بررسي اولويت‌هاي زيست‌محيطي اصفهان در گفت‌وگو با سه فعال محيط‌زيستي
روزنامه اصفهان زيبا اولويت‌هاي زيست‌محيطي اصفهان را در گفت‌وگو با سه فعال محيط‌زيستي بررسي كرده است.
مــبــاحــث زيــســت‌مــحــيــطــي، نــكــتــه فراموش شده در تبليغات بسياري از كانديداهاي انتخابات در مجلس يازدهم بود؛ اين درحالي است كه در دوره گذشته بسياري از نامزدهاي انتخاباتي با دادن وعده و وعيدهاي محيط‌زيستي و حل آنها توانستند آراي مردمي را به دست آورند و به مجلس راه يابند؛ وعده‌هايي كه بسياري از آنها در همين اصفهان، عملي نشد و صرفا در حد حرف و حديث باقي ماند و نمايندگان حتي با تهديد به استعفا نتوانستند گره‌اي از گره‌هاي كور مشكلات محيط‌زيستي را باز كنند.
بنابراين حالا و در شرايطي كه اصفهان با بحران‌هاي محيط‌زيستي متعددي روبه روست، نمايندگان تازه وارد اما چه بايد بكنند و چه مسائلي را در اولويت خود قرار دهند؟ در اين باره با حميدرضا صفوي، استاد دانشكده عمران دانشگاه صنعتي، خوشه عظيم‌پور و سپهر سليمي، فـــعــــال مــحيـــط‌زيــســـت به گفت‌وگونشسته‌ايم.
حميدرضا صفوي: سياسي بازي ممنوع
حمــيــدرضا صــفــوي با اشاره به جاي خالي مباحث محيط‌زيستي در تبليغات كانديداهاي مجلس شوراي اسلامي در برهه تبليغات، بيان ميكند: «به نظر مي‌رسد بحث انتخابات، محلي براي بحث‌هاي زيربنايي نيست؛ بلكه موضوعي سياسي و تبليغاتي است.
بنابراين در اين ايام، عموم كانديداها وضعيت جامعه را درنظر مي‌گيرند. درحال حاضر كه وضعيت اقتصادي چالشي جدي در كشور به شمار مي‌رود، عمده تبليغات خود را بر اين مسئله و راه‌حل‌هاي رفع آن معطوف مي‌كنند؛ چون مي‌دانند مردم به اين مباحث توجه بيشتري دارند.
شايد در دوره‌هاي پيشين، مسائلي همچون خشكي زاينده رود و تالاب گاوخوني، فرونشست زمين، آلودگي هوا و... به عنوان محملي براي انتخابات به شمار مي‌آمد، منتهي، امسال بيشتر كانديداها بر موج مشكلات اقتصادي سوار بودند و به مباحث زيست‌محيطي توجهي نداشتند و به همين دليل نيز در تبليغات كانديداها اثر و ردپايي درباره حل مشكلات زيست‌محيطي مشاهده نشد.»
اين اســـتــاد دانـــشـــگاه در ادامــــه سخـــنـــانـــش، مـــي‌افــــزايد: «اين در حالي است كه بحث‌هاي پايه‌اي محيط‌زيست، هميشه داراي اولويت هستند و مهم به‌شمار مي‌آيند و اگر به آنها پرداخته شود، طبيعتا مشكلات ديگر كمتر خواهد بود. اگر امروز اصفهان با مسائلي همچون فرونشست زمين، آلودگي هوا و... روبه‌روست، نمايندگان بايد به صورت عملي به آن بپردازند؛ مسائلي كه نمايندگاني كه در دوره قبل به واسطه مطرح كردن آنها به مجلس ورود كردند، هيچ‌گاه به آن نپرداختند و صرفا به محفلي براي تبليغات آنها تبديل شد.»
او ادامه مي‌دهد: «بنابراين به نظر مي‌رسد نمايندگاني كه اكنون به مجلس راه يافته‌اند نيز خيلي دغدغه محيط‌زيستي نداشته باشند؛ مگر اينكه آنها به اين مسائل و حل آنها واقعا اعتقاد داشته باشند.»
وي در بخش ديگري از اظهاراتش با اشاره به اولويت‌هاي محيط‌زيستي در اصفهان، بيان ميكند: «در سه بخش آب و خاك و هوا در فلات مركزي ايران، مشكل وجود دارد: برداشت‌هاي بي‌رويه و بارگذاري‌هاي بيش از حد از زاينده‌رود وجود دارد كه باعث ايجاد مشكلات كمي و كيفي و معضلات اجتماعي، اقتصادي و روحي‌رواني شده است.
