درخواست پیگیری برای ثبت جهانی توس

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شورای اسلامی شهر مشهد، متن کامل نطق سید مسعود ریاضی، رئیس کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس شورای شهر مشهد در نود و دومین جلسه علنی شورا در زیر آمده است:

به نام خداوند جان و خرد
با عرض سلام و ادب و آرزوی قبولی طاعات و عبادات
همانطور که مستحضرید امسال در 25 اردیبهشت روز سخن و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی به علت تقارن با شب‌های احیاء، همچنین ملاحظات خاص مربوط به بیماری کرونا همایش و رویداد خاصی برگزار نگردید. برخود لازم دانستم که به همین مناسبت امروز 29ام اردیبهشت چند دقیقه‌ای را در خصوص اقدامات انجام شده در محدوده توس که با سیاست گذاری شورای پنجم و با همت مدیریت شهری انجام شده است صحبت کنم و همچنین در این مجال به بعضی از مشکلات و موانع موجود اشاره نمایم.

از آنجایی که محدوده منفصل توس از سال 93 به شهر پیوسته است و از سال 75 رهبر انقلاب در خصوص کارهای ناچیز انجام شده در آن خصوص اظهار گلایه‌مندی نموده‌اند و با توجه به ظرفیت‌های بالای فرهنگی آن ناحیه در جذب گردشگران و علاقه‌مندان ادب فارسی، شورای پنجم به محض استقرار در اولین روز کاری خود برای اولین بار در شهریور 96 کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس را راه‌اندازی نمود. کاملاً بدیهی و روشن بود که از سال 47 کارهای انجام شده در توسعه آن منطقه اگرچه ارزشمند ولی ناچیز بود و حق مطلب را ادا نمی‌کرد. در خصوص خلق بسیاری از پروژ‌ه‌ها باید از ابتدایی‌ترین نقطه شروع می‌شد. به صورت کلی برای تحقق هر پروژه در منطقه توس در این دوره مدیریت شهری باید از چند الک ایده‌پردازی، طراحی، انجام توافق‌های لازم و طی بروکراسی های موجود و نهایتاً اجرا گذر کرد. شاید این چهار غربال در مورد سایر پروژه‌های شهری نیز وجود داشته باشد ولی بسیاری از این مراحل در مورد آن پروژه‌ها در دوره و دوره‌های پیش و در گذر سال‌ها انجام شده است و اکثراً مسبوق به سابقه است. در ادامه من اهم کارهای انجام شده را فهرست‌وار عرض می‌کنم.
الف – در حوزه عمرانی
1- ایجاد فضای جلوخان آرامگاه فردوسی با 7 هکتار مساحت و 4 هکتار فضای پارکینگ و خدماتی که در 3 فاز با همکاری و تفاهم میراث محترم فرهنگی در آخرین روز کاری آقای مهندس تقی زاده کلنگ زنی شد و باهمت جناب آقای دکتر کلائی تا 25 اسفند 98 به بهره برداری کامل رسید و تقدیم به مردم مشهد و توس و زائرین و مجاورین حضرت رضا گردید.
2- پروژه مسیر دسترسی از جلوخان آرامگاه فردوسی به کهندژ که نقشه‌های آن توسط مشاورین میراث فرهنگی تهیه شده و آقای شهردار دستور آغاز عملیات اجرایی آن را داده اند. کهن دژ یک اثر تاریخی هزار ساله است که در هشتصد متری غرب آرامگاه حکیم قراردارد. شاید بسیاری از مشهدی‌ها نیز از وجود چنین ارگی بیاطلاع باشند.‌
3- مجموعه ورزشی چهاربرج زمینی به مساحت یک هکتار است که توسط اهالی به شهرداری هدیه داده شده و در حال حاضر مشاور آن انتخاب شده است و مراحل محصور سازی آن طی می شود. یکی از نیازهای مردم منطقه ایجاد فضای مناسب برای ورزش پر طرفدار کشتی چوخه در آن سامان است.
4- دروازه ورودی شهر مشهد در سه راه شاهنامه که مطالعات مرحله اول آن انجام شده است.
5- ساماندهی پل کشف رود و دروازه رودباره که ترمیم و بازسازی دروازه هزار ساله باره توسط میراث فرهنگی آغاز و با کمک مالی و همکاری شهرداری ادامه خواهد یافت.
6- پارک مفاخر توس در آرامستان سفالقان که در حال طی کردن مراحل تملک است.
7- ایجاد تابلوهای راهنمای زائر و گردشگر از حرم مطهر تا آرامگاه و همچنین در مسیر چناران به مشهد
8- ایجاد مطالعات فاز یک فضای30 هکتاری پردیس توس از پل کشف رود تا آرامگاه
9- بازسازی عمارت اربابی چهار برج که یک بنای ارزشمند متعلق به اواخر قاجاریه در آن منطقه است و به زودی در معرض بازدید عموم قرار خواهد گرفت.
ب- در حوزه هنری و فرهنگی
1- ساخت و نصب دو مجسمه فاخر رستم و رخش و رستم و اژدها در سه راه شاهنامه و میدان هفت خان که بسیار مورد استقبال علاقه‌مندان به توس، شاهنامه و فردوسی قرار گرفته است.
2- سفارش ساخت 5 عدد مجسمه فاخر که قرار شده امسال با وعده حوزه هنری 4 عدد آن تا تیر ماه آینده در جلوخان آرامگاه نصب خواهد شد.
این 5 مجسمه عبارتند از: رستم و اسفندیار، رستم و سهراب، دقیقی توسی، آرش کمانگیر، رستم و اکوان دیو
علاوه بر اینها فراخوانی برای طراحی 3 اثر تهمینه، سیاوش و سام و اژدها نیز داده شده است.
3- برگزاری همایش بین المللی شاهنامه در گذر جاده ابریشم که با حضور پژوهندگان برجسته دنیا سال گذشته با همکاری آستان قدس رضوی، میراث فرهنگی، ارشاد اسلامی، خردسرای فردوسی، بنیاد فردوسی و دانشگاه فردوسی انجام شد.
4- آموزش مفاهیم شاهنامه در مراکز پیش دبستانی و دبستان در برنامه درس ملی و در ساعات درس رسمی هفتگی مدارس همچون سایر دروس با همکاری اداره کل محترم آموزش و پرورش که بی سابقه بوده است و انشاءالله ادامه یابد.
5- انجام فعالیت های خرد و کلان دیگری مثل جشنواره های نقالی، مسابقه های پیامکی آخر هفته ها با شاهنامه و غیره
6- برگزاری رویدادهای ورزشی با شعار تا ثبت جهانی توس اعم از جام خراسان بزرگ، لیگ دسته 1 لیگ برتر کشتی ، مسابقات پهلوانی توس که برخی از آنها برای نخستین بار در فضای آزاد جلوخان آرامگاه فردوسی برگزارگردید.
7- همکاری و پیگیری پویش تا ثبت جهانی توس! لازم به ذکر است که توس تاکنون علیرغم وعده های فراوان ثبت جهانی نشده است واین جای شگفتی بسیار است.

