رفع مشکلات محیط زیست خوزستان نیازمند تامین نیروی انسانی است
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، احمدرضا لاهیجان زاده مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خوزستان، در پاسخ به ادعای یکی از نمایندگان استان که در مصاحبه‌ای گفته بود سازمان محیط زیست تلاش چندانی برای جلوگیری از کشتار پرندگان مهاجر در استان نداشته است و معضلات محیط زیستی زیرسایه ضعف نظارت محیط زیست در حال افزایش است گفت: استان خوزستان به دلیل داشتن اکوسیستم‌های متنوع و شرایط اقلیمی، آب و هوایی و جغرافیایی متفاوت، یکی از منحصربه‌فردترین استان‌های کشور و منطقه در تنوع زیستی و زیستگاه‌های حساس است. شمال و شمال شرق استان را کوه‌های سر به فلک کشیده جنوب زاگرس مرکزی و جنگل‌های بلوط در برگرفته وهمچنین مساحت جلگه پهناور و حاصل‌خیز خوزستان ۹۰۰ هزار هکتار است. رودخانه‌های بزرگ و دائمی کشور شامل کارون، دز، کرخه، مارون، جراحی، زهره و هندیجان در آن جریان دارد. طول این رودخانه‌ها در استان به ۲۴۰۰ کیلومتر می‌رسد. تالاب‌های عظیم و بی‌نظیر شادگان و هورالعظیم که در پایاب رودخانه‌های مارون، جراحی و کرخه واقع هستند به همراه تالاب‌های بام دژ و میانگران و تعداد زیادی تالاب و آبگیر کوچک که جمعاٌ مساحت آنها به ۷۰۰ هزار هکتار می‌رسد، استان خوزستان را به رتبه اول مساحت تالابی کشور تبدیل کرده است. خوریات بسیار باارزش ماهشهر، خور موسی و آبادان اروندکنار، که بر اساس اعلام سازمان بین‌المللی دریانوردی ، جزء زیستگاه‌های بسیار حساس خلیج‌فارس است، وجود بیش از ۲۳۰ کیلومتر سواحل دریایی، جنگل‌ها و بیشه‌زارهای گرمسیری دز و کرخه و صدها کیلومترمربع مساحت دریاچه‌های بزرگ‌ترین سدهای کشور (سد کرخه، سد کارون ۳ ، سد شهید عباسپور، سد مسجدسلیمان، سد گتوند، سد مارون) که تبدیل به زیستگاه‌های بزرگ برای پرندگان و آبزیان شده است، نمونه‌ای فهرست‌وار از تنوع اکوسیستم و سختی کار اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان در حفاظت از این ثروت‌های خدادادی و ملی است .
وی درباره پرندگان ادامه داد: تالاب شادگان ۵۳۰ هزار هکتار مساحت دارد که ۴۰۰ هزار هکتار آن ثبت کنوانسیون رامسر است. تالاب هورالعظیم با ۱۳۰ هزار هکتار مساحت یکی دیگر از بزرگ‌ترین تالاب‌های کشور است که به همراه دو تالاب میانگران واقع در شهرستان ایذه و بام دژ واقع در شمال اهواز هرساله مامن و زیستگاه زمستان گذران صدها هزار پرنده هست .
لاهیجان زاده گفت: تالاب هورالعظیم که از اواخر دهه ۸۰ تا سال ۹۳ برای اجرای طرح‌های نفتی خشکانده شده بود، به همت دولت یازدهم و دوازدهم نه تنها از خشکیدگی نجات پیدا کرد، بلکه در حال حاضر یکی از مطلوب‌ترین و بهترین زیستگاه پرندگان در خاورمیانه شده است. تعداد پرندگان در سال ۹۴ حدود ۵۵ هزار قطعه، سال ۹۵ نیز ۱۵۰ هزار قطعه و در سال ۹۶ حدود ۲۵۰۰۰۰ قطعه سرشماری شد و احتمالاً در سال ۹۷ نیز این افزایش ادامه می‌یابد. حضور صدها هزار پرنده دیگر در تالاب‌های شادگان، بام دژ، میانگران، خوریات ماهشهر و آبادان و ۱۳ هزار و ۵۰۰ هکتار حوضچه‌های پرورش ماهی، هزاران کیلومترمربع مساحت مخازن پشت سدهای بزرگ، ۲۴۰۰ کیلومتر طول رودخانه‌های استان، ۲۳۰ کیلومتر ساحل خلیج‌فارس و صدها کیلومتر ساحل خوریات و صدها آبگیر کوچک و متوسط که به‌واسطه اکوسیستم‌های جلگه‌ی خوزستان در بارندگی‌ها به وجود می‌آید، گوشه‌ای از حوزه بسیار گسترده حفاظت از پرندگان مهاجر را نشان می‌دهد. این در حالی است که تعداد زیادی از آبگیرها و زیستگاه‌های پرندگان خارج از مناطق چهارگانه تحت مدیریت و تالاب‌ها باشد؛ اما آنچه حائز اهمیت است این است که همه زیستگاه‌های مورداستفاده در بالا که پهنای وسیع استان که مساحت آن ۴/۶ میلیون هکتار است به همراه مناطق حفاظت شده، با حدود ۹۰ محیط بان رسمی و پیمانی و تعدادی محیط بان قراردادی باید خفظ شود .