خشك‌شدن گاوخوني و احتمال پراكنده شدن ريزگردها و بيماري‌هايي كه ممكن است به خاطر اين موضوع ايجاد شود، مباحثي هستند كه كاملا به موضوع آب مربوط مي‌شوند.
برداشت‌هاي بيش از حد از آب‌هاي زيرزميني به دليل عدم تغذيه مناسب از رودخانه زاينده‌رود و انهار كه منجر به فرونشست حتي در مناطق شهري شده است نيز از ديگر مشكلاتي است كه اصفهان را تهديد ميكند و نمايندگان بايد آن را مدنظر قرار بدهند.»
اين‌گونه كه اين استاد دانشكده مهندسي عمران مي‌افزايد: «در بحث خاك اكنون بيابان زايي و پيش روي بيابان‌ها به سمت شهر و ايجاد گرد و غبار ازجمله مشكلاتي است كه اصفهاني‌ها را نگران كرده است.
آلودگي هوا و افزايش تعداد روزهاي ناسالم در سال جاري و صنايع بزرگي كه در اطراف شهر اصفهان وجود دارند و منجر به افزايش شديدآلودگي هوا مي‌شوند و آلودگي‌هاي متحرك مثل خودروها و عدم رعايت استانداردها در محورهاي اصلي محيط‌زيست نيز از جمله مسائل مهمي‌هستند كه نياز به اقدامات مطلوب و مصوبات قانوني دارند.»
صــفــوي همچنين بــا اشــاره به عملكرد نمايندگان دوره قبل اصفهان در حوزه محيط‌زيست، خاطرنشان ميكند: «نمايندگان استان، بخشي از نمايندگان كشوري هستند و نبايد انتظار داشته باشيم كه آنها همه‌كاره قوانين كشور باشند.
به نظر مي‌رسد در بحث قانون‌گذاري نتوانسته‌اند اشتباهات قوانين قبلي را در زمينه مديريت منابع آب اصلاح كنند و اشتباهاتي نيز در زمينه قانون‌گذاري انجام داده‌اند؛ براي مثال، در زمينه استاني شدن مديريت آب در كشور يا صدور پروانه براي چاه‌هاي بدون پروانه حفر شده قبل از سال 1385. پس اول بايد كارهاي اشتباه را اصلاح كرد و بعد به تصويب قانون جديد پرداخت.
در دوره‌هاي قبلي اين اتفاق نيفتاد و عمده تمركز بر آب بود كه البته در اين زمينه نيز اتفاقي رخ نداد. »بـــه گــفــتـــه او، رويـــكرد حـــفــاظت از مــحيـــط‌زيـــســـت هـــنـــوز رويكردي باوركردني و جدي براي مجلس شـــوراي اســـلامـــي نـــيـــست، بــلكه صرفا ابزاري براي ورود به مجلس است.
خوشه عظيم پور: محيط زيست جنسيت بردار نيست
عظيم‌پور با بيان اينكه جنسيت نمايندگان براي رفع مشكلات و مسائل محيط‌زيستي مهم نيست، تصريح ميكند: «هر فردي كه بر كرسي مجلس تكيه مي‌زند، بايد به شهرش عرق داشته و بدون سياسي‌بازي، با فعالان محيط‌زيست نشست و برخاست داشته و از دغدغه‌هاي زيست محيطي آنها مطلع باشد؛ چرا كه درحال حاضر، مشكل شهراصفهان فقط زاينده‌رود نيست؛ در كنار آن، تغيير كاربري اراضي زمين‌هاي بزرگ در حال رخ دادن است.
طرحي كه وزارت راه درباره تغيير كاربري زمين‌هاي بزرگ دارد و در محدوده شهرها اجرا مي‌شود، مشكلات زيادي به‌وجود آورده و در آينده مسائل بيشتري هم به‌وجود خواهد آورد؛ مثلا در اصفهان محوطه‌هاي بزرگ نظامي داريم.
اين محوطه‌ها در محدوده شهر قرار گرفته‌اند و اكنون آماج تاخت‌وتاز مسكن سازان و راه سازها هستند كه فعاليت‌هاي عمراني دراين محدوده‌ها خود تبديل به كانون‌هاي جديد توليد ريزگرد شده است.»
