انقلاب آزادراهها در ایران
ساخت آزادراه در جهان همزمان با توسعه فناوری های مربوط به تولید خودرو و افزایش سرعت حرکت این وسیله نقلیه در دستور کار کشورها قرار گرفت و کشورهای اروپایی و آمریکا به عنوان تولیدکنندگان عمده خودرو پیشگامان ایجاد آزادراه شدند.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir)به نقل از ایرنا، ساخت آزادراه در ایران با تاخیر بسیار زیاد و در اواخر دوران نظام شاهنشاهی با ایجاد آزادراه تهران – کرج آغاز شد و به تدریج تا شهر قزوین ادامه یافت بطوری که این آزادراه ۱۵۰ کیلومتری تنها آزادراه ایجاد شده در دوران قبل از انقلاب بود.
با پیروزی انقلاب اسلامی، آزادراه تهران - قم و جاده کمربندی قم در مجموع به طول ۱۳۵ کیلومتر تکمیل و در سال ۱۳۶۰ به بهره برداری رسید. ساخت این آزادراه همزمان با ادامه جنگ تحمیلی کاری دشوار بود که با امکانات کم و در شرایط سخت صورت گرفت.
در آن دوران، محدودیت بودجه در زمان جنگ و بسیج کلیه امکانات کشور برای دفاع از میهن اسلامی مانع از اجرای طرح های بزرگ راه سازی و عملیات عمرانی بزرگ در کشور می شد و در عمل، دولت ها توانایی اختصاص بودجه برای احداث آزادراه ها را نداشتند.
در سال ۱۳۶۶ مجلس شورای اسلامی قانوان احداث پروژه های عمرانی بخش راه و ترابری را از طریق مشارکت بانک ها و سایر منابع پولی و مالی کشور تصویب کرد و با تصویب این قانون که در آخرین سال جنگ تحمیلی صورت گرفت، شرایط برای انجام سرمایه گذاری های کلان در بخش آزادراه ها هموار شد.
آزادراه قزوین – زنجان به طول ۱۸۹ کیلومتر اولین آزادراه مشارکتی بود که عملیات ساخت آن در سال ۱۳۶۹ آغاز و در سال ۱۳۷۵ به بهره برداری رسید.
این آزادراه با مشارکت بانک ملی ایران به اجرا در آمد و با ایجاد آزاد راه زنجان – بستان آباد در نزدیکی شهر تبریز و با مشارکت بانک های ملی، صادرات و رفاه کارگران به طول ۲۵۵ کیلومتر این مسیر اکنون به شاهراه ارتباط بین غرب و مرکز کشور تبدیل شده است .
احداث آزاد راه بستان آباد – تبریز به طول ۳۵ کیلومتر و تبریز – ارومیه به طول ۹۵ کیلومتر از دیگر برنامه های مهم وزارت راه است که در ادامه مسیر تهران – بستان آباد در حال ساخت است. پل عظیم و زیبای دریاچه ارومیه نیز در این مسیر به عنوان شاهکار راه سازی و نماد توانمندی متخصصان ایرانی تبدیل شده است.
آزاد راه تهران – ساوه به طول ۵/۱۱۲ کیلومتر نیز که عملیات ساخت آن سال ۱۳۷۰ با مشارکت بانک های ملت و تجارت آغاز شده بود سال ۱۳۷۶ به بهره برداری رسید و در ادامه آن آزاد راه ساوه – سلفچگان به طول ۶۶ کیلومتر با مشارکت یک شرکت خصوصی احداث شد تا شهر ساوه را به منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان وصل کند.
همزمان با توسعه شبکه آزادراه ها در غرب کشور در سال ۱۳۷۰ طرح ساخت آزادراه قم – کاشان به طول ۱۰۴ کیلومتر به اجرا درآمد و با شروع عملیات ساخت آزاد راه کاشان – اصفهان درسال ۱۳۷۴ شهر صنعتی اصفهان از طریق این آزادراه به تهران وصل شد. سرمایه گذار آزاد راه قم – کاشان سازمان بازنشستگی کشور بود که در ساخت آزاد راه کاشان - اصفهان نیز این سازمان از سوی سازمان همیاری استان اصفهان همراهی شد.
آزادراه های مشهد – باغچه به طول ۳۹ کیلومتر، اهواز- بندر امام به طول ۹۴ کیلومتر،کنارگذار غربی اصفهان به طول ۸۰ کیلومتر، قزوین – رشت به طول ۱۲۷ کیلومتر و خرم آباد – پل زال به طول ۱۰۴ کیلومتر دیگر آزاد راه های کشور بود که تا سال جاری افتتاح و به بهره برداری رسیدند.
بر اساس آمار وزارت راه و ترابری، از بدو پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون در مجموع یک هزار و ۵/۴۸۵ کیلومتر آزادراه احداث شده است و کار احداث یک هزار و ۵/۸۲۴ کیلومتر آزادراه نیز هم اکنون با مشارکت شرکت های خصوصی و بانک ها و موسسات مختلف در حال انجام است و امید می رود در آینده نزدیک بتدریج به بهره برداری برسد.
آمار وزارت راه و ترابری همچنین نشانگر انجام مقدمات آغاز عملیات ساخت ۶۲۲ کیلومتر آزادراه در نقاط مختلف کشور است که تمامی آنها را بخش خصوصی احداث خواهد کرد.
وزارت راه و ترابری با انتشار کتابچه ای فهرست آزاد راه های آماده سرمایه گذاری را منتشر کرده است که مجموع طول این آزادراه ها به ۵ هزار و ۱۷۸ کیلومتر بالغ می شود.
اهمیت آزادراه ها در کاهش زمان سفر، صرفه جویی در سوخت، کاهش تصادفات، افزایش توان کشور در ترانزیت بار و مسافر، کاهش هزینه های حمل و نقل و مسائلی مانند آن بر کسی پوشیده نیست. مسافرانی که در دوران رژیم پهلوی مجبور به تردد در جاده های پرپیچ و خم و خطرناک بودند، اکنون راحتی سفر در آزادراه ها را حس می کنند و این برنامه ای است که دولت با جدیت آن را در دستور کار قرار داده است.
آمار وزارت راه در عین حال نشانگر واقعیت مهم دیگری هم هست که می تواند به عنوان یک الگوی موفق در سایر امور نیز به کار گرفته شود. این آزادراهها با مشارکت بخش عمومی و خصوصی ساخته شده و زمینه سازی مشارکت در اجرای طرح های عمرانی نیز از سوی مجلس شورای اسلامی صورت گرفته است.
نتیجه این روند آن است که ایجاد شبکه بزرگ آزادراه ها به عنوان نماد موفقیت ایران در دوران بعد از انقلاب مطرح شده و همزمان رفاه و آسایش سفر را برای مردمی که از این مسیرها تردد می کنند به ارمغان آورده است.
گسترش شبکه آزادراه ها در کشور همچنین افزایش بهره وری ناوگان حمل و نقل جاده ای و افزایش توان ترانزیت کالا و مسافر را به همراه دارد که با توجه به موقعیت ممتاز جغرافیایی ایران می تواند منبع عظیم و پایداری برای کسب درآمدهای ارزی و توسعه اشتغال باشد.
نظرات