چتر بانکی روی بافت‌های فرسوده
تکلیف قانون برنامه پنجم به دولت برای تعیین چارچوب مشخص در پرداخت تسهیلات به بافت‌های فرسوده، منجر به تهیه دستورالعمل جدید برای بانک‌ها شده که در قالب آن ۶ بانک تامین مالی احداث ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در داخل شهرها را برعهده می‌گیرند.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) هر چند مسوولان بخش مسکن، این تصمیم را «حمایت بانکی» از شدت بخشیدن به نوسازی بافت‌های فرسوده عنوان می‌کنند؛ اما نرخ سودی که برای این تسهیلات تعیین شده بافتفرسوده را از رقابت با مسکن‌مهر باز داشته است.
طبق اعلام مقام وزارت مسکن در امور بافت‌های فرسوده، امسال تسهیلات نوسازی با نرخ سود ۱۴ درصد پرداخت می‌شود؛ این در حالی است که در پروژه‌های مسکن‌مهر، تسهیلات ارزان‌قیمت ۹ درصدی به سازنده‌ها تعلق می‌گیرد.
کارشناسان شهری معتقدند سود بالای تسهیلات نوسازی به انبوه‌سازان کمکی نمی‌کند و حتی این احتمال وجود دارد که رونق سال گذشته ساخت‌وساز در داخل شهرها، امسال کاهش پیدا کند.
سال گذشته بانک‌مسکن از محل خط اعتباری مسکن‌مهر به بافت‌های فرسوده با همان نرخ سود ۹ درصد تسهیلات پرداخت کرد و باعث شد سهم نوسازی بافت‌های فرسوده از کل ساخت‌وساز در کشور نزدیک به ۲۰ درصد برسد؛ اما برای امسال مقرر شده از یک‌سو بانک‌مسکن از گردونه بافتفرسوده خارج شود و از سوی دیگر نرخ سود تسهیلات در این بافت‌ها ۵ درصد افزایش پیدا کند.
در پیش‌نویس دستورالعمل پرداخت وام نوسازی توسط ۶ بانک ملی، ملت، تجارت، صادرات، رفاه و سپه قید شده است: شرط «تعهد سازنده به فروش واحدهای مسکونی به کسانی که صاحبخانه نیستند» حذف شده و برای امسال سازنده با دریافت این تسهیلات، در فروش واحدها به هر فرد متقاضی، آزاد است.
بانک‌ها در عین حال باید از منابع داخلی خود، هر کدام اعتباری در حدود ۵۰۰ میلیارد تومان برای بافتفرسوده اختصاص دهند که در صورت نوسازی تا سقف ۲۰۰ هزار واحد مسکونی، سهم بانک‌ها نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
قانون برنامه پنجم مصوب کرده است نظام بانکی باید سالانه حداقل ۵۰ درصد از کل اعتبارات بخش مسکن را برای بافتفرسوده اختصاص دهد که رقم ۴ هزار میلیارد تومان امسال در پی اجرای همین قانون تامین شده است. اما هم‌اکنون نرخ سود بالای این تسهیلات، احتمال استفاده سرمایه‌گذاران ساختمانی علاقه‌مند به بافت‌های فرسوده را کاهش داده است.
درباره اینکه چرا نرخ سود تسهیلات نوسازی بافت‌های فرسوده بیشتر از نرخ سود تسهیلات مسکن‌مهر تعیین شده، یک دلیل مستند وجود دارد. مسوولان وزارت مسکن می‌گویند نرخ سود تسهیلات مسکن مهر مصوبه مخصوص شورای عالی مسکن را دارد که باید قرض‌الحسنه محاسبه شود، اما نرخ سود سایر تسهیلات بانکی مطابق بسته پولی۹۰ تعیین می‌شود که چون این تسهیلات عقود مبادله‌ای محسوب می‌شود، نرخ سود آن ۱۴ درصد است. مسوولان بانکی نیز در این باره معتقدند اگر قرار باشد دولت حمایتی مشابه مسکن‌مهر، از بافت‌های فرسوده به عمل بیاورد، باید در معاونت برنامه‌ریزی ریاست‌جمهوری نسبت به تامین یارانه نرخ سود این تسهیلات، اعتبار ویژه‌ای در بودجه در نظر گرفته شود.
به گزارش بنانیوز ، در همین باره غلامرضا سربندی، مدیر امور اعتبارات بانک‌مسکن به دنیای‌اقتصاد گفت: بانک‌مسکن برای امسال از پرداخت تسهیلات به بافت‌های فرسوده معاف شده، اما چنانچه سازنده‌ها در این بافت‌ها بخواهند در قالب مسکن‌مهر خودمالکی اقدام کنند، تسهیلات به آنها تعلق می‌گیرد.
وی همچنین افزود: تسهیلات نوسازی در قالب عقود مشارکتی نیز برای سازنده‌ها فراهم است.
