شهریار تبریز/مهراب محرابی‌نیا ؛ ابزارهای دیجیتال به‌عنوان یک راهکار موثر در این زمینه، به مدیران پروژه‌ها کمک می‌کنند تا عملکرد خود را در راستای اهداف سبز و پایدار ارزیابی و بهینه‌سازی کنند. از نرم‌افزارهای مدیریت پروژه گرفته تا سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS) و پلتفرم‌های سنجش کربن، این ابزارها به جمع‌آوری، تحلیل و گزارش‌گیری داده‌های مرتبط با اثرات زیست‌محیطی کمک می‌کنند.
استفاده از این ابزارها نه‌تنها امکان شفافیت بیشتر در عملکرد پروژه‌ها را فراهم می‌آورد، بلکه به تصمیم‌گیرندگان این امکان را می‌دهد که با آگاهی کامل از تاثیرات زیست‌محیطی، اقدامات لازم را برای بهبود عملکرد سبز پروژه‌ها انجام دهند. در این راستا، ارزیابی شاخص سبز بودن پروژه‌ها با استفاده از ابزارهای دیجیتال می‌تواند به تحقق اهداف توسعه پایدار کمک شایانی کند.
فضایی که انسان قرن ۲۱ در آن زندگی می‌کند دستخوش تحولات جدی شده است. گوشی‌های هوشمند و میلیون‌ها اپلیکیشن‌های عرضه‌شده بر این بستر، بخش اعظمی از حوزه تمرکز و توجه ما در زندگی را به خود اختصاص داده‌اند. دوربین‌های کنترلی دائماً در حال ضبط اتفاق‌های جاری هستند. امواج رادیویی حاوی حجم عظیمی از داده‌ها، در اطراف ما در حال انتشار هستند. ارتباط با افرادی که هزاران کیلومتر دورتر از ما هستند در زمانی کوتاه‌تر از یک ثانیه عملی است. خرید کالایی خاص با تنظیمات درخواستی خود شما از فروشگاهی در آن‌سوی دنیا به‌سادگی قابل‌انجام است، سیستم‌های هوشمند می‌توانند انتخاب‌های شما در زندگی را پیش از آنکه بر زبان‌آورید بادقت بالایی پیش‌بینی کنند و…
دیجیتالی‌سازی اساس و پایه تحولات عمده قرن بیست و یکم شده است. فناوری پیشرفت‌های مهمی را به همراه داشته و قدرت تحول‌آفرینی بالای آن مزایای عمده‌ای را نیز برای شهرها فراهم می‌کند. اما این انقلاب بدون خطر و اثرات منفی بالقوه به‌ویژه بر مردم و محیط‌زیست نیست؛ بنابراین، دستیابی به پایداری دیجیتال بیش از هر زمان دیگری حیاتی است.
امروزه مفهوم شهرها بدون وجود فضای سبز موثر در اشکال گوناگون آن قابل‌مقایسه نیست. شهرها به‌عنوان کانون‌های تمرکز فعالیت و زندگی انسان‌ها برای اینکه بتوانند پایداری خود را تنظیم کنند چاره‌ای جز پذیرش ساختار و کارکردی متاثر از سیستم‌های طبیعی ندارند. در این میان فضاهای سبز شهری به‌عنوان جزء ضروری و لاینفک پیکره شهرها در متابولیسم آنها نقش اساسی را دارا می‌باشد که کمبود آنها می‌توانند اختلالات جدی در حیات شهرها به وجود آورد.
معماران ویلنیوس پایتخت و بزرگ‌ترین شهر کشور لیتوانی می‌توانند شاخص سبز بودن پروژه‌ها را با استفاده از ابزار دیجیتال رایگان بررسی کنند. در این راستا، شهرداری ویلنیوس ابزاری را برای تشویق تفکر و برنامه‌ریزی پایدارتر در زمینه طراحی شهری فراهم کرده است.
ویلنیوس اولین شهر در کشور لیتوانی است که شاخص سبز بودن پروژه‌های توسعه‌ای را در محدوده خودارزیابی می‌کند. در این چارچوب، مدیریت شهری تصمیم گرفته است ابزار آنلاین رایگان برای ارزیابی "شاخص سبز بودن" پروژه‌های شهری در اختیار معماران و برنامه‌ریزان شهری قرار دهد تا در هنگام ساخت پروژه‌های جدید به آنها کمک کند.
این ابزار دیجیتال این امکان را به متخصصان و کارشناسان طراحی شهری می‌دهد تا حتی قبل از کلنگ‌زنی پروژه از میزان پایداری پروژه و تاثیری که بر محیط شهری خواهد داشت مطلع شوند.
لورا کایرین، عضو دپارتمان شهرسازی و معماری شهر ویلنیوس در این باره می‌گوید: "امیدوارم این ابزار دیجیتال به بهبود ایجاد پروژه‌هایی باهدف تشکیل یک محیط شهری سالم و باکیفیت بالا کمک کرده و به این پروژه به‌عنوان یک پروژه کوچک اما مهم شهری نگاه شود".
