ضعف آموزش فنی کارگران ساختمانی، آسیبی بر اقتصاد کشور
آمارهای منتشر شده حاکی از آن است که سالانه حدود یکصد میلیون متر مربع ساخت وساز مسکونی در سطح کشور صورت می گیرد ، اما این حجم کلان از سوی چه تعداد کارگران ساختمانی که آموزش فنی دیده باشند ،اجرا می شود ؟
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) ، آمارهای غیر رسمی حکایت از آن دارد که شمار کارگران ساختمانی اعم از فصلی و دائمی سه تا پنج میلیون نفر است که سهم افراد دارای گواهی فنی در این بخش کمتر از ۱۰ درصد است .
متخصصان صنعت ساختمان براین باورند که ساختمان سازی در ایران هشت برابر سنگین تر از ساختمانهای احداثی در کشورهای پیشرفته صورت می گیرد که این رقم به منزله افزایش مصرف مصالح ساختمانی ، منابع ، انرژی و زمان است که همگی به زیان اقتصاد ملی محسوب می شود .
سالیان اخیر سازمان فنی وحرفه ای دستگاه مجاز و شناخته شده برای صدور کارت شناسایی معتبر برای کارگران ساختمانی است ، اما این مرجع نیز با محدودیت های خود قادر نیست که تمامی افراد متقاضی را تحت پوشش قرار دهد.
حضور کارگران فصلی در حوزه ساختمان ومسکن که به طور عمده از بخش کشاورزی بعد از پایان فصل کشت و زرع ، به این بخش مراجعه می کنند ،صرفا برای تامین درآمد است و کمتر میلی به یادگیری حرفه ای است و بنابراین این گروه که شمار آنها کم نیست ، از حضور در دوره های آموزشی و تخصصی کمتر استقبال می کنند .
جواد خوانساری عضو هیات مدیره انجمن شرکتهای ساختمانی معتقد است :ارتقای صنعت ساختمان کشور در گرو ارتباط میان بخش خصوصی و دولتی با تربیت کارگران وتکنسین های ماهر امکان پذیر خواهد شد .
وی با بیان اینکه هم اکنون ۸۴ رشته دربخش صنعت ساختمان فعالیت دارند ،گفت : حداقل ظرف سه دهه گذشته برای نیروی کار متخصص در بخش ساختمان ومسکن برنامه ریزی منسجمی صورت نگرفته و همواره ضعف نیروهای این بخش را در پروژه های اجرایی شاهد بوده ایم.
گزارشهای منتشر شده نشان می دهد وزارت مسکن و شهرسازی سابق از سال ۱۳۸۶ اعلام کرد، سالانه یکصد هزار نفر را بطور مستقیم از طریق سازمان آموزش فنی و حرفه ای تحت تعلیم آموزش های مورد نیاز قرار خواهد داد، اما این مهم بدلیل مشکلات مالی یا عدم تامین اعتبار لازم در سالهای بعدی تداوم نیافت و یا به شکل جدی با آن برخورد نکردند .
شرایط مذکور را درحالی با آن مواجه هستیم که ایران از کشورهایی است واقع بر روی کمربند زلزله ' آلپ - هیمالیا ' و براساس گزارش سازمان مدیریت بحران سالانه یک هزار حادثه یا بلای طبیعی در کشور رخ می دهد که ۳۰ تا ۵۰ هزار میلیارد ریال خسارت برجای می گذارد.
از سوی دیگر ۷۸ درصد مساحت کل کشور در منطقه لرزه های جدی قرار دارد و در عین حال ۱۰ درصد تلفات انسانی در کشور براثر زلزله به وجود می آید .
نبود تخصص و مهارت لازم از سوی کارگران ساختمانی ،موجب آن می شود که استاندارد های ساخت وساز در زمان خلای مهندس ناظر در پروژه ها ، رعایت نشود و همواره با بناهای فاقد کیفیت و پایدار مواجه شویم .
امروز در بسیاری از کشورهای جهان گواهی مهارت شغلی کارگران ساختمانی یک ضرورت اجتناب ناپذیر به منظور حفظ ایمنی ساختمانها برای بهره برداران آنها در دستور کار دستگاه های ذیربط قرار دارد .
محسن اسماعیلی از پیمانکاران فعال در شهرهای جدید معتقد است : اغلب تصور می شود که نیروی انسانی شاغل در صنعت ساختمان دارای توانایی و مهارت لازم است ، اما ارزیابی دقیق این مساله سبب می شود که متوجه نادرست بودن مطلب شویم .
