به گزارش شهریار و به نقل از خبرگزاری ایمنا از آذربایجان‌شرقی، توسعه فضای ورزشی شهرها یکی از سیاست‌گذاری‌های اثرگذار مدیریت شهری در راستای توسعه پایدار شهری است، مسئله‌ای است که در زیست‌بوم شهری نمود خواهد داشت.
وجود اماکن ورزشی در زیست‌بوم شهری چهره‌ای متمایز به شهر و زندگی شهروندی می‌بخشد و توسعه ورزش شهروندی و فرهنگ‌سازی در این حیطه، مستلزم توسعه فضای سرانه ورزشی به ویژه در کلان‌شهرها است تا ورزش شهری و به‌عبارتی ورزش شهروندی در نخستین گام که اختصاص فضای سرانه‌ی ورزشی است به رسمیت شناخته شود و جایگاه خود را در سیاست‌گذاری اجتماعی و فرهنگی حفظ کند.
ماحصل گسترش فضاهای ورزشی از جمله فضاهای باز همچون چمن‌های ورزشی و فضاهای بسته از جمله سالن‌های ورزشی اختصاصی و دسترسی آسان شهروندان به چنین فضاهایی در طولانی مدت، جامعه‌ای سالم و پویا خواهد بود.
به عبارت بهتر گسترش سرانه ورزشی شهری چه در قالب سالن‌های ورزشی و چه در قالب فضاهای سبز برای پویایی و نشاط جامعه شهری مورد انتظار است.
سیاست‌گذاری محرومیت‌زدایی در ورزش شهری، امر مهم دیگری است که باید به آن توجه ویژه شود. زیست‌بوم شهری، محرومیت شهروندان از سرانه ورزشی و توسعه نامتوازن شهری، اثرات مخربی همچون گسترش ناهنجاری‌های اجتماعی در پی خواهد داشت.
سلامت روانی، تناسب اندام و کاهش فشار خون و چاقی، عملکرد بهتر قلب و شریان‌های حیاتی و تاثیرات مثبت روحی و جسمی بر تمام شاخص‌های سلامتی از مزایای پرداختن به ورزش در زندگی روزمره است و ضرورت دارد تا رشد شاخص‌های ورزش شهری در گسترش سرانه ورزشی دنبال شود.
تنوع فضاها و در پیوست آن تنوع سبک‌های ورزشی اتفاقی دیگر است که رده‌های سنی مختلف به دلیل ظرفیت‌های متفاوت ورزشی شهروندان باید مدنظر باشد، به عنوان مثال ورزش سالمندی و ضرورت توجه به آن باید معیاری برای سیاست‌گذاری ورزش شهری باشد تا به جایگاه تمام شهروندان در چنین امری توجه شود.
گسترش روزافزون شهرنشینی، پیامدهای ناگریز شهرنشینی و تاثیرات آن بر زیست‌بوم شهری از جمله کاهش سرانه ورزشی در پی توجه نداشتن به ورزش شهری، فضاهای شهری و شهروندان را از نشاط اجتماعی و پویایی تهی خواهد کرد.
بر اساس بند ۲۱ ماده‌ی ۵۵ قانون شهرداری، احداث بناها و ساختمان‌های مورد نیاز محل از جمله ورزشگاه‌ها از وظایف شهرداری برای توسعه سرانه‌ی ورزشی است.
پرداختن به ورزش شهروندی چه در حوزه ورزش همگانی و چه در حوزه ورزش قهرمانی و اولویت‌سنجی در سیاست‌گذاری‌های شهری مسئله مهم دیگری است، اگرچه ورزش قهرمانی نمود بیشتری در عرصه‌ی اجتماعی دارد اما این ورزش همگانی است که زمینه ورود به ورزش قهرمانی و پویایی و نشاط اجتماعی را فراهم خواهد کرد.
پرواضح است که زیست‌بوم‌های متمایز شهری، ظرفیت‌های ورزشی متفاوتی را ایجاد خواهد کرد و توجه به این معیار زمینه ایجاد اماکن ورزشی متناسب با فضاهای شهری را فراهم می‌کند.
مطابق بند چهار ماده ۶۸ قانون شهرداری، تخصیص سه درصدی از اعتبارات شهرداری به امور تربیت بدنی و پیشاهنگی، مطابق بند شش ماده ۵۵ قانون شهرداری، مساعدت مالی به انجمن تربیت بدنی و پیشاهنگی از وظایف شهرداری است.
