انسان مهم ترین عامل بیابان زایی در ایران
ازمجموع کل آب‌های جهان فقط ۶/۲ درصد آن شیرین است و از این میان ۰۱۴/۰ آن قابل استفاده برای مصارفی همچون شرب و کشاورزی است و این میزان پراکنش نامناسب دارد. دردهه اخیر و در آغاز قرن حاضر، سازمان ملل متحد (UN) اعلام کرد که قرن ۲۱، قرن درهم کنش بر سر آب خواهد بود. بنابراین جهانی بدون آب یا دست‌کم با منابع آبی محدود، کابوس زمین در سال ۲۰۵۰ میلادی است؛ کابوسی که در آن انسان‌ها با نیمی از آنچه امروز مصرف می‌کنند روبرو خواهند بود.
این موضوع را بانک جهانی در گزارشی انتشار داده و اضافه می‌کند، از آنجا که در سطح جهانی ۸۵ درصد آب در دسترس، صرف کشاورزی می‌شود، بنابراین کشاورزی مساله‌یی است که باید به آن بیشتر پرداخته شود. گفته می‌شود، کاهش کیفیت و کمیت آب در ایران، باعث کاهش ۳ درصدی تولید ناخالص داخلی شده است. ازدیدگاه اقلیم‌شناسی کشاورزی علاوه بر مقداربارندگی، توزیع وپراکنش آن درطول دوره رویشی گیاه بر بروز خشکسالی موثر است.
آمار نشان می‌دهد از سال ۲۰۰۵-۱۹۹۱ در جهان عامل ۷درصد مرگ ومیر افرادی که به دلیل بلایای طبیعی جان خود را از دست داده‌اند، خشکسالی بوده است و ۲۷ درصد از افراد زیان‌دیده از بلایای طبیعی، از خشکسالی متاثر شده‌اند. اگرچه اکنون ۴۰ میلیارد مترمکعب از آب تجدید شونده کشور بهره‌برداری نمی‌شود، اما بنا به دلایل فنی و اقتصادی، هیچگاه دسترسی به همه منابع آب کشور مقدور نبوده و رسیدن به رکورد آب استحصالی نمایانگر این امر است که فراتر رفتن از این مرز؛ قطره‌یی و بسیار کند خواهد بود. بیابان‌زایی بعد از۲ چالش تغییر اقلیم و کمبود آب شیرین به عنوان سومین چالش مهم جامعه جهانی در قرن ۲۱ محسوب می‌شود، بطوری که براساس گزارش‌های سازمان‌های بین‌المللی یک ششم جمعیت، سه چهارم اراضی خشک و یک سوم خشکی‌های جهان به مساحت ۵ میلیارد هکتار در ۱۱۰ کشور جهان در معرض پدیده بیابان‌زایی است. تهدید تخریب ۷۳ درصد کل مراتع جهان به مساحت ۳/۳ میلیارد هکتار، کاهش توان تولید خاک در ۴۷درصد مناطق خشک جهان، غیرقابل استفاده شدن ۵۰ تا ۷۰ هزار کیلومترمربع اراضی حاصلخیز در سال و بالغ بر ۴۲ میلیارد دلار خسارت سالانه به محصولات کشاورزی همراه با اثرات بسیار وسیع و گسترده اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی به ویژه فقر گسترده و تخریب منابع پایه به عنوان تنها بخشی از آثار و پدیده‌های جهانی پدیده بیابان‌زایی محسوب می‌شود. در زمان حاضر عوامل طبیعی، آنچنان نقشی در بیابان‌زایی ندارند، البته خشکسالی‌هایی که به وقوع می‌پیوندد، بیابان‌زایی را تشدید می‌کند ولی درکشور ما این عوامل انسانی هست که بیشتر باعث بیابان‌زایی می‌شود و شاید مهمترینش افزایش جمعیت باشد. افزایش جمعیت و به دنبال آن معضل تهیه آب و غذا برای این جمعیت، برداشت از منابع آبی افزایش یافته که نه تنها برای تامین آب شرب که برای تامین نیازهای صنعتی وخدماتی نیز انجام می‌شود. در طول تاریخ، فجایع همواره زندگی بشر را تحت‌تاثیر قرار داده است. در جدول زیر حوادث فاجعه‌آمیزی که بیشترین تعداد کشته را در بر داشته است، می‌آید. اما آنچه که رخ می‌نماید، وقوع حوادثی طبیعی است که خشکسالی از اهم آن است.
رامین امینی زارع
برگرفته از سایت ملت آنلاین
نظرات