ضرورت احیای معماری ایرانی ـ اسلامی در راستای تحقق اهداف برنامه پنجم
یک کارشناس شهرسازی و معماری بر ضروت احیای معماری ایرانی ـ اسلامی در تحقق اهداف برنامه‌ی پنجم توسعه تاکید کرد.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) حمیده امکچی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان اینکه معماری تبلور فرهنگ مادی هر ملتی است، گفت: در بروز کالبدی معماری سرزمین‌های مختلف اگر مسائل فرهنگی و اجتماعی به میزان مسائل محیطی و اقلیمی اهمیت نداشته باشند، نقش‌شان کمتر از آن هم نیست.
وی همچنین با اشاره به اینکه معماری کالبد شهر را می‌سازد و شکل نمایی شهر از ترکیب خرده فضاهایی ساخته می‌شود که ظرفیتهای معمارانه آنرا ایجاد می‌کنند، خاطرنشان کرد: معماری بومی زبان کالبدی شهر است و خصلت‌ها، ویژگی‌ها، لهجه و تنالیته گویش معطوف به هر مکان را با خود دارد؛ به همین جهت معماری بومی موجب بروز تناوب‌های دلپذیر و تنوع روحیه‌بخش به محیط زندگی و ارتقاء کیفیت و مطلوبیت‌های آن می‌شود.
وی افزود: معماری بومی از یک سو برخاسته از فرهنگ، ارزش‌ها، باورها و آداب و رسوم محلی مردم است و از سوی دیگر به نحوه‌ی انطباق‌پذیری با ویژگی‌های محیطی، اقلیمی و جغرافیایی هر منطقه باز می‌گردد و فنون و ابزارهایی در هر منطقه با ظرفیتهای بومی خود برای این انطباق‌پذیری تدارک دیده است.
این کارشناس شهرسازی و معماری در ادامه با بیان اینکه معماری بومی ظرفیت‌سازی از امکانات محلی برای پاسخ‌گویی به روند شکل‌دهی به فضاهای مورد نیاز انسان‌ها در سکونتگاه‌هایش است، تصریح کرد: در این میان باورها، اعتقادات دینی به عنوان بخش مهمی از فرهنگ هر جامعه در این بستر‌سازی نقش ایفا کرده و در جای‌جای سکونتگاه‌ها نقش و اثر خود را برجای نهاده است.
امکچی همچنین با تاکید بر اینکه توجه به معماری ایرانی ـ اسلامی با در نظر داشتن غنای منحصر به‌فرد این حوزه‌ی فرهنگی و اثرات پردامنه آن بر محیط زندگی الزامی است، اظهار کرد: سابقه‌ی تاثیر این جنبه از حیات فرهنگی در کشور‌های اسلامی و به ویژه ایران در شکل‌دهی به فضاهای واحد ارزش‌ها را بر اهمیت بیشتر توجه به آن در احیای معماری بومی اسلامی می‌افزاید.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: در برنامه سوم، برنامه چهارم بند الف ماده ۳۰، برنامه پنجم ماده ۱۵۱ به‌طور خاص در تدوین برنامه به هویت‌بخشی شهرها و سکونتگاه‌ها در قالب فرهنگ اسلامی توجه و تاکید شده است و باید در جهت احیای آن گام برداشت.
این کارشناس شهرسازی و معماری همچنین با اشاره به اینکه هر نقطه سکونتگاهی در بستر منطقه استقرارش تعریف می‌شود و معنی می‌یابد، گفت: شهرها و روستاها به عنوان هسته‌های استقرار و فعالیت‌های انسان، نقاطی انتزاعی و مستقل از محیط نیستند، بلکه هریک حاصل تعاملات عناصر و مولفه‌های متنوع محیطی هستند که شهرها و روستاها در آن شکل گرفته‌اند.
امکچی بر ضرورت مطالعه و بررسی الگوهای حاکم بر نظام منطقه‌ای تاکید کرد و افزود: عوامل محیطی، جغرافیایی، اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی و کنش و واکنش‌های این عناصر تحولات مختلف، از جمله شکل‌گیری هسته‌های سکونتگاهی مثل شهر و روستا، شبکه‌های ارتباطی بین آنها و پهنه‌های مربوط به فعالیت‌شان را رقم می‌زند.
وی همچنین با بیان اینکه طرح‌های متعددی که موضوعات متنوع را در قالب منطقه‌ای بررسی می‌کردند، انجام شده است، تصریح کرد: این دیدگاه از دهه‌ی ۱۳۵۰ در ایران مطرح شد و مطالعات منطقه‌ای در دستور کار سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و دیگر نهادهای مسوول و مرتبط با برنامه‌ریزی قرار گرفت.
این کارشناس شهرسازی و معماری افزود: بررسی ظرفیتهای آبی کشور در طرح جامع آب و در قالب توان‌های منطقه، مسائل مربوط به حامل‌های انرژی و توان مناطق مختلف برای تولید و بررسی ظرفیتهای منابع و مصارف منطقه‌ای انرژی، مطالعات منطقه‌ای ظرفیت‌ها و منابع و مصارف پروتئین و گوشت تحت عنوان طرح جامع پروتئین از جمله این موارد بودند که بعدها با طرح منطقه‌ای سواحل خزر، طرح منطقه‌ای محورشرق، طرح‌های آزمایشی با دیدگاه منطقه‌ای و نهایتا طرح کالبدی ملی که در مرحله‌ی بعدی با تقسیم کشور به ۱۰ منطقه عمده تکمیل گردید، انجام شد.
امکچی در پایان با اشاره به اینکه در قانون برنامه‌ی پنجم هم توجه به دیدگاه‌های منطقه‌ای در تدوین سیاست‌ها و برنامه‌های موردنظر در مواد و بند‌های مختلف آن را می‌توان شاهد بود، تاکید کرد: هدف همگی این مطالعات توجه به ظرفیت‌ها، توان، موقعیت و همچنین محدودیت‌ها و مشکلات هر منطقه برای ارائه‌ی تصویری جامع از هر منطقه جهت برنامه‌ریزی برای نقاط مهم، گره‌کاه‌ها، شبکه‌های ارتباطی و پهنه‌های فعالیتی آنها بوده است.
نظرات