برنامه راهبردی شهرداری‌ها از واقعیت تا ضرورت
شهریار تبریز / مهدی عبداللهی*: از سوی دیگر تلاطم و دگرگونی مداوم فضای حاکم بر شهرداری‌ها، پیچیدگی روزافزون فعالیت‌ها و پیوستگی متقابل آن‌ها با اجتماع و با مطرح‌شدن مباحث جدید در حوزه برنامه ریزی شهری در دهه های اخیر، الگوهای سنتی تهیه برنامه میان‌مدت و کوتاه‌مدت شهرداری‌ها نیازمند بازنگری و تقویت بوده، به‌گونه‌ای که منجر به تهیه برنامه ای با رویکردی راهبردی برای توسعه شهر به‌طور عام و حصول نتایج عملیاتی برای شهرداری به‌طور خاص در بودجه سالانه گردیده است.
برنامه راهبردی توسعه شهری پاسخی به نیاز مدیریت شهری در شهرها در خصوص تدوین برنامه ای فراگیر است؛ به‌گونه‌ای که بتواند در کنار برنامه های توسعه شهری متداول در ایران مانند طرح جامع - تفصیلی که اغلب ناظر بر ساماندهی کالبدی- فضایی شهر است و سایر برنامه هایی که با هدف رفع بخشی از مسائل روزمره شهر مورداستفاده قرار می گیرند، در چارچوبی علمی، به آینده محتمل توسعه شهر به شکلی هدفمند و با اتکای به مشارکت همه ذینفعان بپردازد.
بر این اساس، این برنامه‌ها با رعایت قوانین و آئین نامه های مورد عمل شهرداری و شوراها تدوین می‌شوند تا حداکثر هماهنگی را در فرایند تهیه، تصویب، اجرا و نظارت برنامه با اسناد قانونی فرادست و مرتبط داشته باشد.
از آنجائی که تمام برنامه‌ها از رویکرد نه مرحله‌ای تحلیل ذینفعان، تحلیل محیطی، ترسیم چشم‌انداز، تبیین مأموریت، تعیین اهداف و ارزش‌ها، تحلیل عوامل داخلی و خارجی، تعیین موقعیت، ترسیم استراتژی‌ها و تعیین اهداف عینی و برنامه عملیاتی استفاده کرده‌اند، احکام برنامه راهبردی شهرداری تبریز (۱۳۹۸-۱۴۰۲) نیز در راستای چشم‌انداز ۱۲ ساله (۱۳۹۸-۱۴۰۹)، ضمن تعیین سلسله‌مراتب تهیه و تصویب تا اجرا و پایش برنامه در دو سطح راهبردی و عملیاتی، به فرآیندی از برنامه ریزی دست می‌یابد که کلیه رهنمودهای راهبردی و جهت‌گیری‌های بلندمدت و میان‌مدت توسعه شهر تبریز از اسناد فرادست استخراج کرده، سپس چارچوبی برای تدوین برنامه راهبردی و عملیاتی شهرداری تبریز بر اساس نیازها ارائه می‌دهد به‌نحوی‌که به پیشنهادهای روشنی برای انجام کلیه فعالیت‌های شهرداری تبریز منجر شود.
در این راستا پیشبینی منابع مالی، اولویتبندی پروژهها، پایش و بازنگری برنامه نیز جز ارکان اصلی این برنامه‌ها محسوب می‌شوند.
بر اساس ابلاغیه شماره ۳۴۴۹۲ مورخ ۰۹/۰۸/۱۳۹۴ سازمان شهرداری‌های و دهیاری‌های وزارت کشور برنامه های راهبردی بر اساس دستور العمل تحت عنوان « دستورالعمل تدوین، تصویب ، اجرا و پایش برنامه راهبردی- عملیاتی شهر و شهرداری » تهیه و تدوین می شود.
..............
*رییس گروه برنامه ریزی شهرداری تبریز
نظرات