شهریارتبریز/ مهدی شیرازی فر: «شب رمان تبریز»، به‌عنوان یکی از برنامه‌های شاخص این هفته فرهنگی، فرصتی فراهم کرد تا تاریخ، فرهنگ و ادبیات این شهر دیرینه از دریچه رمان‌نویسی به مخاطبان معرفی شود.
روایت تبریز در قاب رمان
حسن کرمی قراملکی، نویسنده صاحب‌نام تبریزی و برنده جایزه کتاب سال و جایزه ادبی جلال آل احمد در سال ۱۳۹۷ برای رمان «رکاب‌زنان در پی شمس»، در این نشست از مسیر پرچالش خلق آثارش گفت. او با اشاره به وجه تمایز رمان جدیدش با اثر قبلی، به بیان تکنیک‌ها و شیوه‌های خاص خود در روایت داستان پرداخت.
در کنار او، حسین پورستار از هنرمندان صاحب نام در حوزه فیلم و سینما که با خلق رمان "گم شهر" دست به تجربه ای جدید در عرصه نویسندگی زده است و امسال در مسابقه ادبی جایزه ادبی جلال آل احمد برای همین رمان کسب نمود، نیز به تشریح فرآیند تاریخی رمان‌نویسی در تبریز پرداخت و با نگاهی تحلیلی، این مسیر را به چهار دوره تقسیم کرد. او هر دوره را با جزئیات بررسی کرد و ویژگی‌های هر کدام را از منظر محتوا و ساختار روایت واکاوی کرد.
رونمایی از آثار جدید؛ پیوند زبان و هویت
یکی از بخش‌های جذاب این شب، رونمایی از دو رمان جدید حسن کرمی قراملکی با عناوین «آزغین» و «سفری به اعماق جاودانگی» بود؛ آثاری که به دو زبان ترکی و فارسی نوشته شده‌اند و همچون پلی میان هویت بومی و ادبیات ملی عمل می‌کنند. کرمی در بخش دیگری از سخنانش، به اهمیت زبان مادری در رمان‌نویسی پرداخت و نقش تبریز را در حفظ و گسترش ادبیات بومی برجسته کرد.
تبریز؛ خاستگاه رمان‌نویسی ایرانی
تاریخ ادبیات داستانی ایران، نام تبریز را با افتخار به‌عنوان مهد رمان‌نویسی ثبت کرده است. میرزا فتحعلی آخوندزاده، با نوشتن نخستین رمان ایرانی «ستارگان فریب‌خورده»، نه‌تنها آغازگر این جریان ادبی در کشور شد، بلکه زمینه‌ساز رشد و بالندگی آن در دهه‌های بعد نیز بود. از آن زمان تا امروز، تبریز همواره زادگاه نویسندگانی بوده که با قلم‌های توانمند خود، ادبیات ایران را غنی‌تر کرده‌اند.
نویسندگان برجسته تبریز؛ آینه تمام‌نمای جامعه
از غلامحسین ساعدی، نویسنده بی‌بدیل داستان‌های اجتماعی که با «عزاداران بیل» زخم‌های کهنه یک جامعه روستایی را روایت کرد، تا فریبا وفی که با «پرنده من» و «ترلان»، دغدغه‌های زن ایرانی را در دل جامعه معاصر به تصویر کشید، تبریز همواره چهره‌های ماندگاری به ادبیات معرفی کرده است. محمدسعید اردوبادی نیز با رمان تاریخی «تبریز مه‌آلود»، قصه عاشقانه‌ای را در دل انقلاب مشروطه روایت کرد و بخشی از تاریخ این شهر را برای همیشه ماندگار ساخت.
ویژگی‌های رمان تبریزی؛ از واقع‌گرایی تا بومی‌گرایی
رمان‌های تبریزی، آینه‌ای از تاریخ، فرهنگ و زندگی مردمان این خطه‌اند. واقع‌گرایی در روایت، توجه به جزئیات زندگی روزمره، پرداخت به هویت قومی و زبانی و بازتاب تحولات تاریخی و اجتماعی، از ویژگی‌های شاخص این آثار است. نویسندگان تبریزی، نه‌تنها داستان می‌نویسند، بلکه تاریخ را ثبت می‌کنند و فرهنگ را پاس می‌دارند.
پایان‌بندی؛ ادبیات تبریز، سرمایه‌ای ماندگار
«شب رمان تبریز در تهران»، تنها یک برنامه فرهنگی نبود؛ بلکه تجلیلی بود از ادبیات پربار شهری که همواره در قلب تحولات ادبی ایران ایستاده است. این رویداد، یادآور این حقیقت بود که تبریز، نه‌فقط در سیاست و تاریخ، بلکه در ادبیات و فرهنگ نیز حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و همچنان به‌عنوان یکی از پایگاه‌های مهم ادبیات ایران، به خلق و آفرینش ادامه می‌دهد.
نظرات