موزه های شهرداری؛ گویای تاریخ کهن‌شهر تبریز

موزه های شهرداری؛ گویای تاریخ کهن‌شهر تبریز

www.BanaNews.irاز میان موزه های ۱۶ گانه آذربایجان شرقی، دو موزه "عمارت ساعت" و "خانه شهریار" به شهرداری تبریز مربوط می شود که همه ساله پذیرای خیل عظیمی از گردشگران است.

به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) موزه تاریخ شهر و شهرداری تبریز به عنوان اولین و تنها موزه تاریخ شهرداری های کشور، همانند سال های گذشته در ایام تعطیلات نوروز ۹۰ پذیرای خیل کثیری از میهمانان گردشگران نوروزی بوده و خاطره ای ماندگار برای آنها به ارمغان آورد.

بازدید میانگین روزانه پنج هزار نفر از موزه تاریخ شهر و شهرداری تبریز در ایام نوروز نشان داد که اقدام مدیریت شهری تبریز در تبدیل زیباترین و منحصربفردترین عمارت تاریخی شهر به محلی برای ثبت و نگهداری بخشی از تاریخ معاصر این شهر و آثار خدمات و تلاش های خادمین بزرگ تبریز در دهه های گذشته به ویژه تاریخ ۱۰۳ ساله بلدیه در ایران، اقدامی بی ثمر نبوده است.

هویت هر قوم و ملتی در درازنای تاریخ و قدمت آن نهفته است و تبریز، این کهن شهر ایران، با تاریخی به فراخی و قدمت چهارهزارسال، یکی از تأثیرگذارترین و مهم ترین شهرهای ایران بزرگ است که همواره به عنوان پیشتاز و پیشگام حرکت ها و رخدادهای مهم قرون و اعصار متمادی تاریخ این مرز و بوم ، به نقش آفرینی اثربخش در شکل گیری نهادها و اولین های ایران همت گماشته و نام مردان و زنان این خطه در تمامی زمان ها به پیشگامی و آغازگری شهره شده است.

در این میان نام تبریز در ۱۰۳ سال قبل و با ایجاد و راه اندازی اولین نهاد مدنی و مردمی کشور یعنی بلدیه و انجمن شهر، بیش از دیگر عرصه ها خودنمایی می کند.

رویدادی که به روایت و گواه اسناد و مدارک موجود، این شهر را با تشکیل نخستین بلدیه یا همان شهرداری کشور و نیز اولین انجمن یا شورای شهر ایران به مهد مدیریت شهری مدرن کشور تبدیل کرد تا تبریزآغازگر اولین حرکت ها و اقدامات مدیریت نوین شهری با تکیه بر نمایندگان و معتمدین مردم در ایران باشد.

در باب چرایی، چگونگی و روند روی کار آمدن و سیر تحول و پیشرفت مدیریت نوین شهری کشور از تبریز پیش تر ها سخن بسیار رفته و در وصف اهمیت و جایگاه تبریز در این عرصه همین بس که در برپایی جشن های یکصدمین سال تأسیس شهرداری در ایران، این شهر تبریز بود که پس از یکصد سال از تولد مدیریت شهری در بطن خود ، میزبان جشن تولد یکصد سالگی این نهاد مدنی کشور نیز شد و از دل این اتفاق مهم تاریخی فرهنگی ، آثار و برکات بسیاری برای تبریز و کشور به منصه ظهور و بروز رسید.

به گزارش بنانیوز به نقل از مهر، به موازات برپایی جشن های صدمین سال تأسیس شهرداری در ایران به میزبانی تبریز کهن، مدیریت شهری تبریز به پشتوانه عنوان تبریز شهر اولین ها با رونمایی از اولینی دیگر و این بار در حوزه تاریخ و احیای هویت تاریخی تبریز، اقدام به تأسیس و راه اندازی اولین موزه تاریخ شهر و شهرداری کشور در دل عمارت تاریخی شهرداری کرد تا ضمن تثبیت و معرفی قدمت و دیرینگی مدیریت شهری در تبریز، به احیا و معرفی هرچه بیشتر تاریخ و هویت تاریخی خود از یک سو و ثبت و ضبط آثار به جا مانده از این دوران برای آیندگان از سوی دیگر نماید.

درست از همین رو بود که به موازات صد ساله شدن اولین شهرداری یا همان بلدیه کشور در اولین پایتخت شیعی ایران، مدیریت شهری تبریز دست به کار راه اندازی اولین موزه تاریخ شهر و شهرداری کشور در این شهر شد و با اختصاص فضای ساختمان تاریخی عمارت شهرداری به این کار، گام های اولیه تحقق این هدف را با همکاری شورای اسلامی شهر و اهالی فرهنگ، هنر و تاریخ این شهر برداشت.

