كودك، آموزش و محيط‌زيست
كودك، آموزش و محيط‌زيست
محيط زيست مقوله‌اي است كه با تمام ابعاد زندگي انسان ارتباط تنگاتنگي دارد از اين رو اينكه جامعه‌اي محيط زيستي باشد يا خير در اين روند تاثير بسزايي دارد و كارشناسان معتقدند لازمه داشتن چنين جامعه‌اي آموزش كودكان از پايه است تا با اهميت اين موضوع آشنا شوند و در آينده به عنوان تصميم‌گيران؛ مسير اشتباهي در پيش نگيرند.
به گزارش«پارما» از ايرنا، كودكان سرمايه‌هاي آينده جامعه به شمار مي‌آيند از اين رو مسئوليت‌پذير كردن آنها نسبت به امور مختلف امري ضروري است زيرا آنها مديران و تصميم‌گيران آينده جامعه خود هستند پس بايد نسبت به تمام مسائل آگاه باشند تا تصميمات اشتباه نگيرند، امروزه يكي از مسائل مهم در دنيا موضوعات محيط زيستي است كه نظر مسئولان آموزشي بسياري از كشورها را به خود جلب كرده است به ويژه كشورهاي اسكانديناوي كه در زمينه آموزش پيشرو هستند.
احمدرضا لاهيجان زاده معاون محيط زيست دريايي و تالابي سازمان حفاظت محيط زيست اعتقاد دارد كه يكي از مهم‌ترين آموزه‌هاي زندگي، حفظ محيط زيست است چون اگر محيط زيست نباشد نه اقتصاد، نه فرهنگ و نه اشتغال وجود نخواهد داشت.
به اعتقاد وي آموزش از ابتدا نقش مهمي در نحوه شكل‌گيري شخصيت كودك در آينده دارد. به عنوان مثال كشورهاي اسكانديناوي مقام اول را در حوزه آموزش دارند چون آنها به ندرت آموزش نوشتاري دارند بلكه به كودكان آموزش زندگي مي‌دهند، يعني سه تا چهار سال به دانش آموز فقط آموزش زندگي و فرهنگ مي‌دهند و براي ورود به جامعه آماده مي‌كنند اما ما از همان اول ابتدايي و حتي آمادگي كودكان را بمباران درسي مي‌كنيم و آموزه‌هاي زندگي كه مهم‌ترين آن محيط زيست است را كمتر به آنها آموزش مي‌دهيم چون ريشه اقتصاد و اشتغال در محيط زيست و منابع موجود است.
با توجه به اهميت موضوع كودك، در سال 1946 بعد از جنگ جهاني دوم در اروپا، مجمع عمومي سازمان ملل به منظور حمايت از كودكان، سازماني به نام يونيسف را ايجاد كرد كه ابتدا «انجمن بين‌المللي ويژه كودكان سازمان ملل» نام گرفت. در سال 1953، يونيسف يكي از بخش‌هاي دائمي در سازمان ملل متحد شد و روز 8 اكتبر (16 مهر) را روز جهاني كودك نامگذاري كرد، البته كشورها بنا به فراخور شرايطشان اين روز را به صورت هفتگي و يا همان روز پاس مي‌دارند؛ در ايران نيز هفته كودك تعيين شده است كه يك روز آن به كودك و محيط زيست اختصاص داده مي‌شود. اين هفته از 15 مهرماه آغاز شده است.
در اين ميان ژيلا آقايي مدير كل دفتر مشاركت هاي مردمي سازمان حفاظت محيط زيست در گفت‌وگو با خبرنگار علمي ايرنا گفت: در روز جهاني كودك كه 16 مهرماه است هر سال سازمان برنامه‌هايي را با همكاري كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان داشته و چون در شوراي سياست گذاري نماينده دفتر آموزش شركت مي كرد يك روز را به عنوان كودك و محيط زيست نامگذاري كردند كه امسال 15 مهرماه به نام بود كه طي آن تعدادي از كودكان از موزه تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست بازديد كردند.
وي افزود: از آنجا كه معتقديم هر اتفاقي كه بخواهد براي بهبود محيط زيست كشورمان بيفتد قطعا بايد با آموزش كودكان شروع شود حتي از گروه سني پيش‌دبستاني و مهدكودك تا دبستان و مقاطع مختلف تحصيلي و حتي دانشگاه، بنابراين آموزش كودكان در روند آموزشي ما هدف اصلي را تشكيل مي‌دهد تا بر اساس آن كودكان با تمام معضلات محيط زيستي آشنا شوند و زيرا معتقديم تا وقتي كه نسلي معتقد به محيط زيست بار نياوريم و محيط زيست را ارزش زندگي خودشان ندانند، شايد نمي توانيم آنطور كه بايد و شايد قدمي براي حفاظت و صيانت از محيط زيست برداريم بنابراين به توجه به اين اعتقاد سعي كرديم آموزش‌هاي محيط زيستي و آموزش كودكان از سن پايين تا بالا در برنامه‌هاي آموزشي خود داشته باشيم كه آموزش‌هاي مختلفي هم در اين سال‌ها مخصوصا در استان‌ها داشتيم.