باشگاه ورزشی شهرداری تبریز که از سال ۱۳۵۸ با نام آتش‌نشانی تبریز فعالیت می‌کرد و از سال ۱۳۶۵ تاکنون با نام شهرداری تبریز به فعالیت خود ادامه داده است، سال ۱۳۹۷ بر اساس تصمیم اعضای شورای اسلامی پنجم شهر تبریز پس از ۳۹ سال فعالیت و تیم‌داری در ورزش کشور، فعالیت تمام رشته‌های ورزشی آن پایان یافت و باشگاه منحل شد.
احیای مجدد باشگاه ورزشی شهرداری تبریز در قالب شرکت، با رای موافق اعضای شورای شهر تبریز در سال ۱۴۰۰ اتفاقی بود که به‌رغم چالش‌ها، مخالفت‌ها و حاشیه‌هایی که با خود به همراه داشت بار دیگر به ورزش شهری رسمیت بخشید.
مناطق محروم، اولویت توسعه سرانه ورزشی تبریز
توسعه سرانه‌ی ورزشی در مناطق محروم و کم‌برخوردار شهری، مسئله‌ای است که منجر به توسعه متوازن و متعادل شهری خواهد شد.
ایجاد زیرساخت‌های ورزشی مبتنی‌بر ظرفیت‌های جغرافیایی و اجتماعی جدای از گسترش سرانه ورزشی و محرومیت‌زدایی سبب کشف، رشد و شکوفایی استعدادهای ورزشی خواهد شد.
پرویز هادی، رئیس کمیسیون ورزش و جوانان شورای اسلامی شهر تبریز گفت: شورای ششم و شهرداری تبریز، با اجرای پنج پروژه در جنوب غرب شهر توجه ویژه‌ای به حوزه ورزش و ایجاد سالن‌ها و مجتمع‌های ورزشی در مناطق مختلف شهر داشته است.
وی با اشاره به پروژه‌های فعال عمرانی و ورزشی شهر تبریز اظهار کرد: توسعه سرانه ورزشی در مناطق محروم از اولویت‌های شهرداری و شورای اسلامی شهر تبریز است و ۲۵ سالن ورزشی در اختیار ورزشکاران و شهروندان تبریزی قرار خواهد گرفت.
عضو شورای اسلامی شهر تبریز با اشاره به ضعف عملکرد دوره‌های پیشین شورای اسلامی شهر تبریز در حوزه ورزش، افزود: مطابق ماده‌ی ۶۸ قانون شهرداری‌ها، سه درصد از بودجه شهرداری‌ها باید برای کمک به امور تربیت‌بدنی صرف شود که ما در دوره‌ی فعلی بر این موضوع متمرکز شده‌ایم.
هادی با تاکید بر تاثیر ورزش بر زندگی شهروندان، تصریح کرد: ورزش و توسعه اماکن ورزشی به عنوان یکی از وظایف شهرداری‌ها در کاهش و پیشگیری ناسازگاری‌های فردی و اجتماعی و در کاهش فشار روانی جامعه موثر است.
افزایش ۲۰ سانتی سرانه ورزشی تبریز با اتمام ۵۵ پروژه ورزشی
وی ادامه داد: تحقق برنامه‌های راهبردی مدیریت شهری در حوزه ورزش و سلامت عمومی با توسعه زیرساخت‌های ورزشی باید به حد استاندارد جهانی برسد.
رئیس کمیسیون ورزش و جوانان شورای اسلامی شهر تبریز اضافه کرد: ۵۵ پروژه ورزشی با اعتبار یک هزار میلیارد تومان در حال اجرا است و در حوزه توسعه زیرساخت‌ها و برگزاری رویدادهای ورزشی گام‌های اساسی، مهم و موثر برداشته شده است.
هادی با تاکید بر ضرورت افزایش زیرساخت‌های ورزشی و قرار گرفتن رایگان در اختیار مردم، ادامه داد: با اتمام ۵۵ پروژه ورزشی، سرانه‌ی ورزشی تبریز ۲۰ سانت افزایش می‌یابد.
وی تاکید کرد: با تحویل مجموعه ورزشی شیخ محمد خیابانی، استخر سهند، سالن سه هزار نفری رسالت به‌همراه خوابگاه این مجموعه به شهرداری تبریز، بهسازی و رفع نواقص این زیرساخت‌ها محقق می‌شود و می‌توان برنامه‌های کلان مدیریت شهری با هدف توسعه‌ی ورزش همگانی و قهرمانی را اجرایی کرد.
اختصاص اختصاص هفت درصد از بودجه کل شهرداری به ورزش
عضو شورای اسلامی شهر تبریز با اشاره به قانون شهرداری و وظیفه شهرداری‌ها مبنی‌بر توجه به ورزش و اماکن ورزشی بر اختصاص اعتبار به حوزه ورزشی و مساعدت‌های مالی به این حوزه تاکید کرد و آن را حاکی از اهمیت ورزش و سرانه ورزشی دانست.
