پژوهشگران ایرانی شبیه ساز طوفان های ریزگرد ساختند
پژوهشگران گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس با تحقیقی موفق به ساخت و ارزیابی شبیه ساز متحرک در تعیین فرسایش بادی و سرعت اصطکاکی در شرایط مختلف رطوبتی خاک شدند.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) طوفان های ریزگرد از تبعات فرسایش بادی محسوب می شوند که یکی از مهمترین دلایل آلودگی هوا در مناطق دارای چشمه های گرد و غبار و مناطق مجاور آنها محسوب می شوند. کنترل و مهار این پدیده تنها به شرط شناخت دقیق و اندازه گیری کمی عوامل موثر بر تولید آن امکان پذیر خواهد بود.
مهدی نورزاده حداد مجری طرح شبیه ساز طوفان های ریزگرد گفت: نبود ایستگاههای مناسب و کافی جهت اندازه گیری پارامترهای این پدیده از یکسو و پراکندگی مکانی زیاد مناطق مستعد این پدیده از سوی دیگر، نیاز به یک سیستم کمی ساز دقیق، پیشرفته، متحرک و کارآمد ویژه شرایط ایران را نمایان می سازد.
وی در ادامه به ضرورت شبیه سازی شرایط طوفان ریزگرد اشاره کرد و افزود: در بسیاری موارد اندازه گیری ویژگی های یک طوفان ریزگرد در شرایط طبیعی امکانپذیر نیست و تنها راه بررسی دقیق آنها، شبیه سازی شرایط وقوع این طوفان ها است.
مجری طرح شبیه ساز طوفان های ریزگرد در تشریح پژوهش خود گفت: در این تحقیق ابتدا یک شبیه ساز آزمایشگاهی-صحرایی طراحی، ساخته و کالیبره شد و سپس سرعت آستانه فرسایش بادی، غلظت گرد و غبار و نرخ افقی رسوبات در شرایط مختلف رطوبتی اندازه گیری شده است. پس از ساخت شبیه ساز و انتقال به مناطق مستعد فرسایش بادی (۴۱ نقطه از استان خوزستان) اندازه گیری های مذکور صورت گرفت. شبیه ساز ساخته شده قابلیت تولید طوفان با سرعت ۱ تا ۲۵ متربرثانیه را داشته و می تواند غلظت ریزگرد تولیدی، نرخ افقی- عمودی رسوبات، سرعت آستانه فرسایش، پروفیل سرعت باد و رسوب را اندازه گیری کند.
نورزاده حداد با اشاره به نتایج این تحقیق تصریح کرد: خاک های مناطق مورد مطالعه از نوع آهکی و شور بوده اند. نتایج مطالعات صحرایی نشان داد که با افزایش رطوبت در خاک سطحی (۰-۳ سانتی متر) از صفر تا ۳ حدود درصد، میزان سرعت آستانه افزایش و نرخ افقی رسوبات و غلظت ریزگرد تولیدی کاهش می یابد. به طوری که در رطوبت ۸/۲ درصد، غلظت ریزگرد تقریبا به صفر می رسد.
وی در پایان تاکید کرد: به طور کلی می توان نتیجه گرفت که خاک های مناطق مورد مطالعه به شدت تحت تاثیر رطوبت بوده و با افزایش رطوبت تا حدود ۲ درصد، میزان ریزگردهای تولیدی به شدت کاهش می یابد.علاوه بر این ذرات کوچکتر از ۱۰۰ میکرومتر بیشترین تاثیر را بر فرسایش پذیری خاکها داشته اند.
این پژوهش با راهنمایی دکتر حسینعلی بهرامی عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد.
نظرات