خسارت یک‌هزار میلیارد تومانی ویروس کرونا به شهرداری مشهد

پس از شیوع ویروس کرونا در شهر مشهد، ضدعفونی کردن معابر، مکان‌های پُرتردد و گندزدایی وسایل حمل ونقل عمومی در اولویت فعالیت‌های شهرداری قرار گرفت و با صعودی شدن روند شیوع آن مدیران شهری این کلانشهر تصمیم به تعطیلی مترو و ناوگان اتوبوسرانی گرفتند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شهرداری مشهد و به نقل از خبرگزاری ایمنا، تعطیلی اجباری یا کاهش ساعات فعالیت کسب و کارها آن هم در آستانه نوروز به دلیل شیوع ویروس کرونا، لطمه‌های زیادی بر پیکره اقتصاد شهر گردشگر پذیر مشهد وارد کرد، اما شهرداری این کلانشهر علیرغم وجود مشکلات اقتصادی فراوان، تسهیلات ویژه‌ای به شهروندان ارائه کرد.
از جمله این تسهیلات بخشودگی عوارض شغلی، کسب و پیشه و تجاری موقت در سه ماه اول سال ۹۹، بخشودگی ۵۰ درصد اجاره‌بهای ماهانه و مالکانه واحدهای تجاری در تملک شهرداری در سه ماه اول سال ۹۹، بخشودگی اجاره فضاهای عمومی شهرداری که طبق مصوبات ستاد استانی مقابله با شیوع ویروس کرونا تعطیل شدند و اعطای مهلت سه ماهه پرداخت تمام بدهی‌های مودیان و شهروندان به شهرداری مشهد بود.
به گفته معاون شهردار مشهد تاکنون به صورت مستقیم شهرداری مشهد یک‌هزار میلیارد تومان از بحران کرونا خسارت دیده که ۶۵۰ میلیارد تومان از کاهش منابع درآمدی و ۳۵۰ میلیارد تومان در هزینه‌های تحمیلی شناسایی شده است.
برای آگاهی هر چه بیشتر از اقدامات شهرداری مشهد برای مقابله با شیوع کرونا، هزینه‌ها و خسارات مالی آن با «رضا خواجه نائینی» معاون مالی و پشتیبانی شهردار مشهد گفت و گویی انجام داده‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید؟
بحران کرونا تاکنون چقدر خسارت به شهر مشهد وارد کرده است؟
با توجه به اهمیت بخش گردشگری در شهر مشهد میزان خسارت وارد شده به این بخش می‌تواند تا حد زیادی گویای درآمد از دست رفته در شهر باشد. حدود ۴۰ مرکز تجاری و طبق گزارش رئیس اتحادیه صنف رستوران‌داران مشهد، ۱۴۰۰ واحد رستوران و آشپزخانه در مدت قرنطینه تعطیل بوده‌اند که از این تعداد ۲۰۰ واحد برای همیشه بسته شده‌اند.
همچنین یکی از ظرفیت‌های درآمدی مهم شهر مشهد به سبب ورود سالانه حدود ۲۰ میلیون زائر و گردشگر، فضاهای اقامتی این شهر است که در ایام کرونا کاملاً تعطیل بودند؛ در واقع نزدیک به نیمی از فضاهای اقامتی کشور در شهر مشهد بوده که شامل قریب به ۲۵۰۰ واحد اقامتی می‌شود. از زمان‌های اوج تقاضا برای این واحدهای اقامتی تعطیلات نوروز بود و این واحدها پُرکارترین زمان فعالیت خود را از دست داده‌اند.
بر اساس گزارش‌های دریافتی، درآمد از دست رفته شهر مشهد از گردشگری در بازه زمانی ۲۵ اسفند تا ۱۴ فروردین سال ۱۳۹۹ حدود ۳۵ هزار میلیارد ریال برآورد شده بدان معنا که اگر در این بازه زمانی شیوع کرونا نبود، شهر مشهد به این میزان درآمد کسب می‌کرد.
