شهریار تبریز/مهراب محرابی نیا: در دوران اشغال شوروی، فعالیت های هنری و فرهنگی تعطیل شدند. اشغال و سیاست‌های محدودکننده ناشی از آن پویایی فرهنگی ویلنیوس را مختل کرد و این دوران برای نویسندگان، هنرمندان، فیلمسازان و سایر کارگران بخش های خلاق بسیار سخت بود. اما صدای خلاقیت و فرهنگ در ویلنیوس را نمی‌توان خاموش کرد و گروه‌های زیرزمینی مخالف برای چاپ خبر، حفظ فرهنگ عامیانه و حفظ هویت ملی تلاش خود را ادامه دادند.
احیای هنر و میراث فرهنگی
در سال‌های پس از استقلال، سیاست‌گذاران لیتوانی در سطوح ملی و محلی با چالش نحوه احیای هنر و میراث فرهنگی دست و پنجه نرم کردند. تمرکززدایی تصمیم‌گیری فرهنگی و لغو مقررات جلوه‌های هنری و فرهنگی از جمله تغییراتی بود که در برنامه‌های دولت دنبال شد. رهبران فرهنگی امید زیادی داشتند که سیاست‌های دولت برای بخش‌های خلاقانه در کشور تازه استقلال یافته مدرن‌سازی شود و از کنترل‌های سبک شوروی دور شود. کمیته‌های کارشناسی، کمیسیون‌های شهرداری و شورای فرهنگ و هنر برای تصمیم‌گیری در رابطه با برنامه‌ها و نحوه تامین مالی پروژه های هنری، فرهنگی و رسانه‌ای تشکیل شد.
در دهه ۱۹۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰، برنامه‌های دولت در لیتوانی اهمیت اتصال حفاظت از میراث فرهنگی به موسسات آموزشی و همکاری بین المللی را تشخیص دادند. سیاست‌های فرهنگی معطوف به اقدامات اصلاحی مانند تمرکززدایی مدیریت فرهنگی و حمایت از مشارکت فراگیر در زندگی فرهنگی بود. با این حال، ایجاد تغییرات در سیاست‌ها و تامین بودجه دشوارتر از حد انتظار بود. از آنجا که که دولت جدید و مدیران شهرداری با چالش‌های اجتماعی و اقتصادی مواجه بودند، حمایت از هنر اولویت مهم تلقی نمی‌شد.
دریک نظرسنجی ثابت شد که بهبود پذیرش فرهنگی یک هدف دست نیافتنی است چرا که بسیاری از مردم در جامعه لیتوانی دسترسی کافی به هنر یا مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی ندارند. در این نظرسنجی مربوط به موانع شمولیت فرهنگی، "کمبود دسترسی" به دلیل هزینه‌های بالای آن علت اصلی عدم مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی برای ۳۷ % جمعیت بود. %۲۳ دیگر نشان دادند که مشکلات تامین زندگی شامل اطلاعات ناکافی، انتخاب محدود، کیفیت پایین و ساعات کاری نامناسب از عوامل موثر در بودند.
با شتاب‌گرفتن جنبش جهانی شهر هوشمند، ویلنیوس و سایر شهرهای سراسر جهان به ارزش بالقوه پذیرش هنر و فرهنگ در برنامه‌ریزی توسعه پایدار شهری و حمایت از اکوسیستم‌های محلی متخصصان خلاق اذعان کردند. درراستای اقدامات فرهنگی در سطح محلی، شهرهای متحد و حکومتهای محلی (UCLG) اعلام کرد که "حقوق فرهنگی، میراث، تنوع و خلاقیت اجزای اصلی توسعه انسانی و توسعه پایدار هستند. " به گفته انجمن برنامه‌ریزی آمریکا، حفظ تمرکز بالای شرکت‌های خلاق در یک جامعه به نشاط اقتصادی و فضای مطلوب برای نوآوری کمک می‌کند.