نظر انبوه‌سازان به روایت رییس
رییس کانون سراسری انبوه‌سازان که روز گذشته خبر افزایش نرخ سود تسهیلات نوسازی را از خبرنگار شنید، در این باره گفت: نرخ سود ۹ درصدی برای تسهیلاتی که قول پرداخت به موقع آن داده شده بهتر از نرخ سود عقود مشارکتی است.
ایرج رهبر افزود: تا پیش از این بانک‌ها فقط در قالب عقود مشارکتی با سود ۲۴ درصد وام نوسازی می‌دادند. رییس انجمن انبوه‌سازان تهران در عین حال تصریح کرد: تسهیلات جدید برای بافت‌های فرسوده در مقایسه با وام مسکن توجیه زیادی ندارد، اما می‌تواند تا حدودی مشوق باشد. رهبر همچنین هشدار داد: این احتمال وجود دارد که برخی بانک‌ها در محاسبه نرخ سود این تسهیلات، به گونه‌ای عمل کنند که مجموع هزینه‌ها در نهایت نرخ سود را بالاتر ببرد.
پرداخت تسهیلات بدون سپرده‌گذاری
محمد حسین جوانمردی سرپرست شرکت عمران و بهسازی شهری ایران ، وابسته به وزارت مسکن اعلام کرد: نرخ سود تسهیلات ساخت مسکن در بافت‌های فرسوده براساس بسته سیاستی بانک مرکزی از ۱۲ درصد به ۱۴ درصد افزایش پیدا کرده است که دریافت این نوع تسهیلات بدون سپرده‌گذاری خواهد بود. وی گفت: براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در سال جاری برای نوسازی ۱۵۰ هزار ملک فرسوده تسهیلات پرداخت خواهد شد، اما پیش‌بینی شده است که در سال‌جاری ۲۰۰ هزار بافت فرسوده در سراسر کشور نوسازی شود که بر این اساس واحدهایی که مشمول دریافت وام نوسازی نمی‌شوند از طریق سرمایه‌گذاری‌های مردمی نوسازی خواهدشد.
سرپرست شرکت عمران و بهسازی شهری ایران همچنین درباره وضعیت وام ودیعه اسکان موقت که دولت در اختیار ساکنان بافت فرسوده برای اجاره ملک قرار می‌دهد، خاطرنشان کرد: وام ودیعه اسکان موقت نیز کماکان به روال گذشته به صاحبان بافت فرسوده پرداخت خواهد شد که سقف آن بین ۴ تا ۱۲ میلیون تومان خواهد بود.
شرایط بانکی مسکن‌مهر به بافتفرسوده منتقل شود
اما در حالی که سرپرست شرکت عمران و بهسازی شهری ایران افزایش نرخ سود تسهیلات بافت فرسوده در سال جاری را حداکثر ۱۴ درصد عنوان می‌کند یک کارشناس بانکی پیش‌بینی می‌کند که این نرخ سود ممکن است افزایش هم پیدا کند.
فرید الدین ضیا المکی در این زمینه به «دنیای اقتصاد» گفت: تعیین نرخ سود ۱۴ درصد برای نوسازی بافت‌های فرسوده در قیاس با نرخ سود عقودمشارکتی و همچنین میانگین نرخ تورم مناسب است، اما اگر دولت بخواهد شرایطی را فراهم کند که انبوه سازان بیش از پیش به مشارکت در نوسازی بافت فرسوده تمایل پیدا کنند، می‌تواند شرایط تسهیلات مسکن مهر را به بافت‌های فرسوده منتقل کند.
افزایش نرخ سود تعمدی است؟
اما در این بین کمال اطهاری، کارشناس مسکن براین باور است با توجه به اختلاف زیادی که بین نرخ سود تسهیلات مسکن مهر و بافت‌های فرسوده وجود دارد به نظر می‌رسد که یک تعمدی وجود دارد که ساخت‌وسازها بیشتر به سمت مسکن‌مهر گرایش پیدا کند؛ این درحالی است که با توجه به مشکلات عدیده‌ای که از محل بافت‌های فرسوده به دولت تحمیل می‌شود لازم است که حتما دولت با ارائه تسهیلات در قالب وام‌های کم بهره زمینه‌ای را فراهم کند که انبوه‌سازان و تولید‌کنندگان مسکن به مشارکت در نوسازی بافت‌های فرسوده علاقه‌مند شوند.
وی گفت: نباید با مقایسه نرخ سود تسهیلات بافت فرسوده با نرخ وام‌های آزاد که عموما در مرز ۲۰ درصد است تصور کرد که نرخ
سود تسهیلات در بافت‌های فرسوده منصفانه است.
مشکل سند در بافتفرسوده
وی همچنین درباره مشکلات موجود بر سرراه دریافت تسهیلات بانکی نیز اظهارکرد: با توجه به اینکه املاک بافت فرسوده فاقد سند هستند در نتیجه بسیاری از انبوه سازان نمی‌توانند از تسهیلات بانکی استفاده لازم را کنند که این امر به شدت سبب ایجاد وقفه در روند نوسازی بافت‌های فرسوده می‌شود.
نظرات