«هوشمندسازي» سومين تحول بزرگ صنعت برق

• دوشنبه 5 اسفند 1398
• 0 نظر

«هوشمندسازي» سومين تحول بزرگ صنعت برق

وحيد لگزيان/ مجري فيبر نوري توانير

از سال 1264 هجري شمسي كه نخستين مولد برق براي روشنايي كاخ گلستان وارد ايران شد و نخستين نيروگاه خصوصي برق شهري توسط حاج حسين مهدوي (امين الضرب) با توان ??? كيلووات در سال 1284 در شهر تهران راه اندازي گرديد، تا به امروز، صنعت برق دو تحول بزرگ را پشت سر گذاشته است.
اولين تحول بزرگ صنعت برق در دهه 40 هجري شمسي بود كه وظيفه برق رساني به تمام نقاط ايران بر عهده دولت قرار گرفت و منجر به تشكيل سازمان برق ايران (1341) ، وزارت آب و برق (1342) و سرانجام شركت توانير (1348) شد. دومين تحول بزرگ صنعت برق در دهه 70 هجري شمسي و تحت عنوان "تجديد ساختار صنعت برق" انجام گرفت. به دنبال اين تحول، شركت هاي مستقل برق ايجاد شد و از دل آن، خصوصي سازي و بازار برق شكل گرفت.

هوشمند سازي
امروز صنعت برق در آستانه سومين تحول بزرگ قرار دارد: هوشمندسازي. تحولي كه منجر به ايجاد بستر مديريت هوشمند عرضه و تقاضا، شبكه هاي هوشمند، خرده فروشي برق، اينترنت اشيا و ... خواهد شد.
طي بيش از يك دهه گذشته، كاهش چشمگير منابع مالي صنعت برق باعث افول مباحث فني و نيز تقليل نگاه توسعه محور و همگام سازي با تحولات روز دنيا شده است. به رغم تمامي پيشرفت هاي حاصله در زمين? بسط و گسترش تكنولوژي هاي موجود صنعت برق و تامين نياز مردم؛ در بُعد فني، صنعت برق نيازمند نگاهي نوين و ترسيم چشم اندازي مناسب به منظور حفظ و ارتقاي جايگاه اين صنعت در منطقه و دنيا مي باشد.
به عنوان نمونه، ساختار شبكه توزيع ما از لحاظ فني منطبق بر ساختار شبكه هاي توزيع ده? 60 تا 70 ميلادي ست. در آن برهه، مشتركين بسيار پراكنده و كم توان بودند و گسترش شبكه فشار ضعيف؛ هم توجيه فني داشت و هم توجيه اقتصادي. با تغيير سبك ساختمان سازي در شهرها و سير روزافزون افزايش توان مصرف در مشتركين و توسعه پديده تراكم سازي و برج سازي در كلانشهرها، نيازمند تغيير ساختار كلي شبكه توزيع و استفاده از شبكه فشار متوسط به جاي شبكه فشار ضعيف بوديم كه بعلل مختلف، در اين امر توفيق نداشته ايم و لاجرم با معضل افزايش تلفات مواجه شده ايم.
از سوي ديگر امروز صنعت برق با مفاهيم جديدي همچون مديريت بار و تقاضا، هوشمندسازي، اينترنت اشيا و خرده فروشي مواجه است كه توسعه اين مفاهيم نيازمند ايجاد بستر فني و ساختار لازم است. به رغم گام هاي برداشته شده در زمينه هوشمندسازي، بايد اذعان داشت كه صنعت برق در اين زمينه عقب افتاده و اين امر شايسته صنعت برق ايران كه همواره از صنايع سرآمد كشور بوده و بيش از 90 درصد از صادرات خدمات فني و مهندسي كشور را طي سال هاي اخير به خود اختصاص داده، نيست.
امروز مباحث پيشرفت? مديريت بار و تقاضا وابسته به توسعه زيرساخت هاي مانيتورينگ، كنترل و هوشمندسازي است و بدون ايجاد اين امكان، مديريت مصرف در سطح مديريت بارهاي عمده كه حداكثر 8 تا 10 درصد كل مصرف را تشكيل مي دهند متوقف خواهد ماند. يك نمونه از مزاياي هوشمندسازي، استفاده در مديريت بار و پيك سايي منطقه اي است كه اثرات مستقيمي بر بهبود شاخص هاي كيفيت توان و كاهش هزينه هاي سرسام آور توسعه ظرفيت غيراقتصادي توليد، و نيز، كنترل افزايش بي رويه شدت مصرف انرژي را بدنبال خواهد داشت.
از سوي ديگر مي بينيم كه شاخص سران? ميزان خاموشي هر مشترك بعلت عدم توسعه مناسب شبك? هوشمند، رضايت بخش نيست و در صورت ايجاد بستر لازم، سران? خاموشي مشتركين بطور چشمگيري كاهش خواهد يافت. همچنين عمد? مباحث خرده فروشي بدون ايجاد امكان نظارت و پايش دقيق و ايجاد شبكه هاي هوشمند، ابتر خواهد ماند. لذا، صنعت برق در آستانه سومين تحول بزرگ يعني "هوشمندسازي" ست كه به منظور همگام سازي و به روز رساني فني و مهندسي با آخرين تحولات روز دنيا؛ نيازمند ترسيم چشم انداز، ريل گذاري و حركت با عزم و اراده جدي است تا همچنان بعنوان صنعت پيشرو در منطقه و جهان سرآمد باشد.