اجاره بهایی که کوتاه نمی‌آید
در روزهای پایانی سال یک بار دیگر بازار اجاره بهای مسکن خبر ساز شده و کابوس وهم انگیز جهش قیمت اجاره بها، سایه خود را بر سر جمعیت انبوهی از متقاضیان مسکن که در انتظار تحویل سال هستند پهن کرده است.
«چیزی واقعی وجود ندارد، تنها شیوه دیدن وجود دارد» این جمله شاید روایت آشفته بازار اجاره بهای مسکن از نگاه برنامه‌ریزان اقتصاد مسکن کشور باشد.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) درست در میانه‌های بهمن ماه خبری مبنی بر افزایش بی‌سابقه نرخ اجاره بهای مسکن که طی ۳۰ سال اخیر بی‌سابقه بوده روی خروجی خبرگزاری ایلنا انتشار یافت.
این خبر با واکنش تند برنامه‌ریزان اقتصاد مسکن مواجه و آن را کذب خواندند.
علی‌نیک‌زاد، وزیر مسکن نیز در گفت‌وگویی با پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، هرگونه افزایش قیمت در بازار خرید و فروش و همچنین اجاره بها را تکذیب کرد. او گفت:
«براساس شواهد و گزارش‌های ارسالی در سطح بنگاه‌های معاملات ملکی و بازدیدهای مستمر، اجاره بهای مسکن در کشور طی چند ماه اخیر افزایش نیافته است»
از سوی دیگر به نحوی، مصطفی قلی خسروی رییس اتحادیه مشاوران املاک هم ضمن تایید گفته‌های وزیر مسکن، از کاهش نرخ اجاره بها خبرداد.
اما نکته قابل تامل این که در آذرماه سال جاری، رئیس اتحادیه مشاوران املاک، از افزایش ۲۰ درصدی نرخ اجاره بها خبر داده بود.
قلی خسروی با همان ادبیات خاص خود عنوان کرد: در برخی از مناطق تهران، نرخ اجاره بها تا ۲۰ درصد با افزایش مواجه شده است.
قلی خسروی علت اصلی افزایش نرخ اجاره بها را کاهش قدرت خرید مردم اعلام کرد.
با گذشت مدتی از اظهارات متناقض برنامه‌ریزان و در روزهای پایانی سال یک بار دیگر بازار اجاره بهای مسکن خبر ساز شده و کابوس و هم انگیز جهش قیمت اجاره بها، سایه خود را بر سر جمعیت انبوهی از بی‌خانمانان که در انتظار تحویل سال هستند پهن کرده است.
شاید دیگر، چتر صحبت‌های زیبا و امیدوار کننده برنامه‌ریزان هرگز باز نشود و باران واقعیت بر سر مردم ببارد.
اگرچه افزایش ۲۰ درصدی نرخ اجاره‌بهای مسکن در روزهای پایانی سال یک بار دیگر بحث عدم برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری کلان در بخش تولید و عرضه مسکن و عدم اطلاع رسانی شفاف را به رخ می‌کشد اما روند افزایشی اجاره‌بهای مسکن در مرداد ماه کلید خورد و نمی‌توان آن را موضوع تازه‌ای به شمار آورد.
به گزارش بنانیوز به نقل از ایلنا، محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی در اوایل تابستان امسال و همزمان با آغاز فصل جابه‌جایی اذعان کرد: افزایش نرخ اجاره‌بها نقش مهمی در تعیین نرخ تورم دارد.
او عنوان کرد: نرخ تورم متاثر از اجاره‌بهای مسکن است و قیمت اجاره‌بهای مسکن یکی از عمده‌ترین کالاهایی است که نقش تعیین کننده‌ای در تعیین نرخ تورم دارد.
به گفته بهمنی با توجه به این که ضریب تاثیرگذاری اجاره‌بهای مسکن و مواد خوراکی جمعا ۵۷ درصد بر تعیین نرخ تورم تاثیرگذار است، هر گونه تغییری در این شاخص‌ها می‌تواند منجر به افزایش یا کاهش نرخ تورم شود.
رییس کل بانک مرکزی در حالی این صحبت‌ها را در اوایل تابستان مطرح کرد که نرخ تورم تک رقمی بود.
در اواسط تابستان یعنی در مرداد ماه همزمان با آغاز افزایش نرخ اجاره‌بهای مسکن، نرخ تورم نیز روند افزایشی خود را آغاز کرد.
تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی موضوع فوق را تایید می‌کند.
در این گزارش آمده است: نرخ تورم که از اردیبهشت ماه امسال تک رقمی شده بود، پس از ۷ ماه در آذر ماه مجددا دو رقمی شد و روند افزایش نرخ تورم که از مرداد ماه امسال آغاز شده بود، همچنان ادامه دارد.
در مرداد ماه زنگ‌ها برای افزایش نرخ اجاره‌بهای مسکن به صدا در آمدند و همین عامل باعث شد تا تورم نیز همپای رشد نرخ اجاره‌بها افزایش یابد.
هر چند بانک مرکزی نرخ تورم اسفند ماه را که البته هنوز زودهنگام است اعلام نکرده ولی در تازه‌ترین گزارش خود از ادامه روند جهشی نرخ تورم خبر داده است.
این موضوع با توجه به گفته‌های رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر این که ۵۷ درصد تورم مربوط به اجاره‌بها است، تداوم افزایش نرخ اجاره‌بها را در اسفند و سال آینده تایید می‌کند.
