معرفی ذخیره گاه های جنگلی استان اصفهان

      معرفی ذخیره گاه های جنگلی استان اصفهان


      همزمان با روز جهانی جنگل ذخیره گاه های جنگلی استان اصفهان معرفی شد

      ذخیره‌گاه‌های جنـگلی
      مقدمـــــه:
      ذخیره‌گاه جنگلی یک عرصه جنگلی است که به دلایل اکولوژیک و یا دخالت‌های انسانی دچار نقصان بوده و با خطر انقراض روبرو می‌باشد و با تجربه به اینکه چنین پدیده‌ای نابودی تنوع بیولوژیک را در زیست کره به دنبال خواهد داشت می‌طلبد به منظور جلوگیری از چنین روندی برنامه‌ای را در جهت حفاظت از بین مناطق و به منظور استمرار تجدید حیات مدنظر داشت. این برنامه در دو محور می‌تواند سازماندهی گردد.

      1. کنترل حفاظتی و حمایتی

      2 . مدیریت عملیات اجرائی

      ا ی ن برنامه‌ها به منظور حفاظت و حمایت از گونه‌های مورد تهدید، نادر، در حال انقراض و یا دارای صفت ژنتیکی برتر اجرا می‌گردند. بدیهی است توجه به مشکلات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی پیرامون این عرصه‌ها و شناسائی دقیق گونه‌های موجود از منظر علم گیاه شناسی بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
      بررسی اینکه توده‌های جنگلی مورد نظر در ایران به دو بخش ذخایر جنگلی و ذخیره‌گاههای جنگلی تقسیم گردند و اینکه آیا چنین توده‌هایی می‌توانند در راستای معیارهای جهانی ( IUCN ) و الگوبرداری از ذخیره‌گاه‌های بیوسفر مدیریت گردند موضوعاتی است که نیازمند جلسات کارشناسی متعدد با تکیه بر تحقیقات صورت گرفته در سطح جهانی و احیانا ایران ممکن خواهد بود. همچنین هنوز تصمیم‌گیری واحد و مشخصی درخصوص قائل شدن به مقوله ( Corezonc ) یا هسته مرکزی در 5/1 مرکزی سطح توده و Buffer Zone) 5/4 ) سطح پیرامونی به عنوان نقاط ضربه گیر و مدیریت مورد نظر در این دو منطقه به لحاظ معیارهای فنی و استانداردهای جهانی در بخش اجرائی در کشور ما صورت نپذیرفته که به نوبه خود نیازمند بحث، بررسی و جلسات کارشناسی می باشد.
      در کشور ما تا کنون به منظور حفاظت و حمایت از گونه‌های جنگلی نادر و جلوگیری از انقراض آنها اقداماتی هر چند ابتدائی و ضعیف صورت گرفته، این اقدامات با تکیه بر مفاد متون قانونی و توسط سازمان‌های ذیربط به اجرا درآمده است. ( برای مشاهده قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی کشور به قسمت "قوانین منابع طبیعی" سایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان مراجعه کنید).
      هیات وزیران در جلسه مورخ 16/12/71 بنا به پیشنهاد شماره 7767/71/10 مورخ 28/10/74 وزارت جهاد سازندگی و به استناد ماده 3 قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی کشور مصوب 1371 آئین نامه اجرائی ماده 1 قانون یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
      برنامه‌ریزی در راستای مدیریت ذخایر جنگلی:
      واقعیت اینست که تا کنون در کشور ما یک برنامه مدیریتی و اجرائی درخصوص مدیریت مناطق ذخیره‌گاهی در همه ابعاد تهیه و تنظیم نگردیده است. این برنامه باید جامع و فرابخشی دیده شود. بر این اساس ارتباط با سایر سازمان‌ها و ارگان‌های ذیربط در اجرای مراکز علمی و تحقیقاتی، سازمان‌های بین المللی به همراه منابع و اعتبارات مالی مکفی می‌تواند حرکتی رو به جلو باشد.
      معهذا در ادامه و قبل از ارائه راهکارهای موجود به طبقات ( IUCN , Redlist ) اشاره خواهد شد.