یعقوب هوشیار، شهردار تبریز نیز ایجاد زیرساخت‌های شهری را وظیفه شهرداری دانست و اضافه کرد: اولویت شهرداری تبریز در بحث ورزش، ورزش همگانی است و در کنار آن به موضوع آموزش، استعدادیابی و شکل‌گیری تیم‌های حرفه‌ای نیز توجه ویژه دارد، چراکه این مقوله‌ها در کنار هم می‌تواند نمود واقعی در عرصه‌های اجتماعی داشته باشد.
وی توسعه ورزش شهروندی را یکی از شاخص‌های اصلی توسعه‌ی شهری دانست و ادامه داد: هفت درصد از بودجه ۲۰ هزار میلیاردی شهرداری تبریز در سال ۱۴۰۲ به ورزش اختصاص یافت.
توجه به ورزش بانوان با ایجاد مجموعه‌های ورزشی اختصاصی
شهردار تبریز گفت: با قراردادن امکانات در اختیار شهروندان، ظرفیت‌های ورزشی شهر را نسبت‌به مناطق شهری اصولی چینش خواهیم کرد و تا پایان این دوره، ساخت چهار استخر را تعریف کرده‌ایم که یکی از آن‌ها در حال اتمام و بهره‌برداری است و یکی از استخرها ویژه بانوان خواهد بود.
هوشیار اظهار کرد: شهرداری تبریز به ورزش بانوان توجه جدی دارد و دو پروژه را در این حوزه پیگیری می‌کند. مجموعه ورزشی شهربانو، تمام امکانات را در حوزه ورزشی و دیگر حوزه‌ها ایجاد کرده است، یکی از سالن‌های ورزشی در این مجموعه قرار دارد و ایجاد یک مجموعه ۱۰ هزار نفری ویژه‌ی بانوان نیز در حال بررسی است.
رتبه نخست آذربایجان‌شرقی در حوزه ورزش همگانی
در همین پیوند حبیب ستوده‌نژاد، مدیرکل ورزش و جوانان آذربایجان‌شرقی با اشاره به ضرورت توجه به ورزش همگانی خاطرنشان کرد: آذربایجان‌شرقی رتبه نخست کشوری در حوزه ورزش همگانی را دارد و احیای باشگاه ورزشی شهرداری تاثیر بسزایی در توسعه‌ی ورزش همگانی تبریز داشته است.
وی اضافه کرد: ۵۵ پروژه ورزشی در حال احداث شهرداری، اتفاقی مهم در کلان‌شهر تبریز است که منجر به گسترش ورزش همگانی در مناطق مختلف شهری خواهد شد.
مدیرکل ورزش و جوانان آذربایجان شرقی با اشاره به جامعه هدف ورزش بانوان در حوزه ورزش همگانی، افزود: در حوزه ورزش بانوان کشور، ۶۴ درصد کم تحرکی وجود دارد و شهرداری می‌تواند با ترویج و توسعه ورزش در بین بانوان برنامه‌های مطلوبی اجرا کند.
مجموعه‌ی ورزشی یادگار امام (ره) تبریز، در مسیر انتقال مالکیت
شاید انتقال مالکیت مجموعه ورزشی یادگار امام (ره) تبریز به شهرداری تبریز بتواند مسیر رشد فعالیت‌های ورزشی در تبریز را هموارتر کند، اتفاقی که پیش از عملی شدن آن وعده‌هایی را از سوی مسئولان مطرح کرده است. مدیرکل ورزش و جوانان آذربایجان‌شرقی از آغاز بازسازی اساسی استادیوم یادگار امام (ره) خبر داد و گفت: شهرداری تبریز اقدامات عمرانی متعددی در ساماندهی مسیرهای منتهی به استادیوم انجام داده است.
ستوده‌نژاد در خصوص تحویل مجوعه‌ی ورزشی یادگار امام (ره) تبریز به شهرداری تبریز، اضافه کرد: درخواست تحویل استادیوم به وزیر ورزش و جوانان ارائه شده و منتظر نتیجه‌ی آن هستیم.
وی با اشاره به ظرفیت مجموعه‌ی ورزشی یادگار امام (ره) تصریح کرد: مجموعه ورزشی یادگار امام (ره)، مجموعه‌ای به وسعت ۲۰۰ هکتار در محدوده‌ی شهر است که قابلیت تبدیل به یک شهرک ورزشی را دارد.
مدیرکل ورزش و جوانان آذربایجان شرقی در خصوص ضرورت و اهمیت تکمیل و بهره‌برداری کامل این مجموعه ورزشی گفت: با توجه به برندینگ تراکتور، اگر مالکیت مجموعه ورزشی یادگار امام (ره) به شهرداری داده شود، شاهد مشارکت سرمایه‌گذاران و رونق آن فضا خواهیم بود اما اگر مورد غفلت قرار گیرد این مجموعه بزرگ از دست خواهد رفت.