وی گفت : کمبود نیروهای حرفه ای و مجرب در بخش ساختمان ومسکن سبب شده که همواره رویکرد ساخت وساز به شیوه سنتی بوده و از روشهای نوین و جدید کمتر استقبال شده به گونه ای که افزون بر ۷۰ درصد ساخت وسازها به شکل سنتی به مورد اجرا گذاشته می شود .
اسماعیلی اینگونه امار داد که سالانه ۳۰ درصد انرژی مصرفی در بخش ساختمان ومسکن به دلیل ساخت وساز سنتی هدر می رود که این امر هزینه ای بالغ بر شش میلیارد دلار به کشور تحمیل می کند .
همزمان با شروع فصل پاییز بدلیل نبود برنامه ریزیهای لازم برای حضور و به کارگیری کارگران ساختمانی در بسیاری از میادین و چهارراه های سطح شهر ها شاهد حضور انبوه کارگران پیر و جوان هستیم که چهره نامناسبی را در معابر برجای می گذارد و می تواند پیامد نارسائیهای اجتماعی و فرهنگی شود .
نداشتن هیچ نوع مدرکی که نشان دهنده مهارت و توانایی این گروه از کارگران باشد،زمینه ای است تا کارفرماها در استفاده از آنها ارایه دستمزدهای حداقل را به آنها پیشنهاد دهند و آنان نیز ناگزیر به این امر رغبت نشان می دهند .
اجرای طرح عمرانی بی سابقه مهر که حجم قابل توجه ساخت وساز را در سطح کشور به دنبال دارد و برخی از آمارها حاکی از اجرایی شدن برنامه سالانه ساخت یک میلیون واحد مسکونی در این قالب است ،فرصت نیکویی بود که شاخص به کارگیری کارگران ساختمانی در اینگونه پروژه ها را با ارایه گواهی فنی مهارت در دستور کار قرار می دادند و اجرای این امر هنوز دیر نشده است .
محمد چگینی مدیرکل دفتر اقتصاد و برنامه ریزی وزارت سابق مسکن وشهرسازی معتقد است : بخش مسکن ۲۰ الی ۳۰ درصد سرمایه گذاری را در اقتصاد به خود اختصاص داده و ۱۲ درصد اشتغالزایی را موجب شده است .
وی حجم سرمایه گذاری در مسکن مهر را حدود ۳۳۰ میلیارد ریال ذکر کرد که انتظار می رود با تداوم اجرای این طرح به رقم مذکور ،افزوده شود .
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران پیش از این طی گزارشی اعلام کرد : بخش مسکن مهر در سال ۱۳۸۸ شاهد حجم سرمایه گذاری به میزان ۳۶۰ هزار میلیارد ریال بود .
به گزارش بنانیوز به نقل از ایرنا، با حجم سرمایه گذاریهای کلان صورت گرفته ،انتظار این است که نیروهایی در این بخش به خدمت گرفته شوند که ضامن دوام این حجم کلان سرمایه گذاری باشند و حداقل نیم قرن از حاصل سرمایه گذاری در این بخش بهره برداری مفید صورت گیرد .
ورارت مسکن وشهرسازی سابق در سال ۱۳۸۷ با سازمان آموزش فنی وحرفه ای تفاهم نامه ای را برای اجرای طرح شناسایی کارگران و شاغلان صنعت ساختمان امضا کردند ،اما این امر بدلیل مشکل اعتباری در سالهای بعد تمدید نشد .
براساس طرح صدور گواهی مهارت فنی برای کارگران ساختمانی ،قرار بود ظرف ۱۰ سال تمام کارگران از داشتن این گواهی برخوردار شوند ، اما این طرح تداوم نیافت .
اکنون که بیش از یک دهه از شکل گیری سازمان های نظام مهندسی ساختمان در سطح کشور سپری می شود ، انتظار این است که وزارت راه وشهرسازی با بهره گیری از اداره های تابعه در استانها ضمن همکاری با سازمانهای یادشده برنامه ریزی منسجمی برای به کارگیری نیروهای حرفه ای در بخش ساختمان ومسکن به مورد اجرا گذارد .
چنانچه براین باور هستیم که صرفه جویی در مصرف منابع کم مصرف کردن نیست ، بلکه درست و بهینه مصرف کردن منظور نظر است ، اشتغال به کار کارگران ساختمانی با تخصص و مهارت لازم ضمن صیانت از سرمایه های ملی ، مانع از خسارت و ضربه ای سنگین بر اقتصاد کشور می شود.
نظرات