مدیرکل دفتر حفاظت و احیا تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست گفت: لازمه احیای تالاب گاوخونی رویکردهای عمل گرایانه منطقه ای و اجرایی است که باید به این مهم توجه شود.

به گزارش«پارما» از ایرنا، محمود واعظی رئیس دفتر رییس جمهور 18 بهمن سال جاری در نامه‌ای خطاب به وزیر نیرو و رییس سازمان حفاظت محیط زیست اقدام درباره اعلام تالاب بین المللی گاوخونی به عنوان "منطقه حفاظت شده" و رسیدگی همه جانبه به زاینده رود و این تالاب را خواستار شد.

تالاب بین المللی گاوخونی، عروس تالاب‌های ایران یکی از پُراهمیت‌ترین تالاب‌های کشور است که در تیر 1352 در کنوانسیون رامسر ثبت جهانی شد.
گاوخونی با وسعت 47 هزار هکتار در نقطه پایانی زاینده‌رود در جنوب شرقی استان اصفهان و 20 کیلومتری شهر ورزنه قرار دارد. روند خشکی تالاب گاوخونی از سال 1378 شروع شروع شد و در 2 دهه اخیر بدلیل نبود آب، بسیاری از زیستمندان این تالاب از جمله ماهی‌ها، وُحوش، خزندگان و انواع پرندگان بومی آن از بین رفته‌اند.
کارشناسان همواره در باره تبعات خطرناک خشکی تالاب گاوخونی هشدار داده‌اند زیرا اگر این تالاب به صورت کامل خشک شود به کانون خطرناک ریزگردهای سمی تبدیل خواهد شد که تا شعاع یکهزار کیلومتری و 10 استان کشور را درگیر خواهد کرد.

مسعود باقرزاده کریمی مدیرکل دفتر حفاظت و احیا تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست در گفت و گو با ایرنا افزود: دولت از تالاب‌ها به شکل جدی حمایت می‌کند ولی به لحاظ حقوقی و قانونی تالاب گاوخونی جزو تالاب‌های ثبت شده کنوانسیون رامسر است که مصوبه مجلس را دارد که با توجه به ثبت در این کنوانسیون جایگاه قانونی دارد.

وی اظهار داشت: از سوی دیگر گاوخونی در فهرست تالاب‌های مشمول قانون حفاظت و احیای تالاب‌هاست از این رو برای حفاظت از گاوخونی 2 قانون محکم وجود دارد.

مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌ها سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: همه داستان گاوخونی نبودن آب است؛ حوضه‌ای که چند برابر ظرفیت آبی آن مصرف صورت می گیرد تامین آب برای این تالاب خیلی سخت خواهد بود.

وی ادامه داد: بارش‌های شدید بهار 1398 در 50 سال گذشته بی سابقه بود اما به گاوخونی آبی نرسید و به کشت سوم و تابستانه اختصاص دادند که نباید انجام می شد زیرا در منطقه‌ای کویری که تبخیر شدید است یک مرحله یا در نهایت 2 مرحله کاشت محصول انجام می شود اما مسئولان استانی این ملاحظه را ندارند.

باقرزاده کریمی تصریح کرد: در سطح ملی رییس جمهوری را زیر فشار می‌گذارند که تالاب منطقه حفاظت شده شود یا سپر قانونی برای آن در نظر گیرند اما مشکل اصلی گاوخونی در منطقه و در اجراست.

وی با بیان اینکه تمام بخش های مصرف بویژه کشاورزی و صنعت در منطقه با بهره‌وری کم، آب مصرف می‌کند، گفت: اگر سیستم کشاورزی گلخانه‌ای شود آب زیادی صرفه‌جویی می‌شود اما به اقداماتی از این قبیل توجه نمی‌کنند و برغم انتقال آب از حوضه ها و برهم زدن تعادل سایر اکوسیستم، اقدام به کشت برنج و کشت تابستانه می کنند در حالی که برای قطره قطره آب باید برنامه داشته باشیم.

مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیطی زیست توجه به اقتصاد آب و ارتقای سیستم‌های کشاورزی، صنعتی و شهری را ضروری دانست و افزود: بازنگری در تمام جنبه های مصرف و طرح های توسعه منطقه ای می تواند امید بخشی برای تامین آب موردنیاز برای گاوخونی شود، گاوخونی چه منطقه حفاظت شده باشد یا نباشد باید به دنبال اجرای این اقدامات برای حیات تالاب بود زیرا اکوسیستم را نمی توان نادیده گرفت و از نقشه کشور حذف کرد.‌

باقرزاده کریمی خاطرنشان کرد: دولت وقتی دستور می دهد که تالاب گاوخونی منطقه حفاظت شده شود یعنی حفاظت از تالاب را می خواهد در حد اعلا در اولویت قرار دهد از این رو سازمان محیط زیست استعلام تبدیل تالاب گاوخونی به منطقه حفاظت شده را انجام می دهد ولی با فوریت روی اجرا باید کار شود.

حقابه قانونی محیط زیست، زاینده‌رود و تالاب گاوخونی 313 میلیون مترمکعب آب در سال است که سهم گاوخونی 176 میلیون مترمکعب در سال‌های خشکی زاینده رود تعیین شده و تامین این میزان حقابه می‌تواند کارکرد اکولوژیک آن را حفظ کند. این در حالی است که تا 2 دهه پیش، تالاب گاوخونی سالانه با حدود یک تا دو میلیارد مترمکعب آب زاینده‌رود سیراب می‌شد.
طبق قانون، پس از آب آشامیدنی، تامین حقابه محیط زیست در اولویت دوم قرار دارد با این حال، گاوخونی در سال‌های اخیر مورد بی‌مهری قرار گرفته و اکنون به بیابان و محلی برای جولان آفرودسواران تبدیل شده است.