      • گونه‌های منقرض شده ( EX ) یا Extinct
      • منقرض شده در طبیعت EW یا Extinctin the Wild
      • بحرانی CR یا Critically Endongered - در خطر تهدید T یا Threatened
      • در خطر انقراض EN یا Endargered - در خطر تهدید T یا Threatened
      • آسیب پذیر VU یا Vulnerable - در خطر تهدید T یا Threatened
      • با ریسک کمتر LR یا Lower Risk
      خود شامل سه وضعیت 1- وابسته به حفاظت Conservation Dependant و 2- در شرف تهدید NT یا Near Threatened و 3- دارای کمترین نگرانی LC یا Least Concern
      • کمبود داده ها DD یا Data Defeicient
      • ارزیابی نشده ها NE یا Not Evaluate d
      بر این اساس مرحله اول در مدیریت ذخایر جنگلی شناسائی گونه‌های بحرانی، درخطر انقراض، آسیب پذیر و … و رویشگاه‌های آنها می‌باشد.
      مرحله بعدی:
      مشخص نمودن جهات اربعه منطقه شناسائی شده و انجام آگهی است.
      مرحله سوم:
      تشخیص هسته مرکزی ( Core zone ) و مناطق ضربه گیر پیرامونی ( Buffer zone ) البته در صورتی که قائل به آن ‌باشیم، است.
      مرحله چهارم: تهیه نقشه
      مرحله پنجم :
      تدوین کتابچه طرح ذخیره‌گاه منطبق با شرح خدمات تهیه طرح ذخیره‌گاه‌های جنگلی که در ادامه آمده است می باشد.
      مرحله ششم:
      ایجاد حصارکشی در منطقه هسته مرکزی و گماردن قرق بان می‌باشد. لازم به ذکر است حصارکشی باید به گونه‌ای بوده که ارتباط بین فلور و فون منطقه محصور شده با مناطق پیرامونی قطع نگشته و گماردن قرقبان نیز از طریق مشارکت با مردم محلی و بومی منطقه باشد.
      و بالاخره مرحله پایانی تهیه شناسنامه.
      عملیات اجرائی در منطقه بر اساس اصول و معیارهای علمی و فنی در کتابچه طرح باید دیده شود. این عملیات می‌تواند شامل:
      • ایجاد خراش سطحی در منطقه هسته مرکزی، در صورت عدم زادآوری مناسب صورت گیرد.
      • بذرگیری از عرصه و کاشت بذر، البته در صورت لزوم بررسی‌های دقیق علمی و شناخت مرحله توالی اکولوژیکی توجیه پذیر می باشد.
      نکته:
      - کاشت نهال به هیچ عنوان در منطقه مذکور توجیه علمی و فنی ندارد.
      - از کاشت بذر از سایت های غیر از سایت ذخیره‌گاهی مورد نظر تا سر حد امکان مگر در مواقعی که خطر بطور جدی گونه حمایتی را تهدید می کند باید اعراض نمود.
      - از کاشت بذر سایر گونه‌ها در منطقه مذکور به شدت باید دوری کرد.
      - مدیریت مناطق ضربه گیر و پیرامونی نیازمند جلسات کارشناسی متعدد و تصمیم گیری در مورد این مناطق بر اساس استانداردهای جهانی، تحقیقات دانشگاهی و پتانسیل‌ها و شرایط موجود صورت می پذیرد.
      پروژه نگهداری و توسعه ذخیره گاههای جنگلی
      ذخائر جنگلی شامل رویشگاههای مورد انقراض ، نادر ، مورد تهدید ودیگر گونه های بومی در هر منطقه می باشد . تنوع آب وهوایی دراستان فارس باعث ایجاد مناطقی با رویشگاههای متفاوت ومتنوع گردیده که تعدادی از این گونه ها از نظر ژنتیکی نسبت به سایر گونه ها برتر می دارند که بایستی تحت حفاظت ونگهداری ومدیریت خاص در آیند چون در گونه های در حال انقراض تجدید حیات به معنی واقعی صورت نمی پذیرد و همین عامل باعث انقراض آنها می گردد . در پروژه ذخائر جنگلی عملیات شناسایی گونه های مذکور از نظر اینکه جزو گونه های در حال انقراض یا نادر وی تهدید شونده هستند انجام وسپس با تهیه طرح ومدون شدن آن نسبت به عملیات اجرائی جهت حفظ ذخائر ژنیتکی اقدام می گردد.

