شهریار تبریز/رضا عالش‌زاده: یکی از ویژگی‌های مهم شهرنشینی معاصر، توسعه ساختمان‌های بلند در سراسر جهان بوده است. سبک ساختمان‌سازی آسمان‌خراشی در اواخر قرن نوزدهم آغاز و در شهرهایی مانند شیکاگو و نیویورک پیشتاز شد. این امر اخیراً به ساختمان‌هایی با ارتفاع‌های استثنایی شتاب یافته است. برج خلیفه دبی با ارتفاع ۸۲۸ متر، بلندترین ساختمان جهان است.
با این حال، با تغییرات جهانی و افزایش آگاهی عمومی در مورد ساخت و ساز پایدار، آینده برای آسمان‌خراش‌ها نامشخص بوده و در نگاه‌های نوین، برخی اوقات در ارتباط با قدرت و توان اقتصادی، نقش آنها در مناظر شهری زیر سوال می‌رود. اگرچه چین ساختمان‌های بسیار بلند و اغلب پروژه‌های بیهوده را ممنوع کرده است، اما آسمان‌خراش‌ها همچنان نمادی از قدرت اقتصادی هستند.
با وجود اینکه آسمان‌خراش‌ها در قرن بیست و یکم بحث‌برانگیز هستند، اما هر سال بلندتر و تعدادشان بیشتر می‌شود. از سال ۲۰۰۰ تاکنون، ساختمان‌های ۱۵۰ متری یا بلندتر هفت برابر از کل قرن بیستم ساخته شده‌اند. پنج دهه پیش، ارتفاع بلندترین ساختمانی که هر سال در سطح جهان تکمیل می‌شد به طور متوسط حدود ۲۵۰ متر (۵۵ تا ۶۰ طبقه) بود. امروزه، آنها معمولاً دو برابر این ارتفاع هستند.
به دنبال همه‌گیری کرونا، تقاضا برای ایجاد فضای انعطاف‌پذیر و غنی از امکانات رفاهی همچنان ادامه دارد و آسمان‌خراش‌ها را در یک زمینه متحول و متفکرانه‌تر به یک ضرورت تبدیل می‌کند. در حالی که ممکن است وجود آنها در همه جا ضروری نباشند، نقش آنها در شهرهای مدرن همچنان قابل توجه است. آنها به چالش‌های تراکم شهری پاسخ می‌دهند، نماد قدرت اقتصادی هستند و نشان‌دهنده نیازها و آرزوهای در حال تحول ساکنان شهر هستند.
از ماه تا مریخ، تا نوک بلندترین برج‌ها، انسان‌ها وسواس زیادی برای هدف‌گیری بالاتر و آزمایش محدودیت‌های تئوری شهری دارند. اما اثرات منفی آسمان‌خراش‌ها چیست و چگونه متخصصان صنعت باید به این تغییر دائمی جوابی شایسته دهند؟
مزایا و معایب آسمان‌خراش‌ها
از جمله مهم‌ترین مزایای آسمان‌خراش‌ها و ساختمان‌های بلندمرتبه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فضای سفید در شهرهای متراکم
استفاده از فضای سفید یا مناطق خنثی در شبکه‌های کلاستروفوبیک (فضاهای شهری با تراکم و ازدیاد زیاد که باعث بروز بعضی تنگناها و ترس‌های روانی می‌شوند) فضای تنفسی برای حرکت، زندگی، کار و بازی افراد ایجاد می‌کند. اگرچه عناصر روزمره نزدیک به هم هستند، آسمان‌خراش‌ها به ساکنان و بازدیدکنندگان از طریق برنامه‌ریزی و استفاده هوشمند از فضا کمک می‌کنند.
- تاثیرات زیست‌محیطی
علی‌رغم آنچه ممکن است منتقدان بگویند، زندگی جمع و جور شهری مردم را تشویق می‌کند که با کمترین هزینه زندگی کنند، و در زمانی که ذخیره‌سازی محدود است، تاکید بر مالکیت اشیا از بین می‌رود. برج‌های مسکونی به درستی به عنوان یک استراتژی برای مهندسی شهرهای پایدارتر و کاهش ضایعات مصرف‌کننده در نظر گرفته می‌شوند.
- انگیزه اقتصادی
آسمان‌خراش‌ها فرصتی را برای کسانی که از نابرابری اجتماعی و مالی رنج می برند فراهم می کند. علاوه بر مسئله مالکیت، ساختمان‌های بلند به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند تا به کمبود مسکن رسیدگی کنند و مکان‌های بیشتری را برای زندگی به بازار اجاره‌ای ممنوعه تزریق کنند.
- نمایش بی نظیر قدرت اقتصادی و فنی
برج‌ها همچنان یکی از مهم‌ترین نمادهای قدرت اقتصادی و تکنولوژیکی شهرها هستند و ویترینی درخشان از پیشرفت شهرهای مدرن به حساب می‌آیند. رقابت محسوس و نامحسوس بین شهرهای مدرن جهان شاید بزرگترین انگیزه آنها برای ساخت سازه‌های غول‌پیکر، عجیب و بلند باشد که باعث می شود هر سال چندین طبقه به رکورد بلندترین ساختمان‌ها اضافه شود. البته نباید از زیبایی تماشای یک شهر از پشت پنجره طبقه چهلم یک ساختمان آن هم در حال نوشیدن چای به سادگی گذشت.
اما در مقابل، وجود آسمان‌خراش‌ها توام با بروز برخی نگرانی هایی بوده است از جمله:
- چالش‌های مربوط به ایمنی ساختمان
در حالی که در مورد اکثر ساختمان‌های بلند هرگز مشکلی یا شکایتی گزارش نمی‌شود، لحظات استثنایی مانند آتش‌سوزی برج گرنفل در غرب لندن وجود دارد. با این حال، با توجه به آمار جهانی، احتمال وقوع گرنفل در ساختمان‌های مدرن بسیار پایین است، مشروط بر اینکه مقررات ملی ساخت و ساز (NCC) رعایت شود. اما خطرات دیگر چطور؟ به عنوان مثال، ساکنان برج سوسبانک به‌عنوان بلندترین برج مسکونی استرالیا از صداهای ترک خوردن، قطع برق، خرابی آسانسور و نقص ساختمانی شکایت کرده‌اند.
- ارتفاع اوج خودنمایی شهرها نیست
افزودن صد طبقه دیگر به یک ساختمان مسکونی جوایز یا تقدیری را به همراه نخواهد داشت مگر اینکه سازندگان پتانسیل اجتماعی-اقتصادی طرح‌های خود را در مورد محصول نهایی در نظر بگیرند. اکنون مولفه‌های توسعه پایدار و کدهای ساختمانی مربوط به آن از جمله مسائل کلیدی ساخت و ساز است، تاب‌آوری هر بنا در مقابل بلایای طبیعی و انسانی مسئله مهم دیگر است و نکته آخر کاربری ساختمان است چرا که در بسیاری از شهرهای مدرن ساختمان‌هایی پرتعدادی یافت می‌شوند که در عین زیبایی و ابهت، بدون استفاده مانده‌اند.
________________
منابع:
https://parametric-architecture.com/do-we-need-to-build-more-skyscrapers/
https://www.latham-australia.com/blog/why-are-skyscrapers-important
نظرات