است، در صورتي كه اين حرف هم از اساس باطل است.