دو تابستان گرم و سوزان چگونه بدون خاموشي سپري شد؟؛ ...
به گزارش پايگاه خبري توانير ، در يك برهه زماني دو ساله، رأس ساعت 12 ظهر 30 ارديبهشت 1380 و ساعت 21:30 دقيقه 12 فروردين 1382 شبكه برق ايران دچار فروپاشي و بخش هايي از كشور بي برق شد. از آن دو اتفاق كه با فاصله كمي از يكديگر روي داد، بيش از 20 سال مي گذرد و صنعت برق با تكيه بر توان نيروي انساني ارزشمند خود روزبه روز پخته تر و باتجربه تر شده و لحظه به لحظه براي روشن نگهداشتن چراغ خانه ها و گردش چرخ هاي صنعت و توليد، عزم خود را جزم كرده و در اين راه پرتلاطم محكم تر قدم برداشته است.
در اين ميان، اما تابستان 1400 تاريخي خوشايند در تقويم صنعت برق كشور نبود چرا كه ناترازي به وجود آمده بين توليد و مصرف برق روزهايي را رقم زد كه مرور آن خاطرات خوشي را براي ما بازگو نمي كند.
«جدول خاموشي ها رو داري؟»، سوالي كه به دغدغه اصلي مردم در تابستان 1400 تبديل شده بود، البته فقط خاموشي هاي مطابق جدول هاي ارائه شده نبود، بلكه خاموشي هاي بي برنامه و خارج از جدول هم كم نبود. بي برقي ها نه تنها طاقت مردم را طاق كرده بود، بلكه صنعت نيمه جان و زخم خورده از دوران ركود كرونايي را به حالت كما برده بود و در اين بين، تدبير رفع مشكل 15 هزار مگاوات ناترازي در سال 1400 گويا، فقط و فقط خاموشي خانه ها و كارخانه ها بود.
تورم ناشي از بي برقي صنايع صعودي نبود، نجومي بود؛ آن هم در شرايطي كه صنايع به علت اوضاع همه گيري بيماري كرونا خود در ركود بودند، در قيمت ها اما نه، ركوردار بودند، فقط به عنوان نمونه قيمت سيمان در تابستان سال1400، 433 درصد رشد كرد.
اما دولت سيزدهم بلافاصله بعد از به روي كار آمدن در مرداد 1400، برنامه ريزي گسترده اي براي رفع اين ناترازي انجام داد به طوري كه در سال اول (1401) 100 برنامه عملياتي براي گذر بدون خاموشي از اوج مصرف و در سال دوم (1402) 140 برنامه براي اين منظور در دو بخش «ايجاد ظرفيتهاي جديد توليد برق و افزايش توان و استفاده حداكثري از ظرفيت نيروگاه هاي موجود» و «مديريت مصرف برق» ارائه كرد.
100 برنامه عملياتي سال 1401 شامل 38 برنامه مربوط به توليد برق و واحدهاي نيروگاهي، 31 برنامه مديريت مصرف و تقاضاي موثر، 16 برنامه براي آمادگي مطلوب شبكه برق و 15 برنامه براي مديريت هماهنگي با استان ها مي شد.
يكي از اين برنامه ها در بخش كشاورزي، ارائه برقِ رايگان بود؛ در واقع اگر كشاورزي در زمان اوج مصرف 5 ساعت همكاري مي كرد، در بقيه روز از برق رايگان بهره مند مي شد، در بخش خانگي نيز مشتركاني كه مصرف برق شان زير الگوي مصرف بود، به ازاي هر كيلووات ساعت، 500 تومان پاداش دريافت مي كردند؛ نتيجه، با توجه به تجربه تابستان 1400، قابل باور نبود، اما محقق شد و تابستان 1401 با اين 100 برنامه بدون خاموشي پشت سر گذاشته شد.
