مناسب سازی فضای شهری؛ آرزوی دست نیافتنی سالمندان
سالمندان به دلایل جسمی و روحی به فضاهای شهری مناسب، تحرک و تعاملات اجتماعی بسیار نیازمندند، طرح های شهرسازی باید به سالخوردگان کمک کند از خیابان های شهر به راحتی استفاده کنند، مهمی که به آرزوی دست نیافتنی تبدیل شده است .
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) فضای شهری ایده ال فضایی است که در آن عدالت شهروندی رعایت شده باشد و تمامی شهروندان، حتی اقشار آسیب پذیر، بتوانند از این فضا استفاده کنند، سالمندی دورانی است که کاهش توانایی های جسمی و از دست دادن برخی ارزش ها و امتیازها را به همراه دارد ودر موارد زیادی با ضعف جسمانی و روانی همراه است.
سالمندان بخشی از شهروندان آسیب پذیر هر شهری به شمار می آیند و در صورتی که فضاهای شهری برای سالمندان مناسب سازی شود، پیامد مثبت آن برای سایر اقشار جامعه نیز خواهد بود، به علاوه درصد بالای جمعیت جوان بیانگر درصد بالای سالخوردگان در آینده نزدیک است و این امر لزوم توجه ویژه به نیازهای سالمندان در فضاهای شهری را دو چندان می سازد.
متاسفانه اغلب شهرهای کشور و استان برای تردد سالمندان مناسب سازی نشده و این مشکلی است که هر روز این قشر از جامعه با آن روبرو هستند، طبق آمار سازمان جهانی بهداشت در سال های آینده جهان با جمعیت عظیمی از سالمندان روبه رو خواهد شد، در این شرایط عدم آمادگی برای مقابله با این وضعیت هزینه سنگینی به جامعه تحمیل می کند.
کارشناسان می گویند برای جلوگیری از بروز این مشکلات مسئولان ودست اندرکاران باید با پیش بینی تمهیدات لازم به استقبال این شرایط بروند سازمان بهداشت جهانی نیز در راستای سیاست گذاری در عرصه های بهداشتی و پیشگیری و در ادامه برنامه ها و سیاست های خود در حوزه سالمندان ، طرحی را با نام " تعیین شهرها ی دوستدار یا مناسبت سالمندی" در بسیاری از شهرها و کشورهای دنیا به مرحله اجرا درآورده است.
این طرح مبتنی بر معیارهای اساسی و زیربنایی در طراحی سیستم های خدمات شهری در بخش های مختلف به ویژه حمل و نقل، آموزش، بهداشت و درمان، ارتباطات، مسکن، مبلمان شهری، نوع مناسبات اجتماعی و فرهنگی و چگونگی تناسب این خدمات با نیازهای سالمندان است.
شهر مناسب سالمند شهری است که در همه بخش ها و تاسیسات زیربنای، ملاحظات خاصی برای بهره مندی سالمندان در نظر گرفته شده است، شهری که سالمندان درآن از نعمت وجود خانه هایی مناسب سازی شده برخوردارند و در استفاده از امکانات و تسهیلات شهری کوچکترین مشکلی ندارند، به عنوان مثال برای رفت و آمد درون و برون شهری از خودروهای مناسب سازی شده بهره گرفته و ایمنی کامل در عبور و مرور دارند.
در شهر مناسب سالمندان، پارک ها و میادین ، فضاهای سبز و معابر عمومی ، مناسب استفاده سالمندان و دارای مراکز ویژه ای برای گذران اوقات فراغت سالمندان است و با توجه به نیاز و امکانات منطقه ، امکانات ویژه ای را در اختیار سالمندان قرار می دهد.
حال با این توضیحات آیا در آذربایجان غربی و حتی ایران، شهری که به معنای واقعی کلمه در خور و شایسته این نام باشد ،وجود دارد ؟ واقعیت این است در شهر ارومیه به عنوان مرکز استان، فضاهای شهری برای شهروندان از پیر و جوان گرفته تا کودکان مناسب نیست و اگر چه در یکی دو سال اخیر نهضت پیاده رو سازی و مبلمان شهری توسط شهرداری این شهر آن هم نه به طور کامل به اجرا درآمد ، اما بازهم شاهد آن هستیم که در سایر مولفه ها سالمندان به طور مساوی قادر به بهره گیری از اندک ظرفیتهای موجود نیز نیستند.
مناسب سازی به آگاهی نیاز دارد نه پول !
مسئول دفتر مناسب سازی معاونت توانبخش اداره کل بهزیستی آذربایجان غربی معتقد است آگاهی به این مسئله که انجام مناسب سازی مستلزم صرف هزینه هایی بالا نیست و مهم تر این که مناسب سازی هزینه نیست بلکه یک سرمایه گذاری است، بسیار قابل تامل است.
لطیفه قاسم پور در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: به جرات می توان گفت مهم ترین چالش و مانع رسیدن به محیط های قابل دسترس و بدون مانع، عدم آگاهی و نگرش مثبت مسئولین و آحاد جامعه است.
وی بیان اینکه اطلاع رسانی و آموزش، اساسی ترین راهکار مقابله با این آسیب است، اظهارداشت: از ابتدای سال جاری کمیته مناسب سازی استان تشکیل جلسه نداده است.
