شهریار تبریز/مهراب محرابی‌نیا: چت جی‌پی‌تی جدیدترین مدل زبانی مبتنی بر هوش مصنوعی است که توسط شرکت اوپن ای آی(OpenAI) به عنوان یکی از پیشگامان حوزه هوش مصنوعی ارائه شده است. به زبان ساده، چت جی‌پی‌تی یک چت‌بات یا ربات هوش مصنوعی است که از طریق گفتگوی متنی، با شما ارتباط برقرار می‌کند. این ابزار هوش مصنوعی با استفاده از فن‌آوری‌های نوین می‌تواند کلمات مناسب را حدس زده و جمله‌هایی منطقی و درست خلق کند که شما را به جواب مورد نظرتان می‌رسانند. موارد استفاده از این ربات بسیار گسترده بوده و قابلیت‌هایی مثل نوشتن و خطایابی کد، نگارش نامه و مقاله، خلاصه‌سازی کتاب، فراهم‌کردن اطلاعات در زمینه‌های مختلف و بسیاری از کاربردهای دیگر را شامل می‌شود.
این ربات با استفاده از حجم زیادی از داده‌های متنی از منابع مختلف مانند کتاب‌ها، مقالات و وب‌سایت‌ها آموزش دیده است. چت جی پی تی به کمک دانشی که از این طریق به دست آورده، می‌تواند کلمات بعدی را در هر جمله‌ای حدس بزند و در نهایت به جمله یا متنی کاملا منطقی برسد. در این مجال قصد داریم به نقش چت جی‌پی‌تی در برنامه‌ریزی شهری بپردازیم.
همفکری با هوش مصنوعی
مدل‌های زبان بزرگ مانند چت جی‌پی‌تی می‌توانند مزایای زیادی را برای دنیای برنامه‌ریزی شهری به همراه داشته باشند. به عنوان مثال، بر اساس مدل‌های هوش مصنوعی، معماران و طراحان می‌توانند ایده‌های جدیدی را برای پروژه‌های خلاقانه با طراحی موثرتر و کارآمدتر خلق کنند. از آنجایی که مدل‌های زبانی می‌توانند به سرعت و به راحتی دامنه وسیعی از ایده‌ها و مفاهیم را تولید کنند و با حجم وسیعی از داده‌های متنی کار کنند، برای همفکری خلاق بسیار ارزشمند هستند. با خلق تعداد زیادی از ایده‌های طراحی بالقوه در مدت زمان کوتاه، مدل‌های زبانی الهام بخش می‌شوند و از طراحان و معماران حمایت می‌کنند.
در عین حال، مدل‌های زبان بزرگ مانند چت جی‌پی‌تی از درک عمیق خود از زبان برای شناسایی مشکلات و یا نقاط ضعف در طراحی‌ها بهره می‌گیرند. رویکرد آنها در فرآیند طراحی به طراحان و برنامه ریزان کمک می‌کند تا طرح‌های خود را بهبود بخشند و پروژه‌ها را کارآمدتر اجرا کنند. با وجود اینکه هوش مصنوعی نمی‌تواند فرآیندهای ذاتی انسانی مبنی بر ارائه یک رویکرد هنری و منحصربه‌فرد در مقابل مشکلات را کنترل کرده در اختیار بگیرد، اما می‌تواند از فرآیند خلاقانه پشتیبانی کرده و پاسخگوی هرگونه چالش فنی باشد.
خودکارسازی وظایف
به نظر می‌رسد که نقش مدل‌های زبانی بزرگ در شهرهای آینده دروهله اول کمکی خواهد بود و برخی کارهای خسته‌کننده‌تر و زمان‌برتر در کار طراحی و برنامه‌ریزی شهری را به صورت خودکار درخواهد آورد. اطلاعات حاصله ازتحقیقات نشان می‌دهند که برخی شهرها در حال حاضر از هوش مصنوعی مانند چت جی‌پی‌تی برای پاسخ به سوالات متداول شهروندان و رسیدگی به مشکلات گزارش شده در رابطه با با خدمات شهری استفاده می‌کنند.
برای طراحان و برنامه‌ریزان، مدل‌های زبان بزرگ می‌توانند با تولید خودکار مقادیر زیادی از داده‌ها مفید و سودمند باشند. نقشه‌های طبقات، طراحی ساختمان یا مشخصات طراحی شهری می‌توانند توسط هوش مصنوعی ارائه شوند که این امر باعث صرفه جویی زیادی در زمان و تلاش طراحان می‌شود. هوش مصنوعی به برنامه‌ریزان، معماران و طراحان کمک می‌کند تا بیشتر بر جنبه‌های خلاقانه کار خود تمرکز کنند.