وی ادامه داد: در حال حاضر از ۷۰۳ ردیف پستی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان، ۴۶۰ ردیف پستی بلا تصدی است درحالی‌که این اداره کل از کمبود شدید نیرو به‌شدت رنج می‌برد و انجام وظایف قانونی محوله دچار اشکال است، متاسفانه اجازه استخدام نیرو نیز صادر نمی‌شود .
مدیر کل استان خوزستان در ادامه با تاکید بر همراهی همیشگی نمایندگان مجلس شورای اسلامی با خطه خوزستان گفت: قطعاً نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی برای ارتقاء وضعیت دستگاه نظارتی- حاکمیتی محیط زیست باید به‌صورت ویژه مجوز استخدام نیرو در محیط زیست کشور و خصوصاً استان خوزستان که بحران‌های زیست محیطی آن واضح ومشهود است را در دستور کار قرار داده و در این باره اقدام شود .
لاهیجان زاده ادامه داد: بر اساس اصل پنجاهم قانون اساسی که بالاترین سند بالادستی کشور محسوب می شود، حفاظت از محیط زیست وظیفه همگانی است، اما متاسفانه هیچ‌کدام از دستگاه‌های دیگر خود را مسئول ندانسته و همه دستگاه‌ها و مردم انتظاراتشان صرفاً از سازمان حفاظت محیط زیست است. این در حالی است که نه‌تنها سایر دستگاه‌ها که ابزار و امکانات خوبی برای همکاری دارند دخیل در موضوع نمی‌شوند (و بعضاً خود نیز تخریب‌گر هستند) بلکه ابزار، تجهیزات، امکانات و نیرو نیز در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست و ادارات استانی قرار داده نمی‌شود. به عنوان مثال در حوزه آموزش همگانی و اطلاع‌رسانی، بزرگ‌ترین ابزار اطلاع‌رسانی کشور صداوسیمای جمهوری اسلامی است که با وجود مصوبه قانونی مجلس شورای اسلامی نظیر قانون مدیریت پسماند یا برنامه‌های پنج‌ساله، برای تولید و ارائه برنامه یا تیزرهای آموزشی طلب هزینه سنگینی می‌کنند. همچنین جز پخش برنامه‌های کوتاه رادیو و تلویزیونی در مواقع خاص (مناسبت‌ها یا حوادث) فاقد برنامه تعریف شده روزانه برای مخاطبین است .
وی گفت: در حوزه شهری نیز تمام فضای شهر در اختیار شهرداری است و هرگونه تبلیغ و آموزش شهری هزینه خود را می‌طلبد اما مهم‌تر از آن، عدم وجود هرگونه ردیف اعتباری برای آموزش در مجموعه ردیف‌های اعتباری سازمان محیط زیست است. نبود این ردیف اعتباری یعنی سازمان محیط زیست و ادارات کل تابعه باید بدون ریالی اعتبار، نسبت به آموزش همگانی اقدام کنند که کاری بسیار سخت و نشدنی است. این در حالی است که کشورهای پیشرفته همه ساله بودجه هنگفتی را صرف آموزش و پژوهش کرده و نتایج ملموس آن را نیز، می‌گیرند .
مدیرکل خوزستان در ادامه با اشاره به صحبتهای نماینده خوزستان در باره محیط زیست این استان گفت: در حوزه شکار پرندگان در استان خوزستان که توسط نماینده محترم اهواز در مجلس شورای اسلامی مطرح شده است، این اداره کل با وجود کمبود شدید نیرو، خودرو و امکانات، با تمام بضاعت خود به‌صورت شبانه‌روزی در تالاب‌ها مستقر شده و محیط بانان زحمتکش و دلسوز استان خوزستان با تمام وجود و از جان گذشتگی با متخلفین شکارچی برخورد قاطع می‌کنند. دستگیری ۴۴۸ نفر متخلف شکار در سال ۹۶ و کشف و ضبط ۱۰۰ قبضه اسلحه و همچنین دستگیری ۳۸۹ نفرمتخلف شکار در ۶ ماهه اول سال ۹۷ به همراه کشف و ضبط ۴۳ قبضه اسلحه گوشه‌ای از عملکرد محیط بانان استان بوده که در کشور جزء استان‌های برتر در حوزه برخورد با متخلفین بوده است .