شهرداری مشهد نیز تاکنون به صورت مستقیم یک‌هزار میلیارد تومان از بحران کرونا خسارت دیده که ۶۵۰ میلیارد تومان از کاهش منابع درآمدی و ۳۵۰ میلیارد تومان در هزینه‌های تحمیلی شناسایی شده است.
به عنوان مثال ۱۵ میلیارد تومان بابت تعطیلی ناوگان اتوبوسرانی و ۱۰ میلیارد تومان نیز در قطار شهری کاهش درآمد داشتیم و در راستای آمادگی برای مقابله و مدیریت بحران کرونا اقدامات هزینه‌بر متعددی را در دستور کار قرار دادیم.
شهرداری مشهد برای مقابله با شیوع کرونا چه اقداماتی انجام داد و چقدر هزینه کرد؟
با توجه به سیاست حمایت مدیریت شهری از شهروندان و کسب و کارها در مقابله با بحران کرونا و مصوبات مختلف شورای اسلامی شهر، هزینه‌ها و اقدامات قابل توجهی از سوی شهرداری مشهد به این موضوع اختصاص داده شد.
بخشودگی عوارض شغلی، کسب و پیشه و تجاری موقت در سه ماه اول سال ۹۹، بخشودگی ۵۰ درصد اجاره‌بهای ماهانه و مالکانه واحدهای تجاری در تملک شهرداری در سه ماه اول سال ۹۹، بخشودگی اجاره فضاهای عمومی شهرداری که طبق مصوبات ستاد استانی مقابله با شیوع ویروس کرونا تعطیل شدند و اعطای مهلت سه ماهه به تمام بدهی‌های مودیان و شهروندان به شهرداری مشهد از جمله این اقدامات است.
همچنین کمک نقدی ۵ میلیارد تومانی برای حمایت از فعالیت ها و توسعه تجهیزات دانشگاه علوم پزشکی مشهد در مقابله با بیماری کرونا پرداخت گردید. در کنار آن ۵۰ هزار بسته معیشتی نیز برای ساکنان مناطق کم برخوردار و کارگران روز مزد خدمات و پروژه های شهری تهیه شده و هم اکنون در حال توزیع است.درباره اقدامات اجرایی نیز از کارهایی که از روز اول در دستور کار قرار گرفت و به سرعت اجرایی شد، راه‌اندازی خط تولید ماسک بهداشتی در شهرداری مشهد بود.
در حال حاضر شهرداری مشهد تنها مجموعه دارای خط تولید ماسک با استانداردهای دانشگاه علوم پزشکی مشهد است. روزانه حدود ۱۰ هزار ماسک N۹۵ و ۱۰ هزار ماسک معمولی تولید می‌شود که ۷۰ درصد آن را مستقیم به دانشگاه علوم پزشکی برای استفاده کادر درمانی بیمارستان‌ها تحویل داده و مابقی نیز میان نیروهای خدمات شهری و پاکبان ها توزیع می‌شود.
اقدامات دیگر نیز در زمینه ضدعفونی کردن اماکن، معابر و ناوگان حمل و نقل عمومی، تامین و توزیع امکانات و تجهیزات پزشکی و بهداشتی، تعطیل و محدودکردن خدمات و بخش‌های غیرضروری، اقدامات آموزشی، فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی و در نهایت انجام پژوهش‌های میدانی و نظرسنجی‌های مرتبط با موضوع که نتایج آن در تصمیم‌سازی‌ها نقش موثری دارد انجام شده و همچنان ادامه دارد. در مجموع تاکنون بیش از ۳۵۰ میلیارد تومان به این موضوعات اختصاص داده شده و تا هرجایی که قانون به ما اجازه بدهد و ضرورت داشته باشد اعتبارات لازم را به مقابله با بحران کرونا اختصاص خواهیم داد.