در سال 1401، مشاركت مردم در طرح پاداش مديريت مصرف برق، نتايج چشمگيري را رقم زد به طوري كه به 40 درصد قبوض مصرف كنندگان زير الگو، پاداش تعلق گرفت و حدود 1350 ميليارد تومان پاداش صرفه جويي به اين مشتركان پرداخت و نتيجه اين شد كه در تابستان اين سال نه تنها خاموشي اتفاق نيفتاد بلكه با همراهي و همدلي مردم و اصلاح الگوي مصرف برق در بخش خانگي 2.3 درصد مصرف برق كاهش يافت.
اما تابستان 1402، تابستاني كه داغ نه، بلكه جوشان است؛ دوراني كه «گرمايش جهاني» به پايان رسيده و عصر «جوشش جهاني» آغاز شده است؛ جوششي كه موجب شد تا ماه جولاي (10 تير تا 10 مرداد) گرمترين ماه تاريخ لقب بگيرد. با همه اين اوصاف، وزارت نيرو براي امسال نيز تابستان بدون خاموشي را هدف گذاري و براي رسيدن به آن 140 برنامه را تدوين كرد.
د رعين حال ميزان پاداش طرح مديريت مصرف برق را افزايش داد؛ به گونه اي كه پاداش صرفه جويي زير نيمي از الگو در ماه به ازاي هر كيلووات ساعت 2 هزار تومان، بين 150 تا 300 كيلووات ساعت در ماه به ازاي هر كيلووات ساعت 1500 تومان و در پله هاي بعدي 1000 و 500 تومان در نظر گرفته شد؛ اين درحالي است كه به طور متوسط قيمت فروش برق، حدود 100 تومان است و اين يعني مشتركان تا 20 برابر آنچه كه پرداخت مي كنند، مي توانند پاداش دريافت كنند. افزون بر آن، پاداش را همگاني كرد، در واقع امسال هر مشتركي اگر مصرف خود را نسبت به دوره مشابه پارسال كاهش دهد، مشمول پاداش مي شود.
استقبال از طرح پاداش مديريت مصرف برق سبب شد تا 37 درصد از مشتركان بخش خانگي از ابتداي دوره مديريت مصرف برق تاكنون مشمول پاداش شوند و تا امروز حدود 1223 ميليارد تومان پاداش صرفه جويي برق پرداخت شود.
يكي از نتايج مهم اين طرح اين بود كه سبب شد به رغم افزايش دما در تابستان امسال كه به ازاي افزوده شدن هر يك درجه به متوسط دماي كشور، 1800 مگاوات به مصرف برق كشور افزوده مي شود، مصرف برق در بخش خانگي فقط يك درصد آن هم نسبت به سال 1400 رشد داشته باشد؛ در واقع اگر همانند سال هاي 1390 تا 1400 كه سالانه مصرف بخش خانگي، 7 درصد رشد داشت، روند ادامه مي يافت در دو سال گذشته بايد 14 درصد مصرف برق خانگي رشد مي كرد كه با طرح هاي تشويقي، به رغم حاكم بودن گرماي شديد در كشور و اضافه شدن 2 ميليون مشترك به تعداد مشتركان، مصرف برق بخش خانگي امسال نسبت به سال 1400 فقط يك درصد رشد كرده است.
در بخش صنعت نيز برنامه مديريت مصرف برق براي تابستان امسال به گونه اي طراحي شده كه بيش از 580 هزار مشترك در بخش صنايع كوچك و كارگاه هاي صنعتي كه 92 درصد از مشتركان بخش صنعت را تشكيل مي دهند، بتوانند بدون محدوديت در زمينه مصرف برق به توليد بپردازند. همچنين شهرك هاي صنعتي و صنايع مستقل خارج از شهرك، يك روز در هفته آن هم به مدت 12 ساعت از ساعت 11 تا 23 مشمول برنامه مديريت مصرف برق شده اند كه اين 12 ساعت را نيز مي توانند با جابه جايي شيفت يا در روزهاي تعطيل جبران كنند.