عمارت شهرداری با سبقه تاریخی خود و با پشتوانه ۷۵ سال میزبانی مدیریت های مختلف شهری از سال ۱۳۱۴ تاکنون، در واقع مناسب ترین مکان برای تبدیل شدن به موزه تاریخ شهرداری و حفظ و معرفی تاریخ معاصر مدیریت شهری تبریز بود که در نهایت با اختصاص فاز به فاز سالن ها و بخش های مختلف آن، به برگ زرینی از تاریخ غنی تبریز تبدیل شد و امروز این موزه در کنار دیگر موزه های تاریخی موجود در تبریز و حتی استان نظیر موزه آذربایجان، موزه قاجار، موزه عصر ایلخانی، موزه سنجش، موزه استاد شهریار و ده ها موزه دیگر، پذیرا و پاسخگوی سیل کسانی است که مشتاقانه به دنبال یافتن سوالات خود در حوزه تاریخ معاصر تبریز هستند.

موزه شهر و شهرداری تبریز همچنین به روایت اسناد و آمار موجود ثبت شده، به رغم جوان بودن، به جهت جذابیت های موجود، در ردیف پربازدید کننده ترین موزه های تبریز و استان قرار دارد و طبق آمارمنتشره از سوی میراث فرهنگی، این موزه در تعطیلات نوروزی امسال، از جمله جالب ترین و جذاب ترین موزه های استان برای شهروندان و گردشگران داخلی و خارجی است.

عمارت شهرداری که در سال ۸۶ و پس از ۷۵ سال کاربری اداری، با درایت و جسارت مدیریت وقت شهرداری به یکی از منحصر به فردترین و بزرگترین موزه های شهر در کشور تبدیل شد ، شش هزار و ۵۰۰ متر مربع زیربنا و ۹ هزار و ۶۰۰ متر مربع وسعت دارد و با تالارها و سالن ها متعدد و تخصصی ، همه روزه پذیرای بازدید کنندگان متعدد است.

وجود تالارهایی چون تالار اشیا و لوازم قدیمی مورد استفاده در شهرداری ، عکس ها ، اسناد ، نامه ها، احکام، فرمان ها، اطلاعیه ها، آگهی های عمومی و دیگر اسناد تاریخی متعلق به بلدیه قدیم تبریز، تالار شهرداران با عکس ها و تصاویر جذاب و منحصر به فرد شهرداران تاریخ تبریز از قاسم خان والی تا مهندس نوین ، تالار عکس های قدیمی اعضای انجمن شهر و نیز سه دوره اخیر شورای اسلامی شهر، عکس های مربوط به خیابان ها ، معابر، کوی ها و کوچه های تبریز قدیم، عکس های مربوط به اجرای برخی پروژه های عمرانی در دهه های گذشته، تالار تاریخ اطفائیه یا آتش نشانی تبریز به عنوان اولین آتش نشانی کشور بخش های مختلف این موزه تاریخی است.

تالار حکمت متعلق به سه علامه نامی تبریز در حوزه عرفان و حکمت و فلسفه، علامه امینی، علامه طباطبایی و علامه جعفری، تالار ایثار و شهادت به عنوان روایتگر تاریخ دلاوری سرداران شهید آذربایجان ، تالار شهدای محراب آیت الله شهید قاضی طباطبایی و آیت الله شهید مدنی، تالار صنعت چاپ و نشر به عنوان اولین مهد چاپ ایران با نمایش نخستین ابزارآلات چاپ، تالار فرش یا موزه فرش با نمایش قدیمی ترین و بزرگ ترین فرش های موجود استان و نیز نفیس ترین تابلو فرش ها، تالار فانوس های قدیمی، تالار قدیمی ترین دوربین های عکاسی ، تالار و بخش مربوط به قدیمی ترین قفل های تاریخ، تالار مفاخر، تالار هنرهای معاصر، تالار خدمت و دیگر بخش های متنوع و دیدنی ، از موزه شهرداری تبریز، محلی برای بازدید و تماشای بدیع ترین جلوه های هنر، فرهنگ و تاریخ این خطه ساخته و بازدید کنندگان این موزه را با خاطره ای ماندگار و تجربه ای پربار به اعماق تاریخ این شهر سوق می دهد.

موزه شهرداری تبریز به عنوان اولین موزه تاریخ شهرداری های کشور، یکی از بدیع ترین مجموعه های تاریخی کشور به شمار می رود که با ترکیب و آمیزه ای از هنر، فرهنگ و تاریخ ، شکل گرفته تا برای همیشه تاریخ این مرز و بوم، تاریخ کهن تبریز را به نسل های آینده روایت کند چراکه موزه شهرداری، به واقع روایتگر تاریخ کهن تبریز است.

از جمله دیگر ویژگی های موزه شهر و شهرداری تبریز رایگان بودن بازدید برای عموم از این موزه است .

موزه شهرداری تبریز همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۲۰ شب جهت بازدید علاقمندان و شهروندان تبریزی و نیز میهمانان و گردشگران دایر است.

موزه استاد شهریار، خاستگاه عشق و شعر و شعور

موزه استاد شهریار خاستگاه عشق و شعر و شعور و علاقه مندان تاریخ و ادب در تمام طول تاریخ بوده است.