      ذخیره گاههای جنگلی استان اصفهان

      ردی ف

      نام ذخیره گاه

      مساحت (هکتار)

      موقعیت (شهرستان)

      گونه مورد حمایت

      گونه های همراه

      1

      پشندگان

      125

      فریدونشهر

      گلابی وحشی

      داغداغان، بلوط، بنه، محلب، ارژن، کیکم و ...

      2

      گوه

      100

      فریدونشهر

      محلب

      گلابی وحشی، بلوط، ارژن و ...

      3

      داغباشی

      100

      سمیرم

      بنه

      ارژن، کیکم و ...

      4

      تنگ خشک

      400

      سمیرم

      بنه

      ارژن، کیکم و ...

      5

      لابیدک

      125

      نطنز

      بادامک

      زرشک، ارژن و بنه

      6

      لافراخ

      125

      نطنز

      بادامک

      زرشک، ارژن و بنه

      7

      برنجکان

      7

      لنجان

      بنه

      بادامک

      8

      اردسته

      15

      دهاقان

      داغداغان

      زرشک، زالزالک و ..

      مراقبت ونگهداری وتجهیز نهالستان ها:
      نهالستان به محلی گفته می شود که در آن نهال های جوان رویانیده می شود تا جهت جنگلکاری مورد استفاده قرار گیرد . به منظور اجرای عملیات پروژه های جنگلکاری نیاز به تولید نهال می باشد . در این راستا در نهالستان ها نسبت به برنامه ریزی تولید نهال اقدام می شود .
      نظر به اینکه در نهالستان به منظور تولید نهال های شاداب ، سالم و استاندارد نیاز به یک سری تاسیسات زیر بنایی از قبیل حفر چاه ، تجهیز چاه ، انبار ، شبکه برق رسانی ، شبکه آبیاری ، و... می باشد که در قالب پروژه نهالستان ها عملیات فوق الذکر انجم می پذیرد .
      - پروژه تولید نهال
      نظر به اینکه اجرای کارو عملیات طرحهاوپروژه های بخش جنگلداری شامل پارک های جنگلی ، ایجاد فضای سبز ، توسعه درختکاری و .... اجرای پروژه نهال انجام می گیرد لذا این پروژه از اهمیت خاصی برخوردار بوده و شرط اساسی در اجرای موفق برنامه مختلف جنگل کاری و فضای سبز می باشد که لازم است از گونه های پهن برگ بومی وسوزنی برگان داخلی وخارجی سریع الرشد و پایه های نخبه و برتر به صورت گلدان ویا زمینی ( ریشه ای ) با توجه به شرایط اقلیمی ومنطقه ای به تولید نهالهای مرغوب شاداب و استاندارد مبادرت نمود .
      لازم به ذکر است تعدادی از شهرستانهای استان نظیر کاشان – شهرضا – سمیرم – فریدن – فریدونشهر – نطنز و . . . دارای نهالستان موقت می باشند ولی اعم تولید نهال در نهالستان شهید جبل عاملیان صورت می گیرد .

      نهالستان شهید جبل عاملیان :
      • در 25 کیلومتری جنوب غربی اصفهان و در 12 کیلومتری جنوب شرقی نجف آباد قرار دارد . ارتفاع آن از سطح دریا 1765 متر می باشد .
      • به مساحت 30 هکتار در سال 1349 تاسیس گردیده که 22 هکتار آن مورد کشت قرار می گیرد.
      • آب مورد نیاز از 2 حلقه چاه و سهمیه کانال آب رودخانه تامین می گردد.
      • شامل 26 قطعه زراعی با گونه های گردو – چنار – اقاقیا – توت – عرعر – ارغوان – افرا – سنجد – داغداغان- کبوده-زبان گنجشک-کاج – سرو- زیتون تلخ و . . .

      منبع: سایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان
      لینک اصل خبر در سایت اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان

        منبع خبر

        اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان

        اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان یک سازمان دولتی می باشد

          نظرات

          جستجوی خبر

          دسته بندی ها

          آخرین اخبار بنانیوز

          رسانه ها