آقايي ادامه داد: از جمله يكي از اين برنامه‌هاي آموزشي طرح «يك ساعت با محيط‌بان در مدارس» است كه چند سالي است اجرا مي‌شود و همچنان نيز ادامه دارد؛ همچنين طرح محيط يار است كه اجرا مي‌شد و در چند استان با موفقيت كارها پيش رفت و اكنون نيز در برخي استان‌ها در حال اجراست.
وي تاكيد كرد: البته در دو سال اخير سعي كرديم برنامه‌ها را موضوع محور پيش ببريم و بر اين اساس مدارس را خيلي درگير اين كار كرديم كه بحث مديريت سبز در مدارس يكي از آنهاست كه كمك مي‌كند دانش‌آموزان كار عملي توجه به محيط زيست را در مسير مديريت انرژي، كاغذ و آب ياد بگيرند كه اكنون در تعدادي از مدارس در سطح چند استان اجرا مي‌شود.
مدير كل دفتر مشاركت‌هاي مردمي سازمان حفاظت محيط زيست افزود: برنامه صيانت از منابع آب و محيط زيست به همت معاونت آموزش و مشاركت‌هاي مردمي با هدف حمايت از كسب‌وكارهاي سبز مبتني بر توسعه آب‌اندوز نيز از ديگر برنامه‌هاي سازمان است كه بر پايه برنامه‌نويسي در فضاي فناوري اطلاعات برنامه‌ريزي شده است، اين برنامه ضمن توجه و ايجاد حساسيت در كودكان و نوجوانان و حتي دانشجويان نسبت به صيانت از منابع آب و محيط زيست، با آموزش‌هاي غير مستقيم، بر درآمدزايي براي جوامع محلي تكيه دارد.
وي اظهار داشت: اين برنامه با بهره‌گيري از ابزار «برنامه‌نويسي اسكرچ» در راستاي يك پلتفرم بومي به عنوان «نخستين اسكرچ محيط زيستي» طراحي شده و گام نخست آن از آبان ماه سال 97 در استان البرز آغاز و با موفقيت انجام شده و در سطح مياني در 8 استان درحال برنامه‌ريزي و اجراست و در فاز پاياني سال 1399 در سطح ملي اجرا خواهد شد كه در اين برنامه دانش‌آموزان و دانشجويان مي‌توانند محتواي آموزشي مرتبط با محيط زيست را توليد كرده و علاوه بر آن اصول برنامه‌نويسي براي ورود به محيط‌هاي حرفه‌اي بياموزند.
آقايي با تاكيد بر اينكه تاكنون اسكرچ‌نويسي محيط زيستي (برنامه‌نويسي محيط زيستي در فضاي رايانه‌اي) در دنيا معمول نبوده است، افزود: اين برنامه با ايجاد واحدهاي سفيران سبز فناور (سفا)، به تربيت مربيان اسكرچ‌نويسي محيط زيستي مي‌پردازد.
وي در ادامه به كتاب «انسان و محيط زيست» اشاره كرد و گفت: كتاب انسان و محيط زيست دو سال است كه در پايه يازدهم تدريس مي‌شود و همچنان در صدد هستيم كه آن را به ساير مقاطع هم تسري دهيم، همچنين چون اعتقاد ما بر اين است همانطور كه در حوزه پيش‌دبستان و دبستان برنامه‌ريزي‌هايي در زمينه محيط زيست شده حتما بايد در حوزه دانشگاه نيز اتفاقاتي بيفتد در واقع فارغ‌التحصيلان ما در تمام رشته‌هاي تحصيلي بايد آشنايي با محيط زيست داشته باشند از اين رو سازمان حفاظت محيط زيست تقاضاي دو واحد اجباري محيط زيست را به وزارت علوم تحقيقات و فناوري و دانشگاه علوم پزشكي ارائه داد كه اميدواريم به مرحله اجرا برسد كه بر اين اساس از سطح پيش‌دبستاني تا دانشگاه بتوانيم برنامه‌هايي در حوزه آموزش محيط زيست داشته باشيم.
