۱۸ گسل فعال در کرمان وجود دارد/ غفلت از مقاوم سازی شهر ۷۰۰ هزار نفری
۱۸ 
گسل زلزله خیز فعال و همچنین بروز یک سوم تلفات فوتی زمین لرزه های یکصد سال اخیر کشور در استان کرمان نشان از لزوم مقاوم سازی واحدهای مسکونی دارد این درحالی است که اکثر خانه های شهر ۷۰۰ هزار نفری کرمان فرسوده و با عمر بالا هستند.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) استان کرمان بنا به آمار یکی از زلزله خیز ترین مناطق دنیا محسوب می شود بطوریکه زمین لرزه بم که در سال ۸۲ در استان کرمان روی داد با بیش از ۳۰ هزار کشته و هزاران زخمی به عنوان یکی از دهشتناک ترین زمین لرزه های اخیر جهان در اذهان بسیاری از مردم باقیمانده است.
از آن زمان تاکنون صدها زمین لرزه در کرمان روی داده است که قوی ترین این زمین لرزه ها زلزله ۶٫۵ ریشتری زرند، ۶٫۵ و ۶ ریشتری ریگان، ۵٫۸ ریشتری نگار و ده ها زمین لرزه ای دیگری بوده که مناطق مختلف استان زلزله خیز کرمان را تکان داده است.
طبق اعلام سازمان زمین شناسی کرمان ۱۸ گسل فعال در مناطق مختلف استان کرمان وجود دارد و هر یک از این گسلها خود شامل ده ها گسله هستند که تمام مناطق جمعیتی استان کرمان را در برگرفته اند و تنها قسمت کوچکی از شهرستان سیرجان در گسترده این گسلها قرار ندارد.
از سوی دیگر یک سوم تلفات فوتی زمین لرزه های یکصد سال اخیر کشور در استان کرمان روی داده است که مهمترین نقش را در این میان زمین لرزه بم بر عهده دارد.
بافت فرسوده شهر کرمان
در این میان باید به این نکته توجه داشت که طی چند سال گذشته با همت دولتمردان در استان کرمان ۹۰ هزار واحد مسکونی مقاوم روستایی در قالب طرحهای بازسازی زمین لرزه های بم و زرند و همچنین کپر زدایی در جنوب کرمان ساخته شده است و بدون شک همین ساخت و سازها از تلفات بسیاری از زمین لرزه های کرمان کاسته است اما در این میان کپر نشینی در زمین لرزه ۶٫۵ ریشتری ریگان نیز در کاهش خسارات این زمین لرزه هم تاثیر گذار بود.
اکثر خانه های کرمان در مقابل زمین لرزه غیر مقاوم هستند
با این وجود به نظر می رسد مقاوم سازی واحدهای مسکونی شهری استان کرمان بخصوص شهر ۷۰۰ هزار نفری کرمان که در محاصره گسلهای باغین، زرند، گلباف و سیرچ قرار گرفته است مورد غفلت قرار گرفته است بطوریکه اکثر خانه های شهر کرمان بخصوص در بافت فرسوده شهر عمری بالای ۴۰ سال دارند و با مصالح ساختمانی ان زمان و بدون هر گونه مقاوم سازی احداث شده اند.
این درحالی است که حاشیه نشینی نیز در این شهر همچنان رو به گسترش است و نزدیک به یکصد هزار نفر حاشیه نشین در این شهر بزرگ زندگی می کنند که در بسیاری از این مناطق برای فرار از دست بازرسان خانه های خود را شبانه و در مدت بسیار کوتاهی ساخته اند بطوریکه برخی از این خانه ها به خانه های ۲۴ ساعته مشهورند و بیشتر به زاغه می مانند تا خانه مسکونی و هیچ گونه مقاومتی در هنگام بروز زمین لرزه احتمالی ندارند.
سوی دیگر سکه زمین لرزه در شهر کرمان قصه تکراری بالا آمدن آبهای زیر زمینی و تاثیر مستقیم این آبها بر شدت زمین لرزه احتمالی کرمان قرار دارد که خود خطر بالقوه ای برای شهر کرمان محسوب می شود.
آموزشهای عمومی برای مقابله با زمین لرزه کم رنگ است
آنچه که مسلم است در این میان نقش تعیین کننده ای نیز آگاهی های مردم و مهارتهای عمومی در زمان بروز زمین لرزه دارد اما کمتر در استان کرمان شاهد آموزشهای عمومی در خصوص زمین لرزه هستیم و تمام این امر خطیر در برگزاری چند مانور در کرمان خلاصه می شود که همزمان با سایر نقاط کشور انجام می شود حال آنکه شهر کرمان در این خصوص جایگاه بسیار ویژه دارد و باید خلاء عدم آموزشهای همگانی و تاثیر گذار برطرف شود که در این میان نقش ستاد حوادث غیر مترقبه استان کرمان و شهرداری کرمان بسیار تعیین کننده است.
آنچه که مسلم است بحث مقاوم سازی سازه های شهری کرمان در اکثر شهرهای کرمان به جز بم و قسمتهایی از شهر زرند که بازسازی شده است کمتر مورد توجه قرار گرفته و تنها طی سالهای گذشته این بحث در قالب طرح مسکن مهر و آن هم از سوی بخش خصوصی و برای ساخت خانه های جدید دنبال می شود که تنها بخش کوچکی از خانه های شهرهای استان کرمان را شامل می شود.
