ضرورت محله محوری مدیریت بحران شهری/ تخصیص ۱ ...
به گزارش شهریار، تبریز با حدود دو میلیون نفر جمعیت، یکی از کلانشهرهای مهم ایران به شمار می‌آید و از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های فراوان طبیعی، صنعتی و گردشگری برخوردار است.
تبریز هرچند از دوره‌های مختلف تاریخی با سربلندی عبور کرده و همچنان به عنوان سر ایران در این جغرافیای پهناور پابرجاست، اما همین شهر بلایا و آسیب‌های زیادی را نیز تجربه کرده است و در زمان‌های مختلف بخاطر بحران‌های طبیعی، داشته‌های مهم خود را از دست داده است.
زلزله، سیل، طوفان، آتش‌سوزی و... این‌ها بحران‌هایی هستند که در سالیان طولانی گریبان‌گیر تبریز شده‌اند و با توجه به اینکه کلانشهر تبریز هم‌اکنون نیز چند گسل فعال را در دل خود دارد، و با توجه به شرایط خاص آب و هوایی آن، هیچ بعید نیست که همین امروز یا فردا بحران جدیدی رخ ندهد و مردم و آثار این شهر آسیب‌های جدی و فراوانی نبینند.
به همین خاطر است که مدیریت بحران شهرداری تبریز نزدیک به دو دهه است که در این شهر استقرار دارد و آماده پیشگیری و مدیریت طیف وسیعی از بحران‌هاست. نکته مهم که باید شهروندان بر آن واقف باشند، این است که وظیفه مدیریت بحران، بیش‌تر از آنکه اجرایی و عملیاتی باشد، برنامه‌ریزی و مدیریتی است و همین وظیفه آن را بیش از پیش خطیر جلوه می‌دهد.
مسعود حسن‌نژاد، مدیر بحران شهرداری کلانشهر تبریز در گفتگو با شهریار با اشاره به اینکه مجموعه مدیریت بحران شهرداری کلانشهر تبریز، در یک سال اخیر مسیر تازه‌ای برای خود تعریف و در پیش گرفته است.
او می‌گوید: «اگر بخواهیم از یک بحران در شهر سربلند خارج شویم، لازم است که به این قضیه از چند جنبه مهم نگاه کنیم«.
حسن‌نژاد توضیح می‌دهد: «مسئله مهم اول درمورد مدیریت بحران، آمادگی است. برای اینکه حین حادثه بتوانیم آن را مدیریت بکنیم - نه مقابله - باید آمادگی‌های لازم را داشته باشیم و این آمادگی‌ها مستلزم داشتن یک‌سری ابزار، تجهیزات و بسترهای استاندارد است«.
به گفته حسن‌نژاد، از سال ۹۱ به صورت متناوب و مستمر هرسال برای مناطق ۱۰گانه شهرداری تبریز، هزینه‌هایی برای آمادگی جهت مدیریت بحران‌ها اختصاص می‌یابد.
امسال نیز به گفته مهندس ایرج شهین باهر، شهردار کلانشهر تبریز ۱۳۰میلیاردتومان بودجه برای مدیریت بحران کلانشهر تبریز در نظر گرفته شده است.
شهردار کلانشهر تبریز در گفتگو با شهریار، با تشریح تخصیص ۱۳۰ میلیارد تومان اعتبار از بودجه مصوب سال ۹۷ به مدیریت بحران، اجرای پروژه‌های مختلف سخت‌افزاری و نرم‌افزاری با پیوست مدیریت بحران شهری تبریز، می‌گوید: «با توجه به وجود ۱۸ درصد بافت فرسوده در شهر تبریز و موقعیت جغرافیایی حساس و زلزله‌خیر این شهر، به‌سازی و مقاوم‌سازی بناها و تمرکز بر مدیریت بحران از اولویت های اصلی مدیریت شهری تبریز است«.
مهندس ایرج شهین باهر با اشاره به اینکه باید به عمق خطر و فاجعه احتمال وقوع زلزله آگاه شویم، هشدار می‌دهد: «درصورت بروز زلزله بزرگتر از ۷.۵ ریشتری شبانه در تبریز، بیش از ۴۴۰ هزار نفر کشته خواهیم داشت«.
