شهریار تبریز/مهراب محرابی‌نیا: بعد از بیش از یک قرن زندگی با خودرو، برخی شهرها به تدریج به این موضوع پی برده‌اند که خودرو جایی در بافت شهری ندارد. این بخاطر این نیست که شهرها فقط فضای مملو از مه، دود با ترافیک آزار دهنده نیستند، بلکه خودروها حتی شیوه مناسب برای تردد نیستند. ترافیک در لندن امروز کندتر از یک دوچرخه‌سوار متوسط یا درشکه حرکت می‌کند. مسافران هر روزه در لس آنجلس سالانه ۹۰ ساعت از وقتشان را در ترافیک سپری می‌کنند. یک مطالعه در انگلیس نشان داد که رانندگان ۱۰۶ روز از زندگی خود را به دنبال محل پارک خودرو هستند.
در حال حاضر شمار زیادی از شهرها تلاش می‌کنند تا از طریق جریمه، طراحی بهتر، برنامه‌های جدید از شر خودرو در محله‌های خاص خلاص شوند. (مثلا در یک مورد در میلان به مسافران هر روز هزینه ایاب و ذهاب پرداخت می‌شود تا خودروهای خود را در خانه بگذارند و در عوض از وسایل عمومی استفاده کنند). جای تعجب نیست که تغییرات در پایتختهای اروپایی که صدها و یا هزاران سال پیش از اختراع اتومبیل طراحی شده بودند خیلی سریع اتفاق می‌افتد.
حذف خودرو در حومه‌های شهری آمریکا که برای رانندگی طراحی شده بودند، مشخصاً چالش بزرگتری است. چند شهر دوستدار خودرو از جمله سیدنی در استرالیا به سمت دیگری حرکت می‌کنند و فضای مخصوص عابر پیاده در برخی از خیابانهای مرکزی شهر را حذف کرده‌اند. بنابراین فضای بیشتری برای اتومبیل وجود دارد. در این مجال به تعداد معدودی از شهرهای پیشرو که به سوی محله‌های بدون خودرو و پیاده محور حرکت کرده‌اند اشاره می‌کنیم.
مادرید
مادرید در حال حاضر تردد خودرو در برخی خیابانهای شهر را ممنوع کرده است و در این ماه، منطقه بدون خودرو جدیدی هم اضافه خواهد شد. این منطقه که بیش از ۲.۵ کیلومتر مربع امتداد دارد، همچنان به ساکنان محله خود اجازه رانندگی می دهد، اما هر فرد دیگری که با خودرو وارد این منطقه شود با جریمه ۱۰۰ دلاری روبرو خواهد شد.
این یک گام از طرح بزرگتر مادرید برای ایجاد فضاهای پیاده‌محور در مرکز شهر طی پنج سال آینده است. ۲۴ خیابان از شلوغترین خیابانهای شهر برای پیاده‌روی طراحی شدند. علاوه بر بازطراحی خیابان، به طرق دیگری نیز از ورود اتومبیل جلوگیری می‌شود. در حال حاضر خودروهای آلوده کننده و دودزا در شهر ناچار به پرداخت هزینه بیشتری برای پارک هستند.
پاریس
در سالهای گذشته، زمانی که سطح مه دود در پاریس به اوج رسید، این شهر تردد خودروهای با پلاک زوج را تا حدودی ممنوع کردکه نتیجه این اقدام کاهش ۳۰ ٪ آلودگی هوا در برخی از مناطق بود.
در حال حاضر این شهر در نظر دارد رانندگی را برای همیشه در مرکز شهر ممنوع کند. در مرکز شهر، افرادی که در مناطق محلی زندگی نمی‌کنند قادر نخواهند بود در تعطیلات آخر هفته رانندگی کنند و این قانون به زودی در کل هفته به اجرا در خواهد آمد. شهردار پاریس قصد دارد تا سال ۲۰۳۰، تعداد خطوط دوچرخه‌سواری در شهر را به دو برابر برساند، خودروهای دیزلی را ممنوع کند و برخی از خیابانهای پر ترافیک شهر را به خودروهای برقی و سایر وسایل نقلیه کم انتشار محدود نماید.
تعداد رانندگان هم اکنون در شهر کاهش یافته است. در سال ۲۰۰۱،۴۰ درصد از مردم پاریس مالک خودرو نبودند و در حال حاضر این رقم به ۶۰ درصد رسیده است.