آقايي اظهار داشت: همچنين معاونت آموزش و مشاركت‌هاي مردمي سازمان حفاظت محيط زيست حدود سه سالي است برنامه‌هايي را براي تربيت مربيان پيش‌دبستاني در نظر گرفته است كه در اين مسير يك سري راهنما تهيه كرده و بر همين اساس كارگاه‌هايي در سطح كشور برگزار مي‌شود كه مربيان پيش‌دبستاني آموزش‌هاي زيست محيطي مي‌بينند تا بتوانند آنها را به طور غير مستقيم در پيش‌دبستاني‌ها اجرا كنند كه روش بسيار خوبي است، همچنين اين راهنماها براي اوليا و بچه‌هاي پيش دبستاني هم به فراخور نيازشان در حال توليد است كه اگر به همين روند ادامه يابد مي‌تواند اتفاق خوبي در حوزه پيش‌دبستاني رقم بزند، اين كار با همكاري دانشگاه توانبخشي انجام مي‌شود.
لینک اصل خبر در سایت اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهاناحمدرضا لاهيجان زاده معاون محيط زيست دريايي و تالابي سازمان حفاظت محيط زيست اعتقاد دارد كه يكي از مهم‌ترين آموزه‌هاي زندگي، حفظ محيط زيست است چون اگر محيط زيست نباشد نه اقتصاد، نه فرهنگ و نه اشتغال وجود نخواهد داشت.
به اعتقاد وي آموزش از ابتدا نقش مهمي در نحوه شكل‌گيري شخصيت كودك در آينده دارد. به عنوان مثال كشورهاي اسكانديناوي مقام اول را در حوزه آموزش دارند چون آنها به ندرت آموزش نوشتاري دارند بلكه به كودكان آموزش زندگي مي‌دهند، يعني سه تا چهار سال به دانش آموز فقط آموزش زندگي و فرهنگ مي‌دهند و براي ورود به جامعه آماده مي‌كنند اما ما از همان اول ابتدايي و حتي آمادگي كودكان را بمباران درسي مي‌كنيم و آموزه‌هاي زندگي كه مهم‌ترين آن محيط زيست است را كمتر به آنها آموزش مي‌دهيم چون ريشه اقتصاد و اشتغال در محيط زيست و منابع موجود است.
با توجه به اهميت موضوع كودك، در سال 1946 بعد از جنگ جهاني دوم در اروپا، مجمع عمومي سازمان ملل به منظور حمايت از كودكان، سازماني به نام يونيسف را ايجاد كرد كه ابتدا «انجمن بين‌المللي ويژه كودكان سازمان ملل» نام گرفت. در سال 1953، يونيسف يكي از بخش‌هاي دائمي در سازمان ملل متحد شد و روز 8 اكتبر (16 مهر) را روز جهاني كودك نامگذاري كرد، البته كشورها بنا به فراخور شرايطشان اين روز را به صورت هفتگي و يا همان روز پاس مي‌دارند؛ در ايران نيز هفته كودك تعيين شده است كه يك روز آن به كودك و محيط زيست اختصاص داده مي‌شود. اين هفته از 15 مهرماه آغاز شده است.
در اين ميان ژيلا آقايي مدير كل دفتر مشاركت هاي مردمي سازمان حفاظت محيط زيست در گفت‌وگو با خبرنگار علمي ايرنا گفت: در روز جهاني كودك كه 16 مهرماه است هر سال سازمان برنامه‌هايي را با همكاري كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان داشته و چون در شوراي سياست گذاري نماينده دفتر آموزش شركت مي كرد يك روز را به عنوان كودك و محيط زيست نامگذاري كردند كه امسال 15 مهرماه به نام بود كه طي آن تعدادي از كودكان از موزه تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست بازديد كردند.
وي افزود: از آنجا كه معتقديم هر اتفاقي كه بخواهد براي بهبود محيط زيست كشورمان بيفتد قطعا بايد با آموزش كودكان شروع شود حتي از گروه سني پيش‌دبستاني و مهدكودك تا دبستان و مقاطع مختلف تحصيلي و حتي دانشگاه، بنابراين آموزش كودكان در روند آموزشي ما هدف اصلي را تشكيل مي‌دهد تا بر اساس آن كودكان با تمام معضلات محيط زيستي آشنا شوند و زيرا معتقديم تا وقتي كه نسلي معتقد به محيط زيست بار نياوريم و محيط زيست را ارزش زندگي خودشان ندانند، شايد نمي توانيم آنطور كه بايد و شايد قدمي براي حفاظت و صيانت از محيط زيست برداريم بنابراين به توجه به اين اعتقاد سعي كرديم آموزش‌هاي محيط زيستي و آموزش كودكان از سن پايين تا بالا در برنامه‌هاي آموزشي خود داشته باشيم كه آموزش‌هاي مختلفي هم در اين سال‌ها مخصوصا در استان‌ها داشتيم.
آقايي ادامه داد: از جمله يكي از اين برنامه‌هاي آموزشي طرح «يك ساعت با محيط‌بان در مدارس» است كه چند سالي است اجرا مي‌شود و همچنان نيز ادامه دارد؛ همچنين طرح محيط يار است كه اجرا مي‌شد و در چند استان با موفقيت كارها پيش رفت و اكنون نيز در برخي استان‌ها در حال اجراست.
