شهریار تبریز / رضا عالش‌زاده: استراتژی توسعه شهر به عنوان یک فرآیند عمل‌محور تعریف می‌شود که از طریق مشارکت توسعه‌یافته و پایدار می‌شود تا رشد عادلانه را در شهرها و مناطق اطراف آنها ارتقا داده و کیفیت زندگی را برای همه شهروندان بهبود بخشد.
این برنامه راهبردی به شهرها کمک می‌کند تا رویکرد توسعه استراتژیک و دیدگاه بلندمدت را در برنامه‌ریزی شهری خود ادغام کرده و فراتر از برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت سیاسی یا کمک‌های مالی، با در نظرگرفتن جایی که باید در ۲۰ یا ۳۰ سال آینده باشند و گام‌هایی که برای دستیابی به این اهداف باید برداشته شوند، حرکت کنند.
در برنامه ریزی استراتژیک برای شهرها توجه بر پنج محور زیر بسیار حیاتی است:
جذب سرمایه و نظم بخشیدن به استفاده از آن
شهرهای در حال توسعه نیاز به نظم و انضباط دارند تا از منابع مالی و انسانی محدود خود برای دستیابی به اهداف به بهترین نحو استفاده کنند. علاوه بر این، سرمایه در دسترس دولتی در شهرهایی که مدیریت دولتی دارند به شهرهایی سرازیر می‌شود که از خود پتانسیل نشان می‌دهند و آینده شهری سنجیده‌ای دارند. یک برنامه استراتژیک بلندمدت هم می تواند سرمایه را جذب کرده و هم به شهر کمک کند تا از آن سرمایه به شیوه‌ای منظم استفاده کند.
ترسیم چشم انداز آینده
استراتژی توسعه شهری طراحی می‌شود تا سیستمی را که تحت شرایط کنترل‌شده و یکنواخت جلو می‌رود به حرکت وا دارد و تفکر جدیدی را در مورد آینده شهر اضافه کند. در واقع یک استراتژی موثر، وضعیت یک شهر را صریح و عینی ارزیابی کرده و شهر را قادر می‌سازد تا آینده خود را واضح‌تر ببیند و بهترین راه‌ها را برای ترقی آن شناسایی کند.
ایجاد مشارکت‌های لازم
اگرچه دولت‌های محلی برای این فرآیند حیاتی هستند، اما آنها به تنهایی نمی‌توانند یک شهر را تغییر دهند. برنامه‌های راهبردی شهری به مقامات محلی کمک می کند تا با همکاری ارگان‌های ملی، بخش خصوصی و جامعه مدنی برای تغییر جهت توسعه شهر کار کنند.
پیش‌بینی شوک‌های آینده
یک استراتژی بلندمدت خوب می‌تواند به شهر کمک کند تا شوک‌های آتی و محیط‌های پرخطر در حال تغییر سریع را پیش‌بینی کند. همچنین می‌تواند درک و دورنمای گویایی از چگونگی واکنش ذی‌نفعان موثر در اداره شهر تحت سناریوهای مختلف ارائه دهد.
برنامه‌ریزی برای رشد
برنامه استراتژیک به شهر کمک می‌کند تا نرخ، نوع و جهت فیزیکی رشد را پیش‌بینی کند و زیرساخت‌ها را برای آن رشد توسعه دهد.
برخی از ویژگی‌های یک استراتژی موفق شهری:
ارائه تصویری درست و صادقانه از وضعیت فعلی شهر و تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای یک شهر
حوزه‌های مهم هدف‌گذاری که بر روی چند محور استراتژیک متمرکز است
دستاوردهای قابل اندازه گیری با استفاده از شاخص های قدرتمند و نتیجه‌گرا
محورهای استراتژیک مقطعی که به انواع فعالیت ها و پروژه ها متکی است
تعریف واضح اهداف و مسئولیت ها با جدول زمانی مدون
ارائه مشوق‌هایی برای افزایش عملکرد بخش های مختلف برای ترغیب آنها به نقش‌آفرینی به موقع
داشتن یک چارچوب انعطاف‌پذیر و چشم‌انداز ثابت. در واقع چارچوب استراتژیک به اندازه کافی منعطف است تا با شرایط و تاکتیک‌های متغیر سازگار شود، اما چشم‌انداز در میان‌مدت ثابت می‌ماند.
انعکاس اولویت‌های استراتژی توسعه در بودجه‌بندی و سرمایه‌گذاری شهر
نظرات