ایرج شهین باهر با بیان اینکه تلاش می‌کنیم فضا را برای مواقع بحرانی آماده کنیم، اظهار می‌کند: «به دنبال این هستیم که در سال ۹۷ حدودا ۳۰ واحد فضای امن برای اسکان شهروندان در زمان وقوع زلزله، در مناطق حاشیه نشین احداث کنیم«.
شهردار تبریز می‌افزاید: «ما در تبریز فضای بازی که بتوانیم در زمان بحران مردم را در آن اسکان دهیم در اختیار نداریم و باید ایجاد کنیم«.
وی با تاکید بر اینکه اسکان شهروندان در زمان بحران باید در نزدیکی محل زندگی‌شان باشد، می‌گوید: «کسانی که در زمان زلزله در مناطق زلزله‌زده حضور داشته‌اند می‌دانند کسانی که خانه و کاشانه‌شان ویران شده است را نمی توان در ۱۰ کیلومتری خانه‌اش اسکان داد چون او نمی خواهد از زندگی و همه چیزش که در زیر آوار مانده است فاصله داشته باشد«.
شهردار تبریز همچنین تاکید می‌کند: «در بسیاری از مناطق حاشیه‌نشین تبریز کوچه‌هایی با عرض یک متر و حتی کمتر وجود دارند و فضای آزاد برای نفس کشیدن وجود ندارد چه برسد به اینکه در زمان زلزله بخواهیم اسکان بدهیم«.
شهردار تبریز با اعلام اینکه ایجاد شهرک امن در بالای کوه اشتباه بود توضیح می‌دهد: «ما در گذشته آمده ایم و بر روی کوه شهر امن ایجاد کرده‌ایم در حالی که کسی در مواقع زلزله به آن مکان نخواهد رفت. هیچ کس در موقع زلزله و بعد از آن خانه و زندگی خود را رها نمی‌کند و ما باید در خود محلات فضاهای باز ایجاد کنیم«.
حال حسن‌نژاد، مدیر بحران شهرداری تبریز، شرح می‌دهد که این بودجه قرار است دقیقا چگونه و به چه میزان در بخش‌های مختلف هزینه شود تا چندین گام برای رسیدن به نقطه مطلوب در حوزه مدیریت بحران به سمت جلو حرکت کنیم.
یکی از بسترهای لازم برای آمادگی مدیریت بحران، وجود پارک‌های دومنظوره در سطح شهر است که در مواقع وقوع حادثه شهروندان بتوانند از این پارک‌ها برای درامان ماندن از حوادث و اسکان موقت استفاده کنند.
به گفته حسن‌نژاد برای تکمیل و تملک پارک بزرگ واقع در منطقه ۴، قرار است ۱۰میلیارد تومان از بودجه تعیین شده اختصاص یابد.
همچنین برای تملک محل پارک‌های محله‌ای جدید در سطح شهر (برابر با طرح تفصیلی) در مناطق ۱، ۲، ۴ و ۱۰، ۲۴میلیارد تومان تعیین شده است. طبق گفته مدیر بحران شهرداری تبریز برای تکمیل یا احداث پارک‌های محله‌ای جدید (برابر طرح تفصیلی) در مناطق ۱۰گانه به غیر از منطقه ۳، ۱۲میلیارد تومان قرار است هزینه شود.
همچنین مقرر شده است برای تعمیر، تجهیز و ایمن‌سازی پارک‌های سطح مناطق ۱۰گانه، ۴میلیارد و ۲۵۰میلیون تومان هزینه شود. برای خرید و تبدیل به احسن نمودن و تعمیرات اساسی ماشین‌آلات سنگین خدمات شهری مناطق ۱۰گانه نیز، ۲۹میلیارد تومان هزینه در نظر گرفته شده است.
حسن‌نژاد می‌گوید همچنین برای خرید تجهیزات و ابزارآلات مورد نیاز بحران (حوادث غیرمترقبه) در تمام مناطق، ۱میلیارد و ۳۰۰میلیون تومان، برای خرید و یا کمک به خرید تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز آتش‌نشانی در مناطق ۱،۲، ۴ و ۵، ۳۰میلیارد تومان، برای احداث یا تکمیل ایستگاه‌های آتش‌نشانی و یا تملک محل در منطقه ۱ و ۵ نیز ۲میلیارد و ۱۰۰میلیون تومان هزینه مقرر شده است.