وی افزود: دراین‌بین تعداد زیادی از مامورین مورد اصابت گلوله قرارگرفته‌اند که حتی می‌توانست به از دست جان آنها منجر شود و شاید فقط لطف الهی بود که آنها را به حیات و آغوش خانواده بازگرداند. درحالی‌که به دلیل طولانی شدن مراحل تصویب قانون حمایت از محیط بان در مجلس محترم شورای اسلامی سال‌هاست محیط بانان خوزستان شهید و مجروح می‌شوند و هیچ مرجعی در هیچ کجا برای رسیدگی به وضعیت اسفبار آنها وجود ندارد و هیچگونه حمایت قانونی برای آنها متصور نیست و حتی هزینه های درمان خود ناشی از جراحت‌های حین ماموریت و درگیری با شکارچیان و دیه آسیب احتمالی به شکارچیان را می‌بایست از جیب خودپرداخت نمایند، با وجود آنچه که نماینده محترم مجلس شورای اسلامی گفتند و ضمن قدردانی از ورود ایشان به یکی از موضوعات زیست محیطی استان به استحضار می‌رساند که با وجود اکوسیستم‌های متعدد و متنوع مملو از پرنده در استان خوزستان در مقایسه با استان‌هایی که مساحت مناطق تالابی و آبگیر آنها به‌هیچ‌وجه قابل قیاس با خوزستان نبوده و نیست ( ۱۵ تا ۳۰ برابر مساحت تالاب‌ها و آبگیرهای خوزستان بیشتر است)، اقدام به شکار پرندگان قابل قیاس با آن مناطق نبوده و این در حالی است که در برخی از مناطق جنوبی خوزستان از گذشته دور تاکنون بخشی از معیشت جوامع محلی با شکار پرندگان تامین شده و تغییر این دیدگاه و فرهنگ سنتی در این جوامع محلی نیازمند تلاش فرهنگی و آموزش فراوان و مساعدت همه متصدیان نظیر فرمانداران، شوراهای شهر و روستا، ائمه جمعه و جماعات و غیره است. این اداره کل برای پنجمین سال متوالی آموزش روستاهای حاشیه تالاب را در دستور کار قرار داده و از تلاش دلسوزانه سازمان‌های مردم‌نهاد که در امر آموزش و اطلاع‌رسانی خصوصاً در جوامع محلی زحمت می‌کشند بی‌نهایت قدردانی می کند .
لاهیجان زاده با اشاره بر اینکه برای اداره کل حفاظت محیط زیست، محیط بانان، حافظان، دلسوزان و زحمتکشان محیط زیست، مرگ حتی یک پرنده و یا چهارپا بسیار سخت و مثابه از دست دادن عضوی از خانواده خود بوده و با تاسف غیرقابل وصف و ازجان‌گذشتگی و فداکاری در حال انجام وظیفه و حفاظت از ثروت‌های ملی هستند گفت: در همین حال از جناب دکتر الباجی و همه تصمیم گیران و تصمیم سازان دعوت می‌کنیم، در بازدیدی از مناطق تحت حفاظت و تالاب‌ها با گوشه‌ای از این زحمات آشنا شوند.موضوع محیط زیست و حفاظت آن مقوله یکپارچه و درهم‌تنیده در مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است و هیچ‌گاه نمی‌توان فارغ از هرکدام از این بخش‌ها به مسئله محیط زیست به‌صورت امری مستقل و جدا نگریست .
وی تصریح کرد: بر اساس اعلام سازمان ملل فقر و بیکاری دو عامل مهم و عمده در تخریب محیط زیست به خصوص در کشورهای جهان سوم و درحال‌توسعه است و وضعیت اقتصادی و کاهش چشمگیر درآمد و بیکاری در سال‌های اخیر به همراه خشک‌سالی شدید سال گذشته که کشاورزی استان را به‌شدت تحت تاثیر قرارداد، باعث هجوم فزاینده جوامع محلی و به‌خصوص جوانان به عرصه‌های تالابی زیستگاه شد و از این موضوع نیز نمی‌توان به‌راحتی گذشت .
این مدیر کل در پایان از نمایندگان مجلس درخواست کرد نگاهی جامع و همه‌جانبه گر به مقوله محیط زیست توجه کرده و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه محیط زیست و بیانات نجات‌بخش و آینده‌نگر ایشان در مورخه ۱۷ اسفندماه ۹۳ را سرلوحه سه قوه نظام قرار داده تا ان شاء الله این امانت الهی به نسل آینده منتقل شود.
لینک اصل خبر در سایت سازمان حفاظت محیط زیست
نظرات