قطعاً مورادی که بر شمردم بخشی از کار بود و با همکاری طیف وسیعی از فرزندان فرهنگ دوست این مرزوبوم و ادارات و نهادهای مختلف در این بازه کوتاه 3 ساله میسر شده است ولی با همه اینها مسائل و معضلاتی هست که باید به آنها نیز اشاره کنم:
خانم‌ها و آقایان محترم، استاندار عزیز و نمایندگان ارجمند؛ توس بیش از 6 سال است که به شهر پیوسته است و سه سال است که همزمان با آغاز کار شورای پنجم برای تهیه طرح راهبردی آن مشاور گرفته شده است. بیش از یک‌سال است که این مطالعات با عنایت سازمان محترم مسکن و شهرسازی استان به شورای عالی شهرسازی و معماری فرستاده شده است و بلا تکلیف مانده است.
من کاری به موانع و تعداد جلسات و مذاکرات و اما و اگرها و شرح مذاکرات ندارم . شش سال است مردم بی‌نوا و زجرکشیده توس اجازه هیچ دخل و تصرفی در خانه های شان ندارند و همین نشانه‌ای نابخشودنی است و برای جمهوری اسلامی زیبنده نیست که یک طرح شهری 6 سال بلاتکلیف و بدون پیگیری بماند. ای که دستت می‌رسد کاری بکن! البته از مدیر کل محترم مسکن و شهرسازی استان سپاس گزاریم که قول پیگیری و تصویب یک ماهه طرح را پس از 6 سال داده‌اند.
خانم‌ها و آقایان محترم، استاندار عزیز و نمایندگان ارجمند! توس با آنهمه بزرگی و عظمت که دیگر لازم نیست شرح آن اینجا داده شود چرا نباید ثبت جهانی شده باشد و در پسِ نوبت 52 اثر دیگر قرار داشته باشد. آقای استاندار! قول داده بودید ثبت جهانی را پیگیری کنید. نمایندگان محترم مجلس! امیدوارم همانطور که دروه جدید نمایندگی تان را آغاز می کنید با قوت و انرژی، توس و فردوسی را در اولویت های جدی خودتان بگذارید تا برای همیشه دعای خیر ما مردم مشهد بدرقه راهتان باشد.
و در پایان
بیا تا جهان را به بد نسپَریم

به کوشش همه دست نیکی بریم

نباشد همی نیک و بد پایدار

همان به که نیکی بود یادگار

همان گنج و دینار و کاخ بلند

نخواهد بُدن مر تو را سودمند

فریدون فرخ فرشته نبود

ز مشک و ز عنبر سرشته نبود

به داد و دهش یافت آن نیکویی

تو داد و دهش کن ، فریدون تویی