از این به بعد، با به‌کارگیری این ابزار دیجیتال، شاخص سبز بودن در پروژه‌های عمومی پایتخت لیتوانی در نظر گرفته خواهد شد. در مورد پروژه‌های بخش خصوصی، این ابزار الزام‌آور نخواهد بود، بااین‌حال، به توسعه‌دهندگان پیشنهاد می‌شود که این ابزار آنلاین رایگان را در موقع ساخت پروژه‌ها بکار گیرند.
نحوه عملکرد ابزار آنلاین "شاخص سبز بودن" پروژه‌ها
شاخص سبز بودن تخمینی است که نشان می‌دهد مناطق مختلف شهر تا چه اندازه سرسبز است و تا چه اندازه در برابر اثرات تغییرات آب‌وهوایی مقاوم است.
بنابراین، کار این ابزار دیجیتال این است که عددی را به آمادگی ساختمان برای مقابله با این شرایط اختصاص دهد طور یکه که این رقم کل مساحت توسعه، اعیان و مساحت سطوح نارسانا و نیمه‌رسانا را ارزیابی می‌کند.
با استفاده از این ابزار دیجیتال، امتیازات جداگانه‌ای به چمنزارها، مراتع، بوته‌ها، بام‌های سبز، سطوح آب و درختان اختصاص داده می‌شود. چمن امتیاز بالاتری نسبت به سطح سخت می‌گیرد، اما چمنی که چندین بار در سال کوتاه شده باشد ارزشمندتر است. در این طرح، به درختان تازه کاشته شده امتیاز بالاتری داده می‌شود.
ایجاد شاخص سبز برای اولین‌بار حدود یک دهه پیش در سوئد ایجاد شد و از آن زمان به بعد در سایر شهرهای اروپایی مانند برلین، هلسینکی، ریگا و تالین نیز بکار گرفته شده است. به لطف این شاخص، ایجاد فضاهای سبز بهتر در شهر نیز به اهداف استراتژیک ویلنیوس به‌عنوان پایتخت سبز اروپا در سال ۲۰۲۵ کمک می‌کند. گفتنی است که کمیسیون اروپا پس از ارزیابی‌های دقیق، ویلنیوس لیتوانی را به‌عنوان پایتخت سبز اروپا ۲۰۲۵ معرفی کرد.
ویلنیوس، سبزترین شهر در حال ساخت
پایتخت لیتوانی به دلیل تعهد قوی به پایداری و درعین‌حال داشتن رویکردی واقع‌بینانه و عملی به‌عنوان پایتخت سبز اروپا در سال ۲۰۲۵ انتخاب شد. "ویلنیوس، سبزترین شهر در حال ساخت" به عنوان شعار این شهر برای کسب این عنوان انتخاب شده بود. انتخاب این شعار به اندازه کافی مهم بود که داوران را مجاب کند عنوان پایتخت سبز اروپا را برای سال ۲۰۲۵ به این شهر اعطا کنند. برای ارزیابی شهرها، حوزه‌های مختلفی از قبیل کیفیت هوا، کیفیت آب، مدیریت پسماند، توسعه اقتصاد چرخشی، ارتقا تنوع زیستی و سازگاری با تغییرات اقلیمی در نظر گرفته شدند که از این بین کارشناسان بیش از همه تحت تاثیر بلند پروازی‌های پایتخت لیتوانی برای نشان دادن پیشرفت چشمگیر خود در زمینه‌های اشاره شده قرار گرفتند.
این شهر قبلاً از طریق اقدامات مختلف مانند افزایش منابع انرژی‌های تجدیدپذیر و بازسازی زیرساخت‌های گرمایشی باهدف رسیدن به شهر کربن خنثی تا سال ۲۰۳۰ انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش داده است و میزان تولید کربن خالص خود را به صفر رسانده است. علاوه بر این، ویلنیوس استراتژی خود را در جهت مشارکت شهروندان متمرکز کرده است و ارتقا نشاط اجتماعی را یکی از اولویت‌های اصلی خود قرار داده است. این شهر تلاش‌های مستمر خود را در راستای افزایش شادی ساکنانش بکار گرفته و ابتکارات مربوط به آب و هوای پاک، حفظ تنوع زیستی، فضاهای سبز و موارد دیگر را ترویج می‌کند.
رویکرد فناوری محور ویلنیوس برای مشارکت شهروندان مبتنی بر فرایند نوآورانه است، طور یکه با استفاده از یک برنامه کاربردی، شهروندان می‌توانند در تمام حوزه‌های مرتبط با مدیریت و برنامه‌ریزی شهر مشارکت داشته باشند.
جمهوری لیتوانی در شمال شرقی اروپا واقع شده است. این کشور جنوبی‌ترین و بزرگ‌ترین کشور از سه کشور بالتیک است که در همسایگی کشورهای لهستان، بلاروس، روسیه و لتونی قرار گرفته است. لیتوانی در میان ۵ کشور اول اروپا از نظر تسلط شهروندان به حداقل دو زبان زنده دنیا قرار دارد. این کشور، یکی از بیشترین رشدهای اقتصادی در جهان را دارد. پایتخت این کشور، شهر ویلنیوس با ۴۰۱ کیلومترمربع و بالغ بر ۵۸۰ هزار نفر جمعیت بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر لیتوانی محسوب می‌شود. گفتنی است که این شهر در سال ۲۰۰۹ به‌عنوان پایتخت فرهنگی اروپا انتخاب شده بود.
منبع:
نظرات