مسئول دفتر مناسب سازی بهزیستی استان ادامه داد: با این که جلسات کمیته مناسب سازی استان برگزار نشده اما جلسات شهرستانی به طور جدی برگزار و موضوعات مورد نظر پیگیری می شوند.
قاسم پور اضافه کرد: سال گذشته بالغ بر ۴ جلسه شهرستانی و ۵ جلسه کمیته مناسب سازی استانی تشکیل یافت و ما حصل این جلسات این شد که برخی ارگانها به اصطلاح رمپ های ورودی ، استاندارد سازی پله ها و سایر اقدامات کیفی روی آوردند.
وی با بیان اینکه کمبود اعتبار یکی از دلایل اصلی بی توجهی به مناسب سازی شهری ، اداری و مسکونی است ، ادامه داد: با این همه معتقدیم که تا وقتی نگرش ها به سمت اهمیت این موضوع جلب نشود نمی توان شاهد بهبود شرایط بود.
وی با اشاره به وظیفه بهزیستی به عنوان دبیر کمیته مناسب سازی استان،گفت: نقش اصلی ما اطلاع رسانی و آگاهی بخشی در خصوص اهمیت این مقوله نه تنها برای سالمندان بلکه حتی برای افراد عادی است و این کار را نیز از طریق چاپ کتابچه ،بروشور و ... به اطلاع ارگانهای ذی ربط و آحاد جامعه می رسانیم.
این کارشناس توانبخشی در ادامه گفتگو با ما گفت: مهمترین هدف از مناسب سازی محیط برای سالمندان، فراهم ساختن امکانات و تسهیلات برای جبران محدودیتهای جسمی و روانی سالمندان و به حداکثر رساندن بازده قابلیتهای محدوده شده آنان است.
سالمندان نمی توانند به راحتی وارد اجتماع شوند
یک متخصص امور سالمندی نیز معتقد است: مشکل مناسب سازی عبور و مرور به عنوان یکی از عمده ترین مشکلات سالمندان مطرح است و در حال حاضر بسیاری از اماکن عمومی، معابر، خیابان ها، پارک ها، مکانهای تفریحی برای سالمندان مناسب نشده و سالمندان نمی توانند به راحتی وارد اجتماع شده و از امکانات اجتماع استفاده کنند.
نحوی نژاد با اشاره به این که مسئله بعدی سالمندان وضعیت آنها در مراجعات برای استفاده از خدمات عمومی نظیر شهرداری، بانک، اماکن فرهنگی ،هنری و ... بوده است، افزود : لازم است، برای سالمندان امکانات ویژه ای مانند سیستم نوبت دهی جداگانه، بلیت نیم بها و غیره در استفاده از خدمات عمومی اختصاص یابد و دسترسی سالمندان به سیستم های اطلاع رسانی تسهیل شود.
گذرگاهها و معابر عمومی استان مناسب نیست
گلایه ازوضعیت گذرگاهها و معابر عمومی استان چندی قبل از زبان مدیر سازمان بازنشستگی کشوری آذربایجان غربی نیز بیان شد.
مهدی صدراحمدی مناسب سازی گذرگاهها و معابر عمومی برای رفت و آمد سالمندان را یکی از کوچکترین کارهایی دانست که می توان برای این قشر انجام داد.
وی افزود: متاسفانه گذرگاهها و معابر عمومی استان چندان مناسب این قشر نیست که انتظار می رود مسئولین امر در این راستا قدم های جدی بردارند.
صدراحمدی با بیان اینکه البته این طرح را چندین بار در جلسات مختلف از اعضای شورای اسلامی شهر و شهرداری ارومیه خواستار شده ایم خاطرنشان کرد: چنانچه این امر تحقق یابد، خواهیم توانست حداقل قدردان اند کی از زحمات سالمندان باشیم.
مسئول دفنر مناسب سازی بهزیستی استان در ادامه همچنین توجه به نقش و اهمیت آموزش و اطلاع رسانی به مهم ترین اصل، تغییر نگرش در زمینه هزینه مناسب سازی و توجه به سیستم های تشویقی و تنبیهی برای ترغیب نگرش صحیح در خصوص عدم و نیز اجرای کامل مناسب سازی را از جمله راهکارها و پیشنهادات موجود جهت بهبود وضعیت مناسب سازی شهری عنوان کرد.
لطیفه قاسم پور گفت: مناسب سازی را نمی توان به سالمند، معلول و یا حتی کودک محدود کرد چرا که با فراهم کردن فضای مناسب و استاندارد چه در محیط شهری، مسکونی و حتی اداری، همگان در آرامش و راحتی خواهند بود، اما به دلیل شرایط فیزیکی و جسمانی خاص سالمندان می طلبد تا برای این عزیزان تلاشهای گسترده تری انجام پذیرد.
سالمندان به دلیل فعالیتهای فیزیکی منظم و مداوم مثل پیاده روی، زمان بیشتری از اوقات خود را در فضاهای باز محل سکونتشان سپری می کنند بنابراین مناسب سازی محله های مسکونی با توجه به ویژگی های جسمی، روانی و اجتماعی سالمندان، حرکت مستقل و آسان افراد در محیط را میسر کرده و امکان برقراری روابط اجتماعی و فعالیتهای سازنده را تامین می کند.
نظرات