شهریار تبریز / آذر کریمزاده: هیئت داوران در رابطه با موضوع دسترسی، به این شهر جهت طیف گستردهای از راه حلهای نوآورانه و پیشرفتهایی با هدف افزایش دسترسی بخصوص برای افراد دارای معلولیت پاداش دادند. شهر لوکزامبورگ دسترسی را در اولویت قرار داده است. این شهر از یک رویکرد "طراحی برای همه" برای تسهیل دسترسی همه، از جمله افراد دارای معلولیت، پیروی میکند.
طی دهههای گذشته ملتها قوانینی را وضع کردهاند که برای دسترسی همه افراد به ساختمانها، اماکن عمومی و همچنین حمل و نقل عمومی تضمین شده است، اما آیا این کافی است؟ در یادداشت ذیل به بررسی موثرترین اقدامات از نظر تحرک، سهم فناوریهای دیجیتال و جدیدترین نوآوریها در این زمینه میپردازد و اینکه چرا بهبود دسترسی به فضاهای شهری، ساختمانها و حمل و نقل عمومی برای ارتقاء یکپارچگی جوامع ضروری است.
با افزایش جمعیت شهری، مهم است که برنامهریزان و معماران شهری همچنان به حداکثر دسترسی ممکن به خدمات عمومی، ساختمانها و حمل و نقل عمومی برای همه، از جمله کسانی که کم تحرک بوده یا وضعیت ناتوانی جسمی موقتی یا دائمی دارند، بپردازند.
نه تنها تعداد بیشتری از مردم در آینده در مناطق شهری ساکن خواهند شد بلکه زندگی آنها نیز طولانیتر خواهد بود. شمار افراد مسنی که ترجیح میدهند به جای اینکه به یک خانه سالمندان مراجعه کنند، عمرشان را تا زمانی که استقلال دارند در خانه خود سپری کنند بسیار است. آنها نماینده بخش فزایندهای از جمعیت هستند که به خدمات عمومی و حمل و نقل عمومی وابسته بوده و از اقدامات تضمین کننده دسترسی کامل و باز بهرهمند میشوند.
آزادی حرکت در ایجاد پیوندهای اجتماعی
چرا دسترسی بدون مانع موضوع بسیار مهمی است؟ یک شهر فقط وقتی رونق میگیرد که همه شهروندان میتوانند کاملاً در شکل دادن به زندگی خود و جامعه به طور کلی شرکت کنند. هر برنامه ای با هدف بهبود و تضمین کیفیت زندگی ساکنان شهر، باید در اولویت ارتقاء یکپارچگی اجتماعی قرار گیرد.
هنگامی که افرادی که از تحرک کمتری با توجه به ناتوانی جسمی خود برخوردار هستند، دسترسی محدود به حمل و نقل یا خدمات عمومی و پزشکی دارند، ثبات اقتصادی و سلامتی آنها به خطر می افتد. علاوه بر این، انزوای اجتماعی باعث ناراحتی در بین ساکنان شهر، به ویژه سالمندان میشود، به ویژه هنگامی که خدمات حمل و نقل عمومی غیرقابل دسترسی یا با برنامه ریزی ضعیف ارائه میشود.
دسترسی به ساختمانها و حمل و نقل عمومی
چگونه برنامه ریزان میتوانند این مشکل را برطرف کنند؟ در دهههای اخیر، آییننامه هایی با هدف تسهیل دسترسی به ساختمانها و وسایل حمل و نقل عمومی در کدهای ساختمانی وارد شده است. این اقدامات بطور خاص مربوط به طراحی و اندازه حاشیهها، پله ها، شکافها و تغییرات سطحی که عبور از آنها دشوار است، به منظور بهبود دسترسی به افراد با کاهش تحرک است.
راه حلهای جدید تحرک وجود دارد که این اقدامات را تکمیل و گسترش میدهد. رمپهای متحرک، راه پله ها و سکوهای متحرک جایگزینهای ضروری برای پله ها جهت ورود به ساختمان یا دسترسی به وسایل نقلیه عمومی است. شهرها همچنین به طور فزاینده ای از پیاده روهای متحرک در حاشیههای ایستگاههای اتوبوس به ویژه در خیابانهای شیبدار استفاده کرده و بدین ترتیب از مسافت سفر میکاهند.
رفت و آمد در ساختمانها و وسایل حمل و نقل عمومی
بسیاری از راه حلهایی که در مورد ورودی ساختمان یا ایستگاه حمل و نقل اعمال میشود نیز برای ترددهای داخلی کاربرد دارد. در اینجا، معماران باید دستورالعملهای مربوط به حداقل ابعاد مورد نیاز درها، پلهها و غیره را رعایت کنند. اکنون ساختمانها به طور گسترده به دربهای اتوماتیک، پله برقیها، سکوهای آسانسور و آسانسور مجهز شده اند، برای مثال در اتحادیه اروپا برای بهبود دسترسی مشمول مقررات جدید هستند.
