يادداشت؛ ترويج مصرف بهينه انرژي، عاملي در جهت رشد ...
در اين ميان، شايد تاحدي اين نكته مهم مغفول مانده كه سالهاست هزينه واقعي توليد و انتقال برق از عموم مصرف كنندگان ايراني گرفته نشده و به دنبال آن انرژي برق در ذهنيت و نگاه اقتصادي عموم مصرف كنندگان (مشتركان برق)، موثر در سبد هزينه هاي خانوار تلقي نشده است. بنابراين به طور ناخودآگاه، در مصرف صحيح اين انرژي، توجه و دقت كافي صورت نگرفته ودر نتيجه، اتلاف و هدررفت آن در انواع مختلف مصارف به ويژه در مصرف خانگي، اداري و تجاري كه به عنوان سهم بسيار قابل توجهي از مصارف كشور به شمار مي آيند، رخ داده است.
از آنجايي كه اين موضوع طي سالهاي گذشته به تدريج، ناترازي بين توليد و مصرف برق را تشديد كرده، بايد هرچه سريعتر مورد توجه و رسيدگي موثر قرار گيرد چراكه تداوم روند ناترازي، منجر به تشديد محدوديتهاي مختلف براي كشور و به ويژه محدوديت در فعاليت صنايع شده و احتمالا بازهم چنين خواهد شد و در نتيجه، ممكن است موجب كاهش توليد صنايع و به تبع آن، منجر به كاهش كالاهاي توليدي صنعتي در بازار شود كه به طور طبيعي، افزايش قيمت آن كالاها را در پي خواهد داشت.
اما آيا راهكار حل اين مشكل، فقط افزايش قيمت برق به عنوان يك حامل انرژي است؟ شايد اين راهكار، از ديدگاه صرفا اقتصادي، تاحدي پاسخ بدهد اما براساس تجارب قبلي مي توان گفت در بلندمدت، اين روش به تنهايي چندان موثر نيست. همچنان كه سالها پيش، اولين مرحله اجراي هدفمندي يارانه ها، كاهش مصرف برق در كشور به صورت مقطعي، رخ داد اما ادامه نيافت.
اين گونه به نظر مي رسد كه راهكار اصلي حل مشكل، نهادينه كردن فرهنگ مديريت مصرف باشد به طوري كه با نهادينه شدن اين موضوع مهم در ذهن مصرف كنندگان، اقدامات لازم به طور خودكار در زندگي و امور روزمره رعايت خواهد شد.
در اين زمينه، ايجاد انگيزه هاي اقتصادي مانند پاداشهاي كاهش مصرف كه در دستور كار وزارت نيرو قرار گرفته، بسيار موثر است به خصوص اينكه در سال جاري اعلام شده كه اين پاداشها نسبت به گذشته 20برابر شده اند. علاوه بر چنين اقداماتي كه توجه عموم جامعه را به موضوع مهم مصرف صحيح، جلب مي كند، از آنجا كه تداوم رفتار مناسب مصرف كنندگان، متاثر از ذهنيتها و تصورات ذهني ايشان است، نياز است تا اقدامات ترويجي و فرهنگي توسط همه افراد جامعه به خصوص تريبون داران و اصحاب رسانه مورد توجه بيشتري قرار گيرد. در اين زمينه، سرمايه گذاريهاي كلان كه تاكنون در صنعت برق انجام شده و نيز مشكلات توليد و انتقال برق و همچنين تبعات عدم مصرف بهينه انرژي مي تواند مورد توجه قرار گيرد كه چنين مسائلي مي تواند امنيت جامعه و حتي سلامت و رشد اقتصادي آن را تهديد كند. براين مبنا، راهكارهاي قابل اجرا براي مصرف بهينه انرژي، قابل تبليغ و ترويج خواهد بود. در اين راستا در تبصره 15 قانون بودجه سال 1402 نيز بستر قانوني براي مشاركت رسانه ها فراهم شده است. در اين زمينه، دسته بندي مخاطبان و تهيه محتواي مناسب و تاثيرگذار براي هر قشر از جامعه ضروري به نظر مي رسد. همچنين، گروههاي مردمي و سازمان هاي مردم نهاد در جهت تبليغ راهكارهاي مصرف بهينه انرژي چه در فضاي مجازي و چه در فضاي حقيقي و حتي به صورت چهره به چهره مي توانند بسيار مفيد و موثر واقع شوند.
لازم به ذكر است كه گرچه پيگيري نهادهاي متولي سرمايه گذاري در راستاي افزايش ظرفيت توليد و رفع گلوگاههاي شبكه برق كشور (از راههاي مختلف به ويژه از راه توسعه منابع تجديدپذير) در جريان بوده و بايد با قدرت بيشتري تداوم يابد، اما نياز است كه بر تلاش و نظارت براي رعايت مصرف بهينه درمجموعه هاي تحت مديريت نهادهاي مختلف لشگري و كشوري كه بخش عظيمي از مصرف انرژي كشور در آنها رخ مي دهد، تاكيد شود چرا كه اين امر مي تواند علاوه بر اثرگذاري مستقيم بر كاهش ناترازي توليد و مصرف انرژي، آثار مفيدي بر ترغيب و بهبود تصور عمومي جامعه درباره لزوم رعايت و دقت در مصرف داشته باشد.
نظرات