طبق گفته حسن‌نژاد، برای مقاوم‌سازی و تکمیل نواقص ابنیه‌ای ایستگاه‌های آتش‌نشانی سطح شهر در مناطق ۱،۲،۳،۴ و ۷ و ۸، ۵۰۰میلیون تومان و برای ساماندهی، احداث و تکمیل کانال‌های جمع‌آوری و هدایت آب در سطح مناطق ۱۰گانه ۱۷میلیارد تومان هزینه در نظر گرفته شده است.
حسن‌نژاد درباره برنامه‌های جدید مدیریت بحران شهرداری تبریز می‌گوید: «اجرای پروژه‌های عمرانی بزرگ مانند میدان آذربایجان به عنوان پایلوت مدیریت بحران و توجه به نقش این تقاطع غیرهمسطح در تخلیه اضطراری شهر، اجرای پروژه‌های عمرانی با کابری‌های عمومی مانند مرکز همایش‌های بین‌المللی در خارج از محدوده شهر و انتقال بار ترافیکی به خارج از شهر، نتیجه سیاست‌گذاری‌های جدید مدیریت بحران شهرداری تبریز می‌باشد«.
او همچنین شرح می‌دهد: «تصویب احداث ۱۰پارک جدید در سطح شهر توسط شورای شهر، احداث فضای ورزشی در کنار اجرای پروژه‌های احداث پارک با هدف اسکان شهروندان در مواقع بحران، ۷الی ۱۲کیلومتر پله‌گذاری و تهسیل دسترسی خدمات در محلات کم برخوردار و حاشیه‌نشین از دیگر برنامه‌های زیرساختی مدیریت بحران شهرداری تبریز می‌باشد«.
مدیر بحران شهرداری تبریز همچنین از حمایت شورا و اهتمام شهردار در اجرای پروژه‌های عمرانی با رویکرد مدیریت بحران و همچنین از ضرورت استفاده از زیرساخت‌های فرهنگی در مدیریت بحران سخن می‌گوید.
هرچند که مدیریت بحران‌ها در شهر نیازمند زیرساخت‌های فیزیکی و تجهیزات و ابزارآلات است، اما نمی‌توان نقش فرهنگ‌سازی را در این موضوع نادیده گرفت و به همین خاطر است که مدیریت بحران شهرداری تبریز در مدت اخیر سعی داشته با تولید و عرضه انواع بروشورها، بنرها، انیمیشن‌ها و... مدیریت بحران را از همان کودکی برای شهروندان آموزش بدهد.
به گفته کارشناسان، ۴۳نوع حادثه و بحران می‌تواند در شهرها و کلانشهرها رخ بدهد و تبریز برای اینکه از بحران‌ها خارج شود، لازم است که برخی مسیرهای خروج را جدی‌تر بگیرد.
در همین راستا، اجرای پارک جنگلی آرپادره‌سی به مساحت ۴۰۰ هکتار، یک فرصت برای آینده کلانشهر تبریز از نظر تامین و افزایش سرانه فضای سبز، و ظرفیت قابل توجهی برای مدیریت بحران شهری و اسکان موقت شهروندان است.
اهمیت مسیرگشایی در ورودی شرق تبریز یکی از ابعاد اجرای برنامه های بحران محوری شهرداری تبریز طی یک سال اخیر است، و مسیر گشایی در ضلع شهر تبریز امکان تسهیل و تسریع تخلیه اضطراری شهر را میسر می کند.
همچنین بهره برداری از تقاطع غیر همسطح حضرت ولیعصر (عج) تردد در مسیر کوی نصر به اتوبان پاسداران، نصر به استانداری، استانداری به پاسداران، پاسداران به استانداری، پاسداران به نصر و استانداری به نصر، پیوست مدیریت بحران را نیز دارد و مهمترین نقش در خروج شهروندان از تبریز هنگام بروز زلزله را ایفا می کند.
حوادث و بحران‌ها در شهرها گریزناپذیرند. اما چیزی که از اهمیت زیادی برخوردار است، مدیریت بحران و کاهش آسیب‌های ناشی از بحران‌هاست. نکته دیگیری که حائز اهمیت است، این است که اعتبارات و بودجه‌های تعیین شده برای مدیریت بحران در تبریز، دقیقا به‌جا و طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده هزینه شود تا در هنگام بروز حوادث و بحران‌های طبیعی و انسانی، بتوانیم بی‌آنکه دچار حسرت و ناراحتی شویم، حوادث را پشت سر بگذاریم.
نظرات