شهردار تبریز نیز در این خصوص تاکید کرد: برای احداث یک مجموعه ورزشی ۱۸ هزار نفری در اطراف مجموعه ورزشی یادگار امام (ره) در حال بررسی و مطالعه هستیم که از آن طریق مسابقات و تورنمنت‌های بین‌المللی را به تبریز بیاوریم و از نظر جذب گردشگر، کسب درآمد کنیم.
هوشیار ادامه داد: اگر مجموعه ورزشی یادگار امام (ره) در دست شهرداری باشد، سرعت کار و سرمایه‌گذاری بیشتر می‌شود. شاید در سیستم‌های دولتی این قدرت یا امکان برای درآمدزایی وجود نداشته باشد، اما ما پروژه‌ها را به سمت‌وسوی درآمدزایی سوق خواهیم داد.
با توجه به عملکرد شهرداری تبریز در حوزه ایجاد و احیای اماکن ورزشی می‌توان دریافت که مدیریت شهری تبریز، توجه به اماکن وزرشی را بیش از پیش جدی گرفته و در همه‌ی حوزه‌های ورزشی ورود کرده است. شهردار تبریز در خصوص اماکن ورزشی ایجاد شده توسط شهرداری تبریز، تصریح کرد: زورخانه گیو در حوزه‌ی شهرداری منطقه هشت، ورزشگاه پنج هزار نفری قویدل در حوزه شهرداری منطقه‌ی چهار، زمین چمن مصنوعی شهدای هوانیروز در حوزه شهرداری منطقه‌ی شش، سالن ورزشی چاوان در حوزه شهرداری منطقه‌ی دو، ۳۰ سالن سرپوشیده، ۲۵ سالن استاندارد چندمنظوره و پنج خانه ورزشی با اولویت مناطق محروم از اقدامات شهرداری تبریز در حوزه ورزش شهری بوده است.
وظیفه شهرداری در حوزه‌ی ورزش، تصدی‌گری نیست
مسئله‌ی باشگاه ورزشی شهرداری تبریز، انحلال آن در سال ۱۳۹۷ و احیای مجدد آن در سال ۱۴۰۰، مسئله‌ای بود که مخالفان و موافقانی داشت.
روح‌الله رشیدی، رئیس کمیسیون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شهری شورای اسلامی تبریز با اشاره به اینکه وظیفه شورا تنها ترویج ورزش همگانی است، ادامه داد: شهرداری وظیفه تصدی‌گری ندارد، بلکه وظیفه شهرداری توزیع و توسعه فضاهای ورزشی است و اگر مصوبه ما من‌های بسترسازی و توسعه فضاهای ورزشی باشد، غیرقانونی است.
وی افزود: توسعه و نگهداری اماکن ورزشی در اساسنامه سازمان فرهنگی، هنری، ورزشی و اجتماعی شهرداری مشخص شده است و اگر در این سال‌ها کاری انجام نشده دلیلی بر تشکیل سازمان جدید نیست.
رئیس کمیسیون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شهری شورای اسلامی تبریز با اشاره به فقر فضاهای ورزشی در تبریز تاکید کرد: شهرداری تنها برای بسترسازی موظف است و احداث سالن‌های ورزشی از جنس فعالیت‌های عمرانی است.
روح‌الله دهقان‌نژاد، رئیس کمیسیون ارزیابی، تحقیق، نظارت و حقوقی شورای اسلامی تبریز نیز در خصوص تصدی‌گری شهرداری تبریز در حوزه ورزش خاطرنشان کرد: توسعه زیرساخت‌ها و پرورش استعدادها اگرچه ضرورت دارد، اما نباید به‌عنوان متصدی وارد این عرصه شد بلکه باید به‌عنوان حامی در این زمینه فعالیت کرد و جنبه‌های نظارتی احیای باشگاه را نیز رعایت کرد.
وی انحلال باشگاه ورزشی شهرداری تبریز را یک اشتباه رویکردی دانست و ادامه داد: علت اصلی مشکلات فعلی، نبود نظارت کافی است که باعث شده است اعضای شورای شهر قبلی به جای ارائه راهکار، صورت مسئله را پاک کنند.
حال، ورزش شهری تبریز با تمام چالش‌هایی که داشته، نخستین گام‌های خود را برای توسعه سرانه‌ی ورزشی برداشته است و پس از ایجاد زیرساخت‌های ورزشی، امید آن است که ورزش شهری و به‌ویژه ورزش همگانی در میان شهروندان عمومیت پیدا کند.
نگارنده: شاهین بدرحیدری
نظرات