شبکههای حمل و نقل عمومی همچنین از راه حلهای تحرک مدرن بهره مند میشوند. فرودگاه هایی مانند میلان-لیناته در ایتالیا به طور فزاینده ای از سیستمهای بالابر استفاده میکنند. در فرودگاهی در بلژیک، که در آن مسافران از طریق پله های مخصوص سوار هواپیماها میشوند، در بالابرهای پله ای برای مسافران با تحرک کم نیز سرمایه گذاری کرده است.
ایستگاههای بزرگی مانند ایستگاه مرکزی میلان، قطب حمل و نقل عمومی در جنوب اروپا، اکنون قطبهای مبادلهای چندوجهی واقعی هستند: پیادهرو های متحرک، آسانسورها و پله برقیها برای تسهیل حرکت در سطوح داخلی ترکیب شده و با تجهیز ایستگاه های مختلف خود به سیستمهای بالابر شیبدار، به بهبود دسترسی ادامه میدهد. این شهر همچنین قصد دارد سیستمهای ارتباطی کاربر و نرم افزار نظارت خود را برای کنترل کننده ها تکمیل کند تا از بالاترین سطح خدمات بدون وقفه اطمینان حاصل شود.
یکی از بهترین راهها برای دستیابی به راه حلهای حمل و نقل کارآمد، تقویت گفتگو با افراد کم تحرک و سالمندان است. شهرهایی مانند شانگهای مرتباً آنها را به مشارکت در ممیزی ها در مورد دسترسی به حمل و نقل شهری و صحبت در مورد مسائل مربوط به تحرک دعوت میکنند. صنعتگران و برنامه ریزان شهری میتوانند با سازمانهایی که طرفدار تغییر موثر هستند، از نزدیک همکاری کنند تا دسترسی بیشتر برای همه تضمین شود.
بر اساس این مشارکتها، طراحی قابل دسترس باید شامل سیستمهای ارتباطی متفکرانه ای باشد. نشانه گذاری کفهای برجسته روی زمین میتواند به افراد کم بینا کمک کند تا شروع یا انتهای یک سکو را تشخیص دهند، در حالی که علائم متضاد بهتر درک خواهد شد. علاوه بر این، دکمه ها و نمایشگرهای اطلاعاتی نیز باید در سطح چشم کاربران صندلی چرخدار قرار داشته باشند.
فناوریهای دیجیتال کانالهای جدید ارتباطی را باز میکنند که ممکن است برای افرادی که دارای تحرک کم هستند ضروری باشد. از جمله دیگر برنامههای شهری مانند بلیتهای هوشمند، به مسافران کمک میکنند تا بتوانند سفرهای خود را برنامه ریزی کنند یا اطلاعات به روز را در زمان واقعی در مورد تغییرات برنامه یا اختلال در اختیار شما قرار دهند و حمل و نقل عمومی را عملیتر کنند.
فناوریهای جدید برای خدمات بهتر
فناوری بدون تماس و سایر نوآوریهایی که در پی همه گیر شدن COVID-۱۹ پدیدار شدهاند، برای افرادی که دارای تحرک کم هستند فواید اجتناب ناپذیری دارد. راه حلهایی مانند فعال سازی صدا (به جای یک دکمه) در آسانسورها در کشور چین تعبیه شده است که ضمن کاهش شیوع ویروس، تحرک را ارتقا میبخشد.
فناوریهای هوشمند همچنین به ارائه خدمات بهتر کمک میکند. بسیاری از این راه حلهای جدید تحرک، جهت عملکرد کارآمد خود، بر عالی بودن و سیال بودن عملیات تکیه کرده و از خرابی باید به هر قیمتی جلوگیری شود. سیستمهای نگهداری پیشگیرانه و پیش بینی کننده مانند MAX برای آسانسورها و پله برقیها به پیش بینی مشکلات احتمالی و برطرف کردن آنها قبل از وقوع خرابی کمک میکند.
دسترسی بیشتر به لطف نوآوری
اقدامات زیادی جهت تسهیل دسترسی انجام شده است، اما همیشه جایی برای بهبود وجود دارد. با تبدیل شدن شهرهای با چگالی بالا به حالت جدید استاندارد، طراحی سیستمهای حمل و نقل چندوجهی با ترکیب انواع مختلف حمل و نقل و بکارگیری آنها در یک روش شفاف در کنار هم بسیار مهم خواهد شد. در نهایت، با ترغیب همه به استفاده از وسایل نقلیه عمومی، رفت و آمد جادهها کاهش یافته و شهر سرسبزتر میشود.
نظرات