در سال ۲۰۱۹، لیتوانی یک استراتژی سیاست فرهنگی را منتشر کرد که ارزش‌های اصلی را شناسایی کرد و جهت‌ها و اهداف استراتژیک را برای دهه آینده تعیین کرد. این استراتژی به "همبستگی مثبت بین مشارکت فعال در زندگی فرهنگی و کیفیت زندگی فردی و اجتماعی" اشاره دارد. از این رو، یک هدف استراتژیک در لیتوانی "ترویج دسترسی برابر به کیفیت بالا و اشکال مختلف فرهنگ برای گروه‌های اجتماعی متنوع" است.
یکپارچه‌سازی سیاست فرهنگی و استراتژی شهری
امروزه، ویلنیوس نقش مهمی در توسعه فرهنگی و اجتماعی لیتوانی ایفا می‌کند. راهکارهای هوشمند، توسعه فن‌آوری پیشرفته، شرکت‌های نوآورانه و سیاست‌های فرهنگی، شرایط مطلوبی را برای بهبود شایستگی‌های فرهنگی مردم، ارتقای فعالیت‌های فرهنگی و بهبود تجربه کلی زندگی فرهنگی در شهر ایجاد می‌کند.
اگرچه ویلنیوس تنها ۲۵ درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهد، تخمین زده می‌شود که ۷۰ درصد از صنایع خلاق و فرهنگی لیتوانی در منطقه شهری ویلنیوس متمرکز شده‌اند. ویلنیوس به عنوان یک شهر هوشمند نوظهور، برای به دست‌آوردن ارزش نقاط قوت خود به عنوان یک مرکز خلاق و هنری اقدام کرده است. انبوهی از میراث فرهنگی دیجیتالی‌شده از طریق e-paveldas (یک سیستم اطلاعات مجازی با حدود سه میلیون صفحه اشیاء دیجیتالی شده)، سیستم اطلاعات یکپارچه موزه لیتوانیایی (LIMIS) و دانشگاه ویلنیوس در دسترس و نگهداری می شود. کتابخانه دانشگاه ویلنیوس در پروژه‌های ملی و بین‌المللی حفاظت از میراث فرهنگی مشارکت دارد و سالانه بیش از ۸۰۰۰۰ صفحه از اشیاء میراث فرهنگی را دیجیتالی می‌کند. کاربران می‌توانند از طریق وب‌سایت مجموعه‌های دیجیتال کتابخانه به موضوعات و مطالب فرهنگی اسکن‌شده دسترسی داشته باشند.
ویلنیوس از طریق سیاست‌های فرهنگی خود مبتنی بر چندفرهنگ‌گرایی و دسترسی به دنبال این است که اطمینان حاصل کند که مردم در همه بخش‌های جامعه می‌توانند از خدمات و فعالیت‌های فرهنگی استفاده کرده و از آنها لذت ببرند. در دستورالعمل‌های استراتژیک در مورد سیاست فرهنگی، مدیران شهرداری در ویلنیوس چشم‌انداز شهر را به عنوان یک "پایتخت خلاق" جایی که فرهنگ در دسترس است و مخاطبان گسترده‌ای از ساکنان و بازدیدکنندگان از شهر را در بر می‌گیرد انتقال داده و استعدادهای فرهنگی از لیتوانی و خارج از کشور را جذب می‌کند. برای نیل به این چشم‌انداز، شهر در نظر دارد:
- اطمینان حاصل دهد که فرهنگی متنوع با ارزش بالا برای ساکنین ویلنیوس قابل دسترس است
- هویت چندفرهنگی ویلنیوس و حفظ میراث فرهنگی شهررا ترویج دهد
- کیفیت خدمات ارائه شده توسط بخش فرهنگی را بهبود بخشیده و مدیریت کارآمدتر منابع و برنامه های فرهنگی را تسهیل کند
- در بخش‌های بین‌المللی هنر و فرهنگ مشارکت کرده تا اینکه شهر بیشتر دیده شود
شناسایی ارزش همکاری
با فراتررفتن از مرزهای محلی و ملی، ویلنیوس به سیمای شهر به عنوان مرکز استعدادهای خلاق و میراث فرهنگی ارزش می‌بخشد. نهادهای متعددی در اکوسیستم هنری و فرهنگی ویلنیوس در ابتکاراتی مانند اروپای خلاق، بنیاد اروپاییانا و شبکه دسترسی URBACT شرکت می‌کنند.