براي 302 واحد صنعتي در بخش صنايع بزرگ و انرژي بر شامل فولاد، سيمان و ساير فلزات نيز در تعامل با وزارت صنعت، معدن و تجارت برنامه اي در نظر گرفته شده كه اين صنايع در زنجيره توليد با مشكل مواجه نشوند. اجراي همين برنامه سبب شد تا صنايع در سال 1402 نسبت به سال 1401، 14 درصد و در سال 1401 نسبت به سال 1400، 16 درصد رشد مصرف برق داشته باشند؛ در واقع مي توان گفت صنايع در سال 1402 نسبت به سال 1400، 30 درصد رشد مصرف برق داشته اند.
رشد انرژي تحويلي به صنايع به ويژه صنايع بزرگ نتايج كم نظيري را رقم زد؛ به گونه اي كه براساس گزارش انجمن جهاني فولاد، توليد فولاد خام در ايران در ژوئن 2023 (11 خرداد تا 10 تير) به 3 ميليون و 200 هزار تن رسيد كه اين آمار حكايت از رشد 17.4 درصدي نسبت به مدت مشابه پارسال دارد. همچنين در 6 ماه نخست سال 2023 ميلادي، ايران در مجموع 16 ميليون و 100 هزار تن فولاد خام توليد كرد كه در مقايسه با مدت مشابه سال 2022 ميلادي افزايش 4.8 درصدي را نشان مي دهد. درضمن، بر اساس گزارش انجمن توليدكنندگان فولاد ايران، صادرات فولاد در 4 ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه پارسال 37 درصد افزايش داشته است.
به گفته دبير انجمن صنفي صنعت سيمان كشور، ميزان توليد سيمان در تير ماه امسال نسبت به پارسال 4.5 درصد افزايش داشت و تامين برق كافي در تابستان سال جاري سبب شد تا صنعت سيمان كشور بتواند به خوبي به افزايش تقاضاي 2 ميليون تني در بازار سيمان نسبت به پارسال پاسخ دهد.
جابه جايي هوشمندانه بار از ديگر برنامه هايي بود كه امسال پيگيري و موجب شد تا مشتركان صنعتي در استان هايي مانند خوزستان، هرمزگان، يزد و كرمان همكاري خوبي با صنعت برق داشته باشند و با جابه جايي هوشمندانه مصرف برق خود، اوج مصرف اين استان ها در روز جمعه رقم بخورد.
در كنار طرح مديريت مصرف برق و برنامه هايي چون تغيير ساعت اداري براي جلوگيري از همزماني رقم خوردن اوج مصرف ادارات با خانه ها، افزايش ظرفيت توليد برق كشور در دولت سيزدهم نيز به تامين پايدار برق و حداقل كردن تاثير ناترازي ها كمك به سزايي كرده؛ در 2 سال گذشته حدود 7 هزار و 745 مگاوات به ظرفيت توليد برق كشور افزوده شده است كه شامل 5 هزار و 784 مگاوات نيروگاه حرارتي، 1400 مگاوات افزايش ظرفيت با ارتقاي راندمان نيروگاه هاي قبلي، 203 مگاوات نيروگاه هاي تجديدپذير و 358 مگاوات نيروگاه هاي توليد پراكنده مي شود.
مشاركت موثر مشتركان صنعتي و خانگي با طرحهاي گذر از اوج مصرف برق به ويژه در تابستاني كه به تازگي وارد ماه پاياني آن شده ايم، نمونه موفق همكاري مردم و افكار عمومي با بحش حاكميت براي مديريت يك موضوع مبتلابه جامعه است تا نشان دهد اين موفقيت با مشاركت حداكثري آنها به دست آمده و انصافا در اين تابستان سوزان نجابت به خرج داده و همراه خوبي براي خدمتگزاران خود در صنعت برق كشور بودند.
همه اين برنامه ها و تلاش ها كه با محوريت مديريت مردمي مصرف برق به بار نشسته و تابستان 1402 را هم بدون خاموشي رقم زده است، نشان مي دهد استفاده از ظرفيت مردم و مشاركت دادن آن ها در زمينه حل مسائل كشور، مي تواند راهكار اصلي براي برون رفت از مشكلات كشور در ساير بخشها باشد.
نظرات