ارائه نظر عینی
شهرسازی و معماری ذاتاً ذهنی هستند. در شهر هوشمند آینده، هوش مصنوعی می‌تواند در ارائه ایده و نظرکلی و نسبتاً عینی نقش داشته باشد. بر اساس حجم زیاد داده‌ها، مدل‌های زبان می‌توانند ایرادات و نواقص را از بین ببرند و از داده‌های سراسر جهان برای ارزیابی طرح‌ها استفاده کنند. آنها همچنین می‌توانند در روابط عمومی، تبلیغات و ارتباطات پیرامون یک طرح بکار گرفته شده و مثمرثمر واقع شوند.
به هر حال، نقد معماری و شهرسازی وظیفه‌ای است که انسان محور خواهد ماند. با این همه، نظرات شخصی در هر تصمیمی که در رابطه با شهر گرفته می‌شود از فرآیندهای مشارکتی گرفته تا سیاست داخلی، نقش دارد. حتی جنبه‌هایی مانند شهرت و اعتبار یک معمار معروف یا تجربه یک شهرساز در کشورهای مختلف، محیط شهری ما را شکل می‌دهند. اینکه نتایج مطلوب هستند یا نه دقیقاً به این بر می‌گردد که آنها کامل و کسل کننده نیستند، بلکه انسان محور و جذاب هستند.
خطرات بالقوه چت جی‌پی‌تی در برنامه‌ریزی شهری
هوش مصنوعی می‌تواند مهارت‌های برنامه‌ریزان و معماران شهری را تکمیل و بهبود بخشد، اما جایگزین آنها نمی‌شود. ما باید خطرات ناشی از هوش مصنوعی را در نظر داشته باشیم. ابزارهایی از قبیل چت جی‌پی‌تی برای تولید متن بر اساس ورودی‌هایی که دریافت می‌کنند طراحی شده اند. آنها نمی‌توانند آسیبی وارد کرده یا خودشان را در فعالیت‌های مضر درگیر کنند.
اما به مثابه هر فن‌آوری دیگر، چند ایراد بالقوه در مدل‌های زبان بزرگ وجود دارد که برنامه‌ریزان شهری باید موقع فکر کردن در رابطه با ادغام هوش مصنوعی در شهر آینده در نظر بگیرند:
- استفاده ناصحیح از فن‌آوری، به عنوان مثال ساخت و ایجاد تبلیغات یا اخبار جعلی.
- وابستگی به هوش مصنوعی، که می‌تواند منجر به از دست دادن شغل شود.
- از دست‌دادن خلاقیت زیرا هوش مصنوعی جایگزینی برای خلاقیت یا هوش انسان نیست.
- فقدان انسانیت، زیرا مدل‌های زبانی بزرگ قادر به تجربه احساسات یا حتی داشتن افکار مستقل نیستند.
بنابراین، برنامه‌ریزان و معماران باید اقدامات مربوطه را برای کاهش خطرات استفاده از هوش مصنوعی انجام دهند. وظیفه آنها است که اطمینان حاصل کنند که از فن‌آوری به درستی به شیوه‌ای مسئولانه و به طوراخلاقی استفاده می‌شود. بررسی سوگیری و تعصب علیه گروه‌های آسیب‌پذیر جمعیت، تایید مستمر اطلاعات، و ادامه مشارکت گروه‌های مختلف جامعه در فرآیند برنامه‌ریزی برای ایجاد شهرهای انسان‌محور به جای هوش مصنوعی از جمله ملاحظات کلیدی به شمار می‌آیند.
برنامه‌ریزان راهنمایان شهرهای آینده باقی خواهند ماند
با وجود اینکه هوش مصنوعی می‌تواند از معماران، برنامه‌ریزان و طراحان پشتیبانی کند، نظرات عینی ارائه دهد و به ایجاد خلاقیت کمک کند، ولی نمی‌تواند جایگزین عنصر انسانی در ساخت شهرهای زیست‌پذیر که برای همه کار می‌کند، قلمداد شود. در عین حال، ظهور چت جی‌پی‌تی نشانه‌ای برای همه افرادی است که در زمینه ای کار می‌کنند که هوش مصنوعی نقش مهمی را در شهرهای آینده ایفا خواهد کرد.
درنهایت، انسان‌ها تصمیم خواهند گرفت که چگونه در آینده از هوش مصنوعی استفاده کنند. هوش مصنوعی پتانسیل زیادی برای دستیابی به موفقیت در برنامه‌ریزی‌ها و شهرهای هوشمند، و همچنین پایدارترکردن شهرهای آینده و پیش‌بینی اثرات تغییر اقلیمی بر شهرها دارد. اما حتی چت جی‌پی‌تی نیز از هوش مصنوعی به عنوان یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌های شهری سال ۲۰۲۳ نام نمی‌برد. این نشان می‌دهد که هوش مصنوعی به جای یک روند و ترند، ابزاری است که باید یاد بگیریم چگونه از آن به خوبی استفاده کنیم و تا حد امکان از ورودی آن بهره جوییم.
_________________________
منبع:
https://www.beesmart.city/en/strategy/how-can-urban-planners-and-architects-benefit-from-chat-gpt
نظرات