آیا علاوه بر تعطیلی فعالیت ناوگان حمل ونقل عمومی، اجرای پروژه‌های عمرانی شهر نیز در این مدت تعطیل شد؟ در صورت تعطیلی چقدر به روند اجرای پروژه‌ها آسیب زده است؟
بله؛ در پروژه‌های نیمه‌کاره که برای مردم مزاحمت ایجاد کرده بود، به منظور تسهیل رفت و آمد مردم مصالح و ماشین‌آلات جمع‌آوری و کارگاه‌های عمرانی نیز تعطیل شد، اما برخی پروژه‌ها از قبیل پیاده‌روسازی‌ها و… که نیمه تمام مانده بود و باعث آلودگی محیط و کاهش خدمات در بخش‌های مختلف می‌شد را به تدریج از اردیبهشت امسال با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و نظارت بر وضعیت سلامت محیط و کارگران آغاز کردیم.
در مجموع همه این مسائل بر زمان اتمام و بهره برداری از پروژه‌ها تاثیر دارد و طبعاً هزینه‌های بالاسری و تجهیز کارگاه برای پیمانکاران را افزایش خواهد داد. همچنین به تعویق افتادن شروع پروژه‌های جدید که منجر به افزایش هزینه‌ها به دلیل گران‌تر شدن موضوع قرارداد برای شهرداری شده و کاهش حجم فعالیت‌های عمرانی و به تبع آن طولانی شدن مدت زمان اجرای پروژه‌ها جزو تاثیرات بحران کرونا بر فعالیت‌های عمرانی شهرداری است.
در این مدت برای پیشگیری از شیوع کرونا چه تعداد از نیروهای شهرداری به صورت دورکار فعالیت کردند یا تعدیل شدند؟
هیچ تعدیل نیرویی در این مدت نداشتیم و تاکید شهردار و شورای اسلامی شهر بر حمایت از نیروهای مجموعه مدیریت شهری، حتی کارگران فصلی و پروژه‌ای بوده است، اما کارکنان در ستاد، سازمان‌ها و مناطق طبق آئین‌نامه‌های ابلاغی استانداری انجام دور کاری کرده‌اند. در برخی بازه‌های زمانی و محیط‌ها اداری تا ۷۰ درصد دورکاری داشتیم، البته بعد از اجرای طرح فاصله‌گذاری هوشمند و مناسب‌سازی محیط کاری در مجموعه شهرداری انجام فعالیت‌ها با حضور حداکثری نیروها در دست اقدام است.
شهرداری مشهد برای دوران پسا کرونا چه برنامه‌ای دارد و چه موضوعاتی را در اولویت برنامه‌های خود قرار می‌دهد؟
شهرداری مشهد از اسفندماه سال گذشته کارگروهی ۲۵ نفره را برای ساماندهی این موضوع تشکیل داده است. هدف از این تصمیم تلاش برای بررسی و ارائه راهکارهای اقتصادی و اجتماعی برای برون رفت از مشکلات دوران پساکرونا است.
اعضای این کارگروه شامل متخصصان جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، مدیریت شهری، اقتصاد و شهرسازی به همراه تعدادی از مدیران و کارشناسان مدیریت شهری است که از آن زمان تاکنون جلسات منظمی را برای بررسی تجربیات جهانی و ملی مدیریت بحران کرونا برگزار و پیشنهادات خود را در حوزه مختلف ارائه کردند. از جمله اقدامات جمع بندی برنامه زمان‌بندی فعالیت‌های اجرایی این طرح در قالب سه دوره کنترل، گذار و عادی است که با مشورت دانشگاه علوم پزشکی مشهد و مرکز پزشکی شهرداری انجام شده است.
با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از منابع مالی شهرداری از جریان اقتصاد شهری تامین می‌شود، کمک به رونق بخشی بازار مشهد از جمله پیشنهاداتی است که در قالب برنامه‌هایی با همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی استان در حال پیگیری است.
تلاش برای افزایش ورود زائر و گردشگر به مشهد و افزایش زمان ماندگاری مسافران در دوران پساکرونا نیز از جمله برنامه‌هایی است که با استفاده از ابزارهای تبلیغاتی، تقویت زیرساخت