موزه ادبی شهریار که از سال ۶۷ و پس از درگذشت استاد مسلم شعر آذری و فارسی ایران، استاد شهریار و در محل خانه این شاعر بزرگ معاصر بنا شد، به لحاظ جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و معنوی آن، از جمله خانه موزه‌های موجود تبریز و کشور به شمار می‌رود که در طول سال پای هر علاقمند به تاریخ فرهنگ و ادب این مرز و بوم را به سوی خود می‌کشاند.

خانه موزه استاد شهریار که از بدو تأسیس تاکنون تحت مدیریت و اداره شهرداری تبریز قرار دارد از بخش‌ها و تالارهای متنوع و مختلفی تشکیل یافته و در بطن خود یادگارهای گرانسنگی از حیات پربار و پرفراز و نشیب استاد شهریار را حفظ و ثبت کرده است.

این موزه در قسمت زیرزمین که اخیرا توسط شهرداری تبریز مورد مرمت و بازسازی اساسی قرار گرفته، دربرگیرنده عکس‌ها و تصاویری منحصر به فرد از استاد شهریار، بخش سمعی و بصری و قسمتی مخصوص استراحت میهمانان و بازدیدکنندگان از موزه است.

در بخش فوقانی نیز که در واقع بخش اصلی و قدیمی‌تر موزه ادبی استاد شهریار به شمار می‌رود بخش‌هایی چون بخش اسناد قدیمی، عکس‌ها، دست‌نوشته‌ها، وسایل شخصی شامل لباس‌ها، کتاب‌ها، لوازم‌التحریر رختخواب و بستر استراحت استاد، تالار پذیرایی منزل استاد در زمان حیات ایشان، هدایا، لوح‌های تقدیر و تندیس‌های این شاعر بزرگ قرار گرفته و روایتگر سال‌های طولانی حیات پربار استاد شهریار و جلوه‌گاه شور، شعور و شعر ناب ایشان است.

در موزه ادبی استاد شهریار همچنین سه تار معروف این شاعر بزرگ و آثار خط نستعلیق وی در معرض دید عموم قرار گرفته تا جلوه‌ای دیگر از هنرهای ناب استاد شهریار به مردم معرفی شود.

موزه ادبی استاد شهریار در کنار جاذبه‌های مختلف موجود در بخش‌ها و تالارهای این موزه، به جهت انتساب معنوی و تعلق تاریخی به استاد شهریار، خالق منظومه‌های فاخری چون حیدربابایه سلام و سهندیه ، شعر زیبای علی‌ای‌همای رحمت و غزلیات نغز و شیوای فارسی و ترکی، از جذابیت‌های فوق‌العاده و خاصی نزد علاقمندان و دوستداران فرهنگ، شهر، ادب و تاریخ این مرز و بوم برخوردار است و سالانه هزاران نفر از شهروندان و گردشگران داخلی و خارجی را برای بازدید به سوی خود جلب می‌کند.

خاطرنشان می‌شود استاد شهریار در سال ۱۲۸۵ در روستای خشگناب در بخش قره‌چمن در اطراف تبریز متولد شد.

پدرش حاج میر آقا خشگنابی در تبریز وکیل بود. پس از پایان سیکل اول متوسطه در تبریز، در سال ۱۳۰۰ برای ادامهٔ تحصیل به تهران رفت و در مدرسهٔ دارالفنون (تا ۱۳۰۳) و پس از آن در رشتهٔ پزشکی ادامهٔ تحصیل داد.

پیش از گرفتن مدرک دکتری «به علل عشقی و ناراحتی خیال و پیش‌آمدهای دیگر» ترک تحصیل کرد . این شاعر بزرگ پس از سفری چهارساله به خراسان به منظور کار در ادارهٔ ثبت اسناد مشهد و نیشابور، به تهران بازگشت و در سال ۱۳۱۵ در بانک کشاورزی استخدام و پس از مدتی به تبریز منتقل شد.

شهریار در روزهای آخر عمر به دلیل بیماری در بیمارستان مهر تهران بستری و پس از مرگ در ۱۳۶۷، در مقبره‌الشهرای تبریز دفن شد.

شهریار دو دختر به نام‌های شهرزاد و مریم و یک پسر به نام هادی از خود به یادگار گذاشت.

استاد سخن معاصر، شهریار بیش از ۲۸ هزار بیت شعر به زبان فارسی و در حدود سه هزار بیت شعر به زبان ترکی آذری سروده است.

شهرت شهریار مرزهای داخلی کشورمان ایران را در نوردیده و اکنون در اغلب کشورهای جهان شخصیتی شناخته شده است به طوری که اکنون در جماهیر ماورای قفقاز و آسیای مرکزی خیابان ها، سالن های نمایش، پارک ها و دیگر اماکن عمومی به نام شهریار نام گذاری می شوند و در حال حاضر منظومه حیدربابایه سلام در اکثر دانشگاه های جهان از جمله دانشگاه کلمبیا در ایالات متحده آمریکا مورد بحث رساله دکترا قرار گرفته است و برخی از موسیقیدانان همانند هاژاک آهنگساز معروف ارمنستان، آهنگ جالبی برای آن ساخته است.

 

 

    نظرات