در چنین شرایطی بسیاری از فعالان بازار گمانه‌زنی‌های بسیاری را در رابطه با ادامه افزایش نرخ اجاره‌بهای مسکن مطرح کرده‌اند و اعتقاد دارند نرخ اجاره‌بها در سال ۹۰ ادامه خواهد داشت.
این دسته از فعالان بازار بر این باورند به دلیل افزایش تقاضا در بخش اجاره منزل مسکونی و آغاز جابه‌جایی‌ها و همچنین عدم استقرار متقاضیان مسکن مهر در واحدهای ساخته شده به دلیل نبود تاسیسات زیربنایی، نرخ اجاره‌بها با افزایش مواجه می‌شود.
کارشناسان اعتقاد دارند: نمی‌توان به این سرعت پایان خوش برای سناریو نافرجام افزایش نرخ اجاره‌بها در نظر گرفت.
در عین حال در برخی مناطق تهران درصد رشد اجاره‌بها بیش از درصدهای ذکر شده است که عمده‌ترین دلایل آن به تراکم بالای جمعیتی و موقعیت برخی مناطق شهری تهران برمی‌گردد.
این در حالی است که کارشناسان بازار مسکن و مشاوران املاک پیش‌بینی می‌کنند که قیمت‌های بخش اجاره باز هم با افزایش مواجه شود.
به گفته کارشناسان مسکن، نرخ اجاره‌بهای مسکن در تمام کشور در سال گذشته نیز با افزایش مواجه شد به نحوی که در زمستان سال گذشته این بخش با رشد ۱۴ درصدی مواجه شده بود.
از سوی دیگر اعلام نرخ تورم ۱۱٫۶درصدی بهمن ماه و ادامه رشد آن به بررسی‌های خبرنگار ایلنا مبنی بر افزایش ۲۰ درصدی نرخ اجاره‌بها در این ماه و اسفند مصداق عینی بخشیده است.
براساس گزارش بانک مرکزی، نرخ تورم در ۱۲ ماه منتهی به فروردین ماه امسال ۱۰٫۴، در اردیبهشت ماه ۹٫۹، در خرداد ماه ۹٫۴، در تیر ماه ۹٫۱، در مرداد ماه ۸٫۸، در شهریور ماه ۸٫۹، در مهر ماه ۹٫۲، در آبان ماه .۹۷، آذر ماه ۱۰٫۱ و در دی ماه ۱۰٫۸ بوده است.
مشاوران املاک در مناطق مختلف پایتخت در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، از اجاره‌بهای بالا و کاهش معاملات این بخش گله دارند.
در منطقه غرب تهران، معاملات به دلیل قیمت‌های بالا در حال حاضر انجام نمی‌شود.
یکی از مشاوران املاک در این منطقه می‌گوید: در حال حاضر یک واحد ۱۰۰ متری با ۸ سال سابقه ساخت و بدون پارکینگ به قمیت ۲۵ میلیون تومان ودیعه و ماهیانه ۶۰۰ هزار تومان اجاره از طرف مالک قیمت‌‌گذاری شده است و مشخص است مشتری با چنین قیمتی حاضر به معامله نمی‌شود.
طبق گفته بنگاهداری در شهرک غرب برای یک واحد مسکونی ۴۰ تا ۶۰ متری به طور متوسط ۷ تا ۱۲ میلیون رهن و ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان اجاره ماهانه است.
براساس گفت‌وگوهایی که با آژانس‌های املاک در ۴ گوشه شهر تهران به عمل آمده در شمال تهران به ازای هر متر مربع ماهیانه به طور متوسط معادل ۸۰۰ تا ۱ میلیون تومان اجاره تعیین شده است.
در غرب تهران نیز به ازای هر متر مربع ماهیانه به طور متوسط معادل ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان اجاره تعیین شده است. در شرق تهران نیز به ازای هر متر مربع ماهیانه به طور متوسط معادل ۳۵۰ تا ۵۵۰ هزار تومان اجاره تعیین شده است. در جنوب تهران به ازای هر متر مربع ماهیانه به طور متوسط معادل ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان اجاره تعیین شده است.
براساس این گزارش، مستأجران برای اجاره یک واحد ۱۱۰ متری در پونک به طور متوسط باید ۴۴ میلیون رهن کامل و برای یک واحد مسکونی ۱۱۲ متری در تهران ۴۴ میلیون رهن کامل بپردازند.
این شرایط برای شرق تهران هم وجود دارد، به طوری که یک منزل مسکونی ۸۶ متری در تهرانپارس به طور متوسط ۲۶ میلیون تومان رهن کامل و ۶۵ متری در نارمک ۱۰ میلیون با ۲۰۰ هزار تومان اجاره دریافت می‌شود.
سناریو رشد نرخ اجاره‌بهای مسکن را نمی‌توان در شرایط کنونی انکار کرد و شاید تاریخ اقتصادی، واقعیت‌های موجود را به شیوه‌ای تازه به ثبت برساند.
بی‌تردید تناقص اظهارات مسوولان در خصوص بازار اجاره‌بها، شرایط را پیش از پیش مبهم و آن‌را در پرده‌ای از ابهام قرار خواهد داد.
کافی است روی گفته‌های برنامه‌ریزان اقتصاد مسکن و شواهد موجود با دقت تمرکز کنیم تا عمق پیچیدگی سناریوی نافرجام افزایش نرخ اجاره‌بها را دریابیم. چرا که هیچ‌گونه وجه اشتراکی میان این اظهارنظر و شواهد موجود نیست.
گزارش از علی پیرولی
نظرات