بنیاد Europeana طرحی است که به عنوان یک نقطه دسترسی چندزبانه به میراث دیجیتال اروپایی عمل می‌کند و همچنین دانشگاه ویلنیوس بزرگترین مشارکت‌کننده لیتوانیایی در مجموعه Europeana است. با توجه به همه‌گیری کووید-۱۹، Europeana معتقد است که نیاز به پذیرش و حمایت از تحول دیجیتالی بخش میراث فرهنگی اروپا به روشی فراگیر هرگز مهم‌تر از این دوره نبوده است. این بنیاد به موسسات فرهنگی کمک می‌کند تا زیرساخت‌های فنی را مدرن‌سازی کرده و مجموعه‌های خود را به صورت آنلاین به اشتراک بگذارند.
دانشکده ارتباطات دانشگاه ویلنیوس کنسرسیوم باستان شناسی Europeana را رهبری کرد تا حجم و دسترسی آنلاین "محتوای دیجیتال با کیفیت بالا برای میراث غنی اروپا از بناهای باستان‌شناسی، ساختمان‌های تاریخی، مناظر فرهنگی و آثار باستانی" را افزایش دهد. موزه ملی هنر لیتوانی در ویلنیوس یک مرکز آموزش و شایستگی برای مدیریت دیجیتالی‌سازی موزه در پروژه‌های بین‌المللی است.
ویلنیوس همچنین یکی از اعضای فعال شبکه URBACT ACCESS است، یک پروژه اروپایی که شامل همکاری بین چندین شهر است. این پروژه معتقد است که "فرهنگ فراگیرتر توانایی تسهیل درک بیشتر افراد و زندگی آنها را دارد و راهکارهایی را برای مسائل پیچیده کلانشهرهای شهری امروزی پیدا می‌کند. "
بر اساس وب‌سایت URBACT، ویلنیوس با چالش هایی مواجه است که در پروژه دسترسی مورد توجه قرار خواهد گرفت، مانند شناسایی نیازهای فرهنگی و ترجیحات جوامع محلی و گروه‌های اجتماعی؛ تشویق به تمرکززدایی از هنر و پیشنهادات فرهنگی؛ و بررسی اینکه چگونه راهکارها و فن‌آوری‌های هوشمند ممکن است پذیرش فرهنگی را افزایش دهند. مدیران شهرداری ویلنیوس معتقدند که اشتراک دانش و تلاش‌های مشترک در شبکه دسترسی به شناسایی ریشه‌های مشکلات فرهنگی و کشف راهکارهای نوآورانه برای تضمین دسترسی برابر به فرهنگ برای همه شهروندان کمک می‌کند.
جمهوری لیتوانی در شمال شرقی اروپا واقع شده است. این کشور جنوبی‌ترین و بزرگترین کشور از سه کشور بالتیک می‌باشد که در همسایگی کشورهای لهستان، بلاروس، روسیه و لتونی قرار گرفته است. لیتوانی در میان ۵ کشور اول اروپا از نظر تسلط شهروندان به حداقل دو زبان زنده دنیا قرار دارد. این کشور، یکی از بیشترین رشدهای اقتصادی در جهان را دارد. پایتخت این کشور، شهر ویلنیوس با ۴۰۱ کیلومتر مربع و بالغ بر ۵۸۰ هزار نفر جمعیت بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر لیتوانی محسوب می‌شود. گفتنی است که این شهردر سال ۲۰۰۹ به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا انتخاب شد.
_____________________
منبع:
https://www.beesmart.city/city-portraits/smart-city-vilnius-embracing-the-arts-and-cultural-heritage
نظرات