چنگدو
یک شهر اقماری برنامه‌ریزی‌شده جدید در جنوب غربی چین می‌تواند به عنوان الگویی برای یک حومه مدرن قلمداد شود: به جای طراحی‌هایی که چاره‌ای جز رانندگی برای افراد نمی‌گذارند، خیابانها طوری طراحی شده‌اند که بتوان با ۱۵ دقیقه پیاده‌روی به هر مکان و موقعیتی دسترسی داشت.
این طرحها که توسط معماران اهل شیکاگو طراحی شده‌اند، تردد خودروها را کاملا محدود نکرده‌اند، اما وسایل نقلیه موتوری تنها در نیمی از خیابانها اجازه تردد خواهند داشت. این شهر همچنین با حمل و نقل عمومی به شهر بزرگتر و مجاور چنگدو متصل خواهد شد. از جمعیت پیشبینی‌شده ۸۰ هزار نفری این شهر، اغلب افراد در مناطق محلی مسیر منزل تا کار را پیاده طی می‌کنند.
هامبورگ
هر چند هامبورگ قصد ندارد که تردد خودروها را در مرکز شهر ممنوع کند، اما به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرده است که رانندگی‌نکردن آسانتر و راحتتر باشد. یک "شبکه سبز" جدید طی ۱۵ تا ۲۰ سال آینده تکمیل خواهد شد که تمام پارکهای سراسر این شهر را بهم متصل خواهد نمود و دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی را در هر نقطه از شهر امکانپذیر خواهد ساخت.
این شبکه ۴۰ درصد از فضای شهر را شامل خواهد شد. شهر هامبورگ همچنین بخشهایی از بزرگراه فوق العاده شلوغ A۷ را با پارکها پوشش خواهد داد، تا محله‌هایی که زمانی عبور پیاده از آنها دشوار بود بزودی به مکانهای دلپذیر تبدیل شوند.
میلان
میلان شهر پوشیده در مه و دود غلیظ، در حال آزمایش روش جدیدی برای دور نگه‌داشتن خودروها از مرکز این شهر است. اگر مسافران هرروزه وسایل نقلیه خود را در خانه بگذارند، کوپن رایگان حمل و نقل عمومی دریافت خواهند نمود.
یک جعبه متصل به اینترنت بر روی داشبورد، موقعیت خودرو را ردیابی می‌کند، بنابراین هیچ‌کس نمی‌تواند تقلب کند و برای رفتن به محل کار رانندگی کند. هر روز که فرد خودروی خود را در خانه باقی بگذارد، شهرداری یک کوپن به اندازه قیمت بلیط سوارشدن به اتوبوس یا قطار برای وی ارسال می‌کند.
کپنهاگ
چهل سال پیش، ترافیک در کپنهاگ همانند هر شهر بزرگ دیگری بسیار سرسام‌آور و آزاردهنده بود. تعداد دوچرخه‌سواران این شهر ۹ برابر بیشتر از شهر پرتلند در ایالت اورگان (شهری با بیشترین تعداد دوچرخه سوار در آمریکا) می‌باشد. کپنهاگ ایجاد مناطق عابرپیاده را در دهه ۱۹۶۰ در مرکز این شهر آغاز نمود و مناطق بدون خودرو در کمتر از چند دهه بعد در سراسر شهر گسترش یافت.
این شهر در حال حاضر دارای بیش از ۳۲۰ کیلومتر مسیر دوچرخه سواری، با بزرگراههای دوچرخه‌سواری جدید در حال ساخت برای دسترسی به حومه شهر می‌باشد. این شهر یکی از پایینترین نرخ مالکیت خودرو در اروپا را داراست.
باید اذعان کرد که هیچکدام از شهرهای جهان برنامه ممنوعیت کامل تردد خودروها را در آینده ندارند و شاید هم اتفاق نیافتد. اما احتمال آنکه حداقل ناوگانی از ماشین‌های الکتریکی خودران در شهرهای آتی بکار برده شوند بسیار بالاست. این احتمال هم می‌رود که چالش‌های مواجهه با محل پارک، ترافیک و آلودگی نیز تا حدودی مرتفع گردند. با این همه، روشن است که برنامه‌ریزان شهری دریافته‌اند که خیابانها باید برای انسانها طراحی شوند نه ماشین‌ها.
________________________
منبع:
http://www.fastcoexist.com/3040634/7-cities-that-are-starting-to-go-car-free#7
نظرات