وي تاكيد كرد: البته در دو سال اخير سعي كرديم برنامه‌ها را موضوع محور پيش ببريم و بر اين اساس مدارس را خيلي درگير اين كار كرديم كه بحث مديريت سبز در مدارس يكي از آنهاست كه كمك مي‌كند دانش‌آموزان كار عملي توجه به محيط زيست را در مسير مديريت انرژي، كاغذ و آب ياد بگيرند كه اكنون در تعدادي از مدارس در سطح چند استان اجرا مي‌شود.
مدير كل دفتر مشاركت‌هاي مردمي سازمان حفاظت محيط زيست افزود: برنامه صيانت از منابع آب و محيط زيست به همت معاونت آموزش و مشاركت‌هاي مردمي با هدف حمايت از كسب‌وكارهاي سبز مبتني بر توسعه آب‌اندوز نيز از ديگر برنامه‌هاي سازمان است كه بر پايه برنامه‌نويسي در فضاي فناوري اطلاعات برنامه‌ريزي شده است، اين برنامه ضمن توجه و ايجاد حساسيت در كودكان و نوجوانان و حتي دانشجويان نسبت به صيانت از منابع آب و محيط زيست، با آموزش‌هاي غير مستقيم، بر درآمدزايي براي جوامع محلي تكيه دارد.
وي اظهار داشت: اين برنامه با بهره‌گيري از ابزار «برنامه‌نويسي اسكرچ» در راستاي يك پلتفرم بومي به عنوان «نخستين اسكرچ محيط زيستي» طراحي شده و گام نخست آن از آبان ماه سال 97 در استان البرز آغاز و با موفقيت انجام شده و در سطح مياني در 8 استان درحال برنامه‌ريزي و اجراست و در فاز پاياني سال 1399 در سطح ملي اجرا خواهد شد كه در اين برنامه دانش‌آموزان و دانشجويان مي‌توانند محتواي آموزشي مرتبط با محيط زيست را توليد كرده و علاوه بر آن اصول برنامه‌نويسي براي ورود به محيط‌هاي حرفه‌اي بياموزند.
آقايي با تاكيد بر اينكه تاكنون اسكرچ‌نويسي محيط زيستي (برنامه‌نويسي محيط زيستي در فضاي رايانه‌اي) در دنيا معمول نبوده است، افزود: اين برنامه با ايجاد واحدهاي سفيران سبز فناور (سفا)، به تربيت مربيان اسكرچ‌نويسي محيط زيستي مي‌پردازد.
وي در ادامه به كتاب «انسان و محيط زيست» اشاره كرد و گفت: كتاب انسان و محيط زيست دو سال است كه در پايه يازدهم تدريس مي‌شود و همچنان در صدد هستيم كه آن را به ساير مقاطع هم تسري دهيم، همچنين چون اعتقاد ما بر اين است همانطور كه در حوزه پيش‌دبستان و دبستان برنامه‌ريزي‌هايي در زمينه محيط زيست شده حتما بايد در حوزه دانشگاه نيز اتفاقاتي بيفتد در واقع فارغ‌التحصيلان ما در تمام رشته‌هاي تحصيلي بايد آشنايي با محيط زيست داشته باشند از اين رو سازمان حفاظت محيط زيست تقاضاي دو واحد اجباري محيط زيست را به وزارت علوم تحقيقات و فناوري و دانشگاه علوم پزشكي ارائه داد كه اميدواريم به مرحله اجرا برسد كه بر اين اساس از سطح پيش‌دبستاني تا دانشگاه بتوانيم برنامه‌هايي در حوزه آموزش محيط زيست داشته باشيم.
آقايي اظهار داشت: همچنين معاونت آموزش و مشاركت‌هاي مردمي سازمان حفاظت محيط زيست حدود سه سالي است برنامه‌هايي را براي تربيت مربيان پيش‌دبستاني در نظر گرفته است كه در اين مسير يك سري راهنما تهيه كرده و بر همين اساس كارگاه‌هايي در سطح كشور برگزار مي‌شود كه مربيان پيش‌دبستاني آموزش‌هاي زيست محيطي مي‌بينند تا بتوانند آنها را به طور غير مستقيم در پيش‌دبستاني‌ها اجرا كنند كه روش بسيار خوبي است، همچنين اين راهنماها براي اوليا و بچه‌هاي پيش دبستاني هم به فراخور نيازشان در حال توليد است كه اگر به همين روند ادامه يابد مي‌تواند اتفاق خوبي در حوزه پيش‌دبستاني رقم بزند، اين كار با همكاري دانشگاه توانبخشي انجام مي‌شود.
نظرات