۵هزار هکتار بافت فرسوده در شهرهای کرمان
هم اکنون پنج هزار هکتار بافت فرسوده در شهرهای مختلف استان کرمان وجود دارد که اکثر این سازه ها مسکونی هستند.
وجود این میزان بافت فرسوده شهری درحالی روی می دهد که تمامی این شهرها در معرض بروز زمین لرزه احتمالی قرار دارند.
بافت فرسوده شهر کرمان
این درحالی است که از ۶۳ شهر موجود در استان کرمان ۳۴ شهر دارای بافت فرسوده هستند که برنامه ریزی برای نو سازی آنها بسیار ضروری است که در همین راستا نیز سازمان مسکن و شهرسازی کرمان تسهیلات ویژه ای را در نظر گرفته است اما بدلایلی این نوسازی ها در بافتهای فرسوده بخوبی پیش نرفته است و این روند با کندی ادامه دارد.
۱۳ درصد از مساحت شهر کرمان فرسوده است
رئیس مسکن و شهرسازی استان کرمان در خصوص بافتهای فرسوده به خبرنگار مهر در کرمان اظهارداشت: ۱۳ درصد از مساحت کرمان را بافتهای فروسده تشکیل می دهند.
تقی رضایی افزود: نوسازی بافت فرسوده شهری بهترین شیوه تامین مسکن شهروندان است زیرا از یک سو زیر ساختهای خدمات زیربنایی در بافت فرسوده وجود دارد و از سوی دیگر این روش از گسترش بی رویه شهر کرمان جلوگیری می کند.
وی تصریح کرد: طی سال گذشته درحالیکه سهم استان کرمان برای پرداخت تسهیلات نوسازی بافت فرسوده از محل خط اعتباری مسکن مهر دو هزار و ۲۰۰ واحد بوده بیش از این تعداد به بانک مسکن معرفی شده است.
رضایی ادامه داد: علیرغم تلاشهای صورت گرفته برای نوسازی بافت فرسوده شهری در استان کرمان تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله داریم.
وی اضافه کرد: تنها در شهر کرمان ۱۳ درصد مساحت شهر را بافت فرسوده تشکیل می دهد و میزان موفقیت نوسازی بافت فرسوده بیش از هر چیز به میزان استقبال شهروندان بستگی دارد.
وی تصریح کرد: در راستای استفاده از خط اعتباری مسکن مهر برای استفاده از روشهای نوین نوسازی ۲۵۰ میلیون ریال و سنتی سازی ۲۰۰ میلیون ریال تسهیلات پرداخت می شود.
بافت فرسوده کرمان
با وجود تمام این تسهیلات به نظر می رسد حضور گسترده افاغنه در بافت فرسوده انگیزه را برای نوسازی در این بخش شهر از مردم گرفته است و در بسیاری از مناطق قدیمی شهر کرمان همچنان شاهد وجود خانه های بسیار فرسوده و همچنین خانه های غیر مقاومی هستیم که ظاهری آراسته دارند اما در اینجا این نکته یاد آوری می شود اگر زمین لرزه بم نتواند مردم استان کرمان را بیدار کند چه واقعه ای می تواند در بیداری مردم شهر کرمان از خطری که آنها را تهدید می کند می تواند موثر باشد.
بازسازی بافت های فرسوده کرمان ضروری است
فرماندار کرمان نیز در این خصوص به خبرنگار مهر با اشاره به زلزله خیز بودن کرمان گفت: بافتهای فرسوده کرمان نیاز به بازسازی فوری دارند.
بهنام سعیدی اظهارداشت: بحث بازسازی و بهسازی بافتهای فرسوده شهر کرمان با توجه به زلزله خیز بودن کرمان ضروری است.
وی با اشاره به وقوع ۴۹۵ زلزله طی سال گذشته در کرمان گفت: وقوع این تعداد زلزله در مقیاسهای متفاوت نشان گر این است که بناهای فرسوده و تخریبی استان نیازمند توجه ویژه هستند.
سعیدی ادامه داد: وجود گسلهای مختلف در استان تهدیدی بزرگ برای مردم استان کرمان است و نباید از این مسئله سرسری گذشت.
وی طرح مسکن مهر را یکی از مهمترین زمینه ها برای بازسازی بافت قدیم و مقاوم سازی در کرمان دانست.
این مسئول میزان اعتبار مسکن مهر در استان کرمان را ۲۷۵ میلیارد تومان ذکر کرد و گفت: میزان جذب تسهیلات در استان رقم قابل توجهی است که نشان از حجم کارهای انجام شده در این حوزه است.
برنامه ریزی مسئولان و اجرای یک طرح ویژه برای نوسازی خانه ها با مشارکت مردم و فرهنگ سازی در این زمینه بسیار می تواند در مقاوم سازی سازه های شهر کرمان تاثیر گذار باشد زیرا مهمترین عامل در زمان بروز زمین لرزه در کاهش تلفات، مقاوم سازی خانه ها از یک سود و از سوی دیگر آموزش رفتاری مردم در زمان بروز زمین لرزه احتمالی در زلزله خیزترین و بزرگترین استان کشور است.
...............................
نظرات