شهریار تبریز/ مهراب محرابی‌نیا: طی دهه گذشته، ظهور فناوری‌های جدید منجر به پیدایش شهرهای هوشمند با هدف فراهم‌آوردن راهکارهای فناوری‌محور شده است که تاثیر شگرفی در پیش‌برد اهداف شهرهای آینده دارد. هدف شهرهای هوشمند بهبود نتایجی است که وابسته به حضور و مشارکت شهروندان، سیستم‌ها و فرایندهای کسب و کارها، دولت و بخش‌های عمومی و خصوصی است و هدف نهایی این فن‌آوری‌ها بهبود کیفیت زندگی همه ساکنین است.
مفهوم گردشگری هوشمند تلفیقی از فناوری اطلاعات و ارتباطات با صنعت گردشگری برای پاسخگویی به نیازها و خواسته‌های فردی گردشگران قبل، در طول سفر و حتی بعد از آن می‌باشد که می‌تواند سطح رقابت‌پذیری مقصدها را افزایش دهد. در نتیجه، گردشگری هوشمند در سال‌های اخیر به عنوان زیرمجموعه مفهوم شهر هوشمند با هدف ارائه راه‌حل‌های فن‌آورانه برای رفع نیازهای مربوط به مسافرت گردشگران بوجود آمده است.
به عبارتی دیگر، گردشگری هوشمند به مزیت‌های رقابتی یک مقصد گردشگری گفته می‌شود که بر اساس فناوری‌های اطلاعاتی روز ایجادشده و موجب یکدست‌شدن خدماتی می‌شود که به گردشگران داده می‌شوند. گردشگری هوشمند اطلاعات دقیق و مفیدی را با بکارگیری فناوری اطلاعات از طریق گوشی‌های هوشمند در اختیار گردشگران مختلف کشورهای جهان قرار می‌دهد. گردشگران با استفاده از تلفن‌های هوشمند مقصد مورد نظر خود را انتخاب و برنامه‌ریزی می‌کنند و از زیرساخت‌ها، خدمات و تجهیزات مقصد مورد نظر مطلع می شوند.
در اینجا، گردشگری هوشمند با ارائه اطلاعات مناسب و دقیق به گردشگران باعث می‌شود که یک مقصد گردشگری در مقایسه با سایر نقاط گردشگری از اهمیت بیشتر مشتری‌محور شده و توجه گردشگران زیادی را به خود جلب کند، در واقع آن مقصد رقابتی شود.
در موضوع گردشگری، مقصد هوشمند مقصدی است که زیرساخت‌های آن با تکیه بر فناوری ایجاد شده و نه تنها تضمین‌کننده توسعه پایدار در مناطق گردشگری است بلکه برای همه افراد قابل دسترس بوده و تعامل گردشگران را با محیط اطراف تسهیل می‌کند. همچنین، در بحث گردشگری، مقاصد گردشگری هوشمند این امکان را به یک شهر می‌دهد تا تجارب گردشگران مختلف از شهرهای جهان را در اختیار داشته باشد تا با رفع نواقص موجود از جذب گردشگر بالایی برخوردار باشد.
این رویکرد تاکید می‌کند که استفاده از داده‌ها، کنترل و هماهنگی و فناوری(پروتکل‌ها، پروسه‌ها و زیرساخت‌ها) به عنوان پیش‌درآمدی بر ایجاد تاثیرات بهتر، پایداری رو به رشد، توسعه اقتصاد و بهبود کیفیت زندگی افراد ساکن در شهر تلقی شوند. اکثر مقاصد گردشگری به سمت بکارگیری منابع برای ساخت شهرهای هوشمند که شامل گردشگری هوشمند به عنوان بخش مهم تمامی سیستم‌ها و فرآیندها می باشد، حرکت می‌کنند. گردشگری هوشمند رویکرد جامعی است که با استفاده از فن‌آوری و تجهیزات اطلاع‌رسانی و اینترنتی، اطلاعات تور و خدمات مربوط به سفر مانند مقصد، حمل و نقل، رزرو کردن و راهنمای تور را در اختیار گردشگران قرار می‌دهد.
با توجه به این تعریف، فن‌آوری اطلاعات شالوده اصلی گردشگری هوشمند است که با وجود آن می‌توان برنامه‌های سفر و خدمات مرتبط را به شکلی دقیق برنامه‌ریزی کرد. به عبارتی دیگر، گردشگری هوشمند حجم اطلاعات زیاد و مفید را به صورت یکپارچه در اختیار مسافران قرار می دهد. در این بین، بعضی از کارشناسان حوزه گردشگری، بر همپوشانی گردشگری هوشمند و گردشگری الکترونیک تاکید دارند.
اگر چه این دو نوع گردشگری تفاوت‌های جزئی دارند اما وجه تمایز آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. در واقع، هسته مرکزی گردشگری الکترونیک را وب‌سایت‌ها و هسته مرکزی گردشگری هوشمند را حسگرها و تلفن‌های هوشمند تشکیل می‌دهند. با در نظر گرفتن این تفاوت، گردشگری الکترونیک در فضای دیجیتالی فعالیت دارد در حالی که گردشگری هوشمند پلی میان زیرساخت‌ها و فضای فیزیکی با فضای دیجیتالی است.
در حال حاضر شهرهای مختلفی از کشورهای جهان برای بهره‌گیری از مزایای گردشگری هوشمند، سرمایه‌گذاری‌های زیادی در پروژه‌های شهر هوشمند انجام می‌دهند. درست است که اکثر کشورهای جهان توانسته‌اند با فناوری ارتباط خوبی برقرار کنند اما در این بین شهرهای کشورهای اسپانیا، لهستان، فرانسه، چین، کره جنوبی، بلژیک و فنلاند شرایط مطلوبی برای رونق گردشگری هوشمند فراهم آورده‌اند.
در این شهرها گردشگران با استفاده از گوشی‌های هوشمند خود و به لطف فن‌آوری اطلاعات از تجربیات سایر گردشگران استفاده می‌کنند تا سفر بهتری را انتخاب و تجربه کنند. برای مثال، کشور کره جنوبی اطلاعات مورد نیاز کاربران را براساس شبکه اجتماعی محبوب همان کشور منتشر کرده است و تبلیغات لازم را برای جذب گردشگران کشورهای مختلف را از این طریق انجام داده است.
یکی دیگر از مقاصد مورد علاقه گردشگران دبی است. دبی به عنوان یک مقصد گردشگری نوظهور تمامی بسترهای شهر هوشمند و گردشگری هوشمند را تکمیل کرده است تا تمامی نقش آفرینان در آن سهیم باشند.
نظرات