او با اشاره به ساير مشكلات زيــســت‌مــحيــطــي اصفهان، عــنوان مي‌دهد: «اصفهان بزرگ از دست معدن‌داران و معدن‌كاوها نيز در امان نيست. از سوي ديگر وجود صنايع مختلف و همچنين كوره‌هاي گچ پزي و آجرپزي در اطراف اصفهان آن را به كلكسيوني از مشكلات زيست محيطي تبديل كرده است.»
اين فعال محيط زيست در ادامه با اشاره به مشكل آب و همچنين تأمين حقابه كشاورزان، تصريح ميكند: «بارگذاري‌هاي زيادي طي سال‌هاي گذشته بر زاينده رود صورت گرفته است و هر روزهم يك بارگذاري جديد تحميل مي‌شود ؛ اما در اين ميان معضل اصلي فراموش مي‌شود: حقابه‌اي از كشاورزاني كه خودشان هزينه ساخت تونل اول كوهرنگ را داده‌اند و حقابه‌دار نيز هستند، قرض گرفته شده است و براي شرب يزد به اين شهر رفته و قرار بوده تونل آب‌رساني يزد (تونل سوم) در اولين فرصت تكميل شود، ولي درواقع 17 سال از آن تاريخ گذشته و هيچ كاري براي آنها انجام نشده است.
اين مسئله، كشاورزان را با مشكلات زيادي روبه رو كرده است و اين همه درحالي است كه كشاورزان اصفهاني سال‌ها ركورددار توليد بيشترين ميزان توليد محصول با كمترين آب بوده‌اند. از طرف ديگر تخصيص نيافتن حقابه مــحيــط‌زيـسـتــي تــالاب بــيــن‌الــمــللي گاوخوني، اراضي شرق اصفهان را به كانون‌هاي فعال توليد ريزگرد تبديل كرده است.»
عظيم پور ادامه مي‌دهد: «كسي كه به مجلس مي‌رود بايد قدرت بيان داشته باشد و اطلاعات خودش را دائما به روز كند و تمايل به رفع مشكلات شهر داشته وضمن حضور پر‌رنگ در كمسيون‌هاي مختلف مجلس، فعالانه در جلسات شركت كند و چشم بينا و نافذ شهروندان باشد.»
وي با اشاره به عملكرد نمايندگان دوره پيشين، بيان ميكند: «اين نمايندگان حركت‌هاي زيرپوستي و بسيار ملايمي‌را در جهت احقاق حق مردم اصفهان انجام دادند؛ ولي آن‌طور كه بايد و شايد نتوانستند مطالبات محيط‌زيستي را برآورده كنند.»
سپهر سليمي: توسعه پايدار را در نظر بگيريد
سليمي‌با بيان اينكه محيط‌زيست، مسئله عمومي و فرابخشي است، مي‌گويد: «بنابراين مجلس نمي‌تواند به تنهايي از عهده حل مشكلات برآيد؛ چرا كه بي توجهي به مسائل محيط‌زيستي مشكلات اقتصادي و اجتماعي و... را به‌همراه دارد؛ همچنين تا زماني كه كشور دچار مشكلات اقتصادي است، بسياري از مسائل زيست محيطي در اولويت‌هاي بــعــدي قرار مــي‌گيــرد و نــمــي‌تـــوان به حــل ايـــن بــحــران‌هـــا امــيـــدوار بود.»
او با اشاره به اينكه مردم بهترين قاضي درباره مسائل محيط زيستي هستند، مي‌افزايد: «بنابراين خودشان مي‌توانند وضعيت آب و هوا ، حيات وحش و... را مورد ارزيابي قرار دهند و متوجه شوند كه آيا در چند سال گذشته توانسته‌ايم به درستي از محيط‌زيست حفاظت كنيم.
مسلما با نگاهي سطحي درمي‌يابيم كه در اين زمينه به جاي پيشرفت، پسرفت داشته‌ايم. البته انتظار نداريم اين مشكلات به صورت يك شبه حل شوند، اما بايد براي رفع آنها راه حلي اتخاذ كرد.»
اين فعال محيط‌زيست خاطرنشان ميكند: «از مجلس دوره قبل انتظار مي‌رفت كه قوانين مثل قانون فعلي معدن يا بودجه سازمان حفاظت محيط زيست را اصلاح كند. بنابراين از مجلس جديد انتظار مي‌رود قوانيني متناسب با نيازهاي فعلي كشور تصويب كنند و توسعه پايدار را در نظر بگيرند: نه براساس نيازها و خواست‌هاي حوزه انتخابي خود عمل كنند.»
ليلا مقيمي/ خبرنگار
لینک اصل خبر در سایت اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان
نظرات