رشد شاخص های محیط زیست در 8 سال اخیر
در سازمان حفاظت محیط زیست همواره تلاش شده است تا مدیریت مناطق چهارگانه؛ تعداد ذخیره گاه های زیست کره ، تالاب های بین المللی و مناطق شکار ممنوع؛ طرح های مدیریت مناطق و شاخص حفاظت و احیاء گونه های در معرض تهدید و خطر انقراض، ارتقاء یابد و محیط زیست ایران در شرایط بهتری قرار گیرد.
از هشت سال گذشته نیز 36 منطقه به مناطق چهارگانه افزوده شده است. بر این اساس در سال 1392، 273 منطقه چهارگانه، در سال 1396، 282 منطقه چهارگانه و در سال 1399، 309 منطقه چهارگانه ثبت شده است.
همچنین بر اساس تغییرات تعداد مناطق چهارگانه به تفکیک سطح حفاظتی، از سال 1392 تا سال 1399، تعداد پارک ملی از 28به 32، تعداد پناهگاه حیات وحش از 44 به 54، تعداد منطقه حفاظت شده از 166 به 183 و تعداد اثر طبیعی ملی از 35 به 40، افزایش یافته است. بنابراین تعداد مناطق چهارگانه از 273 به 309 منطقه رسید.
تعداد ذخیره گاه های زیست کره ، تالاب های بین المللی و مناطق شکار ممنوع نیز در هشت سال گذشته رشد داشته است به گونه ای که سه ذخیره گاه زیست کره افزوده شده و مساحت آن از سه میلیون و 192 هزار و 75 هکتار به هفت میلیون و 186 هزار و 106 هکتار رسید.
از سوی دیگر با ثبت یک تالاب دیگر در عرصه بین المللی، تعداد تالاب های بین المللی ایران از 24 عدد به 25 ومساحت این تالاب ها از یک میلیون و 425 هزار و 277 هکتار به یک میلیون و 498 هزار و 771 رسیده است.
تعداد مناطق شکار ممنوع نیز در بازه زمانی مورد بحث، از 154 به 192 رسیده و مساحت این مناطق از هفت میلیون و 73 هزار و 351 هکتا ر به هشت میلیون و 542 هزار و 835 هکتار افزایش یافته است.
افزایش مناطق دارای طرح های مدیریت و حفاظت و احیاء گونه های در معرض تهدید و خطر انقراض
تعداد مناطق دارای طرح های مدیریت ( توجیهی-تفصیلی) به عنوان یک متغیر اساسی در تحلیل وضعیت محیط زیست کشورها در شاخص های جهانی نظیر EPI و SDG و متغیر اصلی در بهبود وضعیت تنوع زیستی ، افزایش توان حفاظتی و بهره برداری پایدار در مناطق تحت مدیریت سازمان، محسوب می شود.
بر این اساس تعداد مناطق دارای طرح مدیریت با افزایش حدود 142.18 درصدی از 64 منطقه در ابتدای دولت یازدهم به 155 منطقه در سال 1399 افزایش یافته است.
با بررسی شاخص تدوین و اجرای برنامه مدیریت حفاظت و احیاء گونه های در معرض تهدید و خطر انقراض، نیز مشاهده می شود که برنامه عمل حفاظت از گونه های درمعرض تهدید و خطر انقراض حدود 8.5 برابر در پایا سال 1399 افزایش داشته و تعداد برنامه ها در این مدت از دو به 19 رسیده است.
جمع آوری ، شناسایی ، ساماندهی و تکمیل بانک اطلاعات نمونه های اجزای تنوع زیستی نیز به عنوان یکی از وظایف اصلی در قوانین بالادستی محیط زیست نظیر حفاظت و بهسازی محیط زیست محسوب می شود و بررسی وضعیت شاخص موید آن است که با افزایش 26420 موردی ، تعداد نمونه های شناسایی و ساماندهی شده در سال 1399 ، 95 درصد رشد داشته و از 27 هزار و 900 در سال 1392 به 54 هزار و 320 مورد در سال 1399 رسیده است .
فعالیت های بین المللی معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی
فعالیت های بین المللی معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی در هشت سال اخیر شامل موارد زیر می شود:
1- ثبت بخش هایی از جنگل های هیرکانی شمال کشور با مساحت حدود 307 هزارهکتار با همکاری سازمان میراث فرهنگی ، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشوردرسال 1398 (لازم به ذکر است حدود 90 درصد این سایت ها در زمره مناطق حفاظت شده می باشند.)
2- تصویب سه ذخیره گاه زیستکره تنگ صیاد و سبزکوه در سال 1394 در استان چهار محال و بختیاری ، هامون در استان سیستان و بلوچستان در سال 1395و کپه داغ در استان خراسان شمالی در سال1397 در برنامه انسان و کره مسکون یونسکو.
3- همکاری در تهیه گزارش ششم تنوع زیستی کشور و ارسال به کنوانسیون تنوع زیستی با محوریت مرجع ملی تنوع زیستی ایران.
4- مرجعیت ملی مناطق حفاظت شده ، مناطق دریایی ، آموزش ، دانش سنتی و بسیج منابع ملی وتشکیل کمیته های فنی مربوطه ذیل کنوانسیون تنوع زیستی .
5- تهیه سند همکاری مشترک با کشور ایتالیا با موضوع پروژه مدیریت هوشمند اقلیمی مناطق حفاظت شده در سال 1398 و ارسال نهایی سند از طریق دفتر سازمان ملل متحد به کشور ایتالیا.
6- امضاء فاز سوم سند همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و UNDP در خصوص حفاظت از یوزپلنگ آسیایی و زیستگاه های آن .
سایر اقدامات معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی
سایر اقدامات معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی در بازه زمانی مورد بحث نیز شامل ایجاد سامانه هوشمند تشخیص زود هنگام حریق در پارک ملی گلستان؛ ایجاد پایگاه اطفاء حریق در استانهای آذربایجان شرقی – خوزستان – مازندران – کرمانشاه - خراسان رضوی وخراسان شمالی؛ برگزاری اولین همایش ملی تنوع زیستی؛ راه اندازی مخازن نگهداری نمونه های اجزای تنوع زیستی؛ معرفی مجدد گونه گور خر ایرانی به زیستگاه اصلی خود ، پارک های ملی سیاه کوه و کویر؛ ایجاد سایت تکثیر در اسارت یوز پلنگ آسیایی در استان سمنان؛ معرفی مجدد گوزن زرد ایرانی به زیستگاه اصلی خود در خوزستان؛ برگزاری اولین همایش حفاظت وبیماری های حیات وحش؛ برگزاری کارگاه آموزشی ذخیره گاه زیستکره؛ راه اندازی دبیرخانه مرجع ملی تنوع زیستی در سازمان؛ تدوین دستورالعمل ایجاد و مدیریت باغ وحش ها و باغ پرندگان؛ تدوین دستورالعمل شرح خدمات مطالعات مدیریت مناطق؛ تعامل و همکاری های بین بخشی بین سازمان و سازمان دامپزشکی کشور؛ تدوین وابلاغ دستور العمل حفاظت و بهره برداری از غارها، می شود.
لینک اصل خبر در سایت اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان
نظرات