مسکن مهر، طرح خوبی که باید خوب اجرا می‌شد
مسکن مهر، طرحی که از آغاز تاکنون فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشته و هم‌اکنون حاشیه‌های فراوانی بر آن سایه افکنده است.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) در اینکه «مسکن مهر» در مقام نظر طرح خوبی بوده شکی نیست اما این طرح در اجرا با مشکلات فراوانی از جمله ایجاد شهرهای جدید بدون امکانات و خدمات شهری، خرید و فروش، کمبود بودجه، رعایت نکردن قوانین مهندسی و ساخت‌وساز و... از طرفی و دخالت مستقیم دولت در اجرای آن از طرف دیگر روبه‌رو بوده است.
طرحی که با هدف خانه‌دار کردن قشر متوسط و کم‌‍درآمد جامعه به مرحله اجرا درآمد و حال سئوال اینجاست که آیا به هدف خود دست یافته است یا خیر؟
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه‌ی خراسان، مسأله اینجاست که اقشار متوسط فقط به مسکن نیاز ندارند بلکه به خدمات رفاهی، اجتماعی، امنیتی و ... نیز احتیاج دارند، مسأله‌ای که در شهرهای جدید «مسکن مهر» به‌ندرت به چشم می‌خورد.
در انتخاب منطقه‌ی «مسکن مهر» اشتباه کردیم
«محمدرضا رئیسی» رئیس نظام مهندسی خراسان‌رضوی به ایسنا گفت: طرح مسکن مهر ذاتاً طرح بسیار خوبی است اما به هر حال هر کاری نقاط منفی و مثبتی دارد.
وی ادامه داد: از جمله نقاط ضعف اجرا طرح مسکن مهر می‌توان به ضعف در کارشناسی، شتاب‌زدگی در انتخاب منطقه، حمل‌ونقل، نبود شغل در شهرهای جدید، ساخت‌وساز بالاتر از ظرفیت در برخی نقاط، تورم ناشی از پرداخت وام مسکن مهر و بسیاری از مشکلات دیگر که در نتیجه تحریم‌ها به وجود آمد اشاره کرد.
همه‌ی ضوابط ساختمانی و مهندسی در مسکن مهر رعایت شده است!
رئیسی با اشاره به اینکه ۹۷ درصد مسکن مهر در استان، کیفیت قابل قبولی دارد، اظهار کرد: در مسکن مهر موردی نداریم که در بخش ایمنی، مهندسی و ساختمان‌سازی رعایت نشده باشد و من این اشکالات را قبول نمی‌کنم.
وی در خصوص آینده‌ی طرح مسکن مهر نیز گفت: مشکلات موجود قطعاً با کمک دولت «تدبیر و امید» برطرف می‌شود.
طرح «مسکن مهر» خردمندانه اجرا نشد
دکتر «محمدطاهر احمدی شادمهری»، استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی نیز تصریح کرد: مسکن یکی از احتیاجات مهم و در عین حال گران انسان‌هاست و در کشورهای مختلف همواره سعی دولت‌ها بر فراهم کردن مسکن برای اقشار مختلف جامعه با تخصیص وام‌های بلندمدت بوده است.
وی اظهار کرد: اما در ایران بانک‌ها و دولت تمایلی به پرداخت وام‌های بلند مدت نداشته و از همین‌رو طرح مسکن مهر با هدف فراهم کردن مسکن برای اقشار متوسط و کم درآمد اجرا شد.
این عضو هیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی افزود: مسأله‌ی قابل توجه این است که اجرای چنین طرح‌های عظیمی علاوه بر رعایت نکات فنی، مهندسی، تکنیکی و ساختاری الزامات زیادی می‌طلبد زیرا در دنیای امروز احداث یک مجموعه مسکونی متمرکز، به مطالعات چندین ساله نیاز دارد.
احمدی شادمهری ادامه داد: اما طرح «مسکن مهر» از آغاز تا اجرا ۷ سال به‌طول انجامید حال اینکه این مدت فقط باید به تحقیق و بررسی در خصوص اجرا طرح اختصاص می‌یافت، بنابراین اجرا طرح شتاب‌زده بود و خردمندانه اجرا نشد.
وی گفت: مسأله حائز اهمیت دیگر بحث آثار اقتصادی این طرح در کشور است، با توجه به حجم زیاد ساخت‌وساز در این طرح به حجم مصالح ساختمانی زیادی نیاز بود که خود این مسأله به لحاظ تهیه و عرضه مصالح تورم‌زاست.
اجرای طرح «مسکن مهر» چگونه سبب تورم می‌شود؟
عضو هیئت علمی دانشکده‌ی علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی در خصوص چگونگی ایجاد تورم با اجرای طرح مسکن مهرگفت: زمانی که یک پروژه عظیم به مرحله اجرا می‌رسد به منابع مالی گسترده‌ای نیاز دارد که این منابع می‌تواند از جامعه تامین شود مانند عرضه اوراق مشارکت.
وی افزود: حال چنانچه اشخاص حقیقی و حقوقی به هر علتی به مشارکت در پروژه تمایلی نداشته باشند و بانک‌ها نیز به سرمایه‌گذاری در آن پروژه تمایلی نشان ندهند در نتیجه برای اجرای پروژه نمی‌توان از حجم اعتبار موجود در اقتصاد استفاده کرد بنابراین دولت به سمت ایجاد پول از کانال بانک مرکزی می‌رود.
احمدی شادمهری افزود: بانک مرکزی برای بانک مسکن به‌عنوان مجری طرح خط اعتبار ویژه‌ای اختصاص می‌دهد و به این ترتیب افزایش پایه پول توسط بانک مرکزی انجام می‌شود و زمانی‌که پول جدیدی وارد چرخه‌ی اقتصاد می‌شود و بانک‌ها نسبت به وام‌دهی اقدام می‌کنند پول جدیدی تحت عنوان پول پرقدرت وارد اقتصاد شده و با توجه به ضریب فزاینده‌ی پول در ایران که ۶ است نقدینگی ۶ برابر شده و به این ترتیب است که ما شاهد افزایش نقدینگی از ۷۰هزار میلیارد ریال به ۵۰۰ هزار میلیارد ریال در دولت نهم هستیم و این مشکلات پیش از اجرای طرح توسط کارشناسان پیش‌بینی شده بود.
وی در خصوص اجرای طرح «مسکن مهر» ادامه داد: مسکن مهر طرح خوبی بود که می‌توانست بهتر اجرا شود، برای مثال تامین مالی و زیرساخت‌ها باید متفاوت می‌بود به هر حال اجرای این طرح یک جسارت بود که انجام شد.
عضو هیئت علمی دانشکده‌ی علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی در خصوص آینده‌ی طرح مسکن مهر اظهار کرد: این چنین طرح‌هایی که در اقتصاد کشور انجام می‌شود باید با ظرفیت‌های تولید در اقتصاد مطابقت داشته باشد و به منابع مالی موجود در جامعه متکی باشد.
وی ادامه داد: چنین طرح‌هایی باید با هدف جذب و هدایت سرمایه‌های سرگردان و با توجه به ظرفیت‌های موجود احداث شود.
اعتبارات «مسکن مهر» در خراسان‌رضوی ۳۰ هزار میلیارد ریال است
«مرتضی صالحی» مدیر شعب بانک مسکن خراسان‌رضوی، در خصوص اعتبارات مسکن مهر در استان تصریح کرد: کل اعتبار اعلام شده به استان ۳۰ هزار میلیارد ریال است که از این میزان مبلغ ۲۹ هزار و۶۱۷ میلیارد و ۷۵۲میلیون و۹۸۳هزار و۳۶۵ ریال منعقد شده است.
وی گفت: از رقم منعقده مبلغ ۲۴ هزار و۴۶۳ میلیارد و ۸۸۶میلیون و ۸۸۴ هزارو۴۰۱ ریال، معادل ۸۳درصد رقم منعقده سهم الشرکه پرداخت شده است.
صالحی در پاسخ به این پرسش که در مجموع به چه تعداد واحد تسهیلات در استان پرداخت شده است، افزود: ۱۱۸هزارو ۳۵ واحد «مسکن مهر»، ۱۹۹۶ واحد فرسوده، ۲۵هزارو۲۲۶ واحد روستایی و در مجموع به ۱۴۵هزارو۲۵۷ واحد در استان اعتبارات مسکن مهر اختصاص داده شده است.
مدیر شعب بانک مسکن استان در خصوص نقش بانک مسکن در «مسکن مهر» گفت: در این‌باره می‌توان به ذکر نقل قول وزیر اسبق راه و شهرسازی بسنده کرد که گفتند اگر طرح مسکن مهر را به‌عنوان خیمه‌ای در نظر بگیریم قطعاً ستون عمود این خیمه بانک مسکن است.
صالحی در خصوص شرط اصلی فروش اقساطی مسکن مهر گفت: شرط اصلی فروش اقساطی «مسکن مهر» اتمام پروژه، معرفی افراد به بانک و تائید واجد شرایط بودن آنان همچنین ثبت سامانه‌ی مسکن مهر توسط مراجع معرفی‌کننده‌ی تسهیلات و ارائه‌ی صورت مجلس تفکیکی و سند تک برگی است.
وی ادامه داد: اما به جهت مساعدت و به استناد مصوبات کمیته‌ی اصلی «مسکن مهر» کشور که به استناد مصوبه‌ی شورای عالی مسکن مهر کشور با ریاست رئیس جمهور تشکیل می‌شود و بانک ملزم به تبعیت از آن است، در صورت احراز واجد شرایط بودن و معرفی از ناحیه مراجع معرفی‌کننده به بانک با شرایط ذیل تقسیط تسهیلات انجام می‌شود.
الف- در صورت ارائه پایان‌کار و صورت مجلس تفکیکی و سند تک برگی صرفاً با درآمد ابرازی و ترهین سند
ب- در صورت ارائه پایان‌کار و عدم ارائه صورت مجلس تفکیکی با اخذ ضامن معتبر یا سفته تضمین بستگان درجه یک مورد قبول بانک به همراه ارائه تعهد مراجع صدور معرفی‌نامه‌ها مبنی بر اخذ و ارائه تفکیکی ظرف حداکثر سه ماه
ج- در صورت عدم ارائه پایان‌کار در قبال سفته و ضامن معتبر مورد قبول بانک
۹۷ درصد پروژه‌های مسکن مهر با کیفیت خوب و متوسط ارزیابی شده است
«محمد حدیدی» مدیر مسکن و ساختمان اداره‌کل راه و شهرسازی خراسان‌رضوی، نیز با بیان اینکه بخش مسکن یکی از مهم‌ترین و موثرترین بخش‌های اقتصادی کشور است که هم در رفاه خانواده و هم توسعه‌ی اقتصادی نقش مهمی دارد، گفت: در ایران ۷۰ تا ۳۰۰ صنعت به بخش مسکن وابسته‌اند و چنانچه این بخش دچار رکود شود، همه بخش‌های اقتصادی را به‌دنبال خود می‌کشاند.
وی در خصوص ارزیابی نحوه‌ی اجرای طرح مسکن مهر اظهار کرد: دولت‌ها در دوران پس از انقلاب شکوهمند اسلامی تامین مسکن ارزان قیمت را در دستور کار خود قرار داده بودند که طرح مسکن مهر نیز یکی از این طرح‌ها برای خانه‌دار کردن اقشار مورد هدف بود.
حدیدی در خصوص نقاط قوت و ضعف اجرای طرح مسکن مهر گفت: نقطه‌ی قوت این طرح تولید مسکن ارزان قیمت برای گروه‌های هدف است و نقاط ضعف شامل دخالت دولت در اجرا، عدم مطالعه کامل در خصوص مکان‌یابی‌ها و ظرفیت‌های لازم اجرا این است.
وی با اشاره به کیفیت مناسب مسکن مهر در استان گفت: در بازرسی و کنترل‌های انجام شده توسط دستگاه‌های مسئول ۹۷ درصد پروژه‌های مسکن مهر با کیفیت خوب و متوسط و ۳ درصد ضعیف ارزیابی شده است.
مدیر مسکن و ساختمان اداره‌کل راه و شهرسازی خراسان‌رضوی با اشاره به روند پیشرفت طرح مسکن مهر در استان گفت: هم‌اکنون ۱۱۸ هزار و ۱۸۸ واحد مسکن مهر در کل استان در دست احداث است.
وی افزود: در شهرهای بالای ۲۵ هزار نفر جمعیت با ۵۶ هزار و ۸۹۳ واحد با پیشرفت۸۰٫۱۶ درصد در دست احداث است.
حدیدی تصریح کرد: همچنین در شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر با ۱۸ هزار واحد «مسکن مهر» دارای پیشرفت ۸۲ ممیز ۶۰ درصدی و در شهرهای جدید با ۴۳ هزار و ۴۷۱ واحد دارای پیشرفت فیزیکی۷۱ ممیز ۲۴ درصد هستند.
در پایان و با در نظر گرفتن تمام آنچه گفته شد، به‌نظر می‌رسد ترک‌های جدی در بنیان طرح مسکن مهر وجود دارد که این مشکلات بزرگ از شتاب‌زدگی، توجه نکردن به نظرات کارشناسان، فراهم نبودن زیرساخت‌های اولیه، عدم مطالعه دقیق و جامع‌نگری نشأت می‌گیرد، مسائلی که برای انجام یک طرح نه چندان بزرگ نیز بدیهی به نظر می‌رسد، حال جای این سئوال مطرح است که به‌راستی اگر این اصول به درستی اجرا شده بودند آیا امروز باز هم به‌دنبال مقصر می‌گشتیم؟ بهترین پاسخ این است که به یاد داشته باشیم، گذشته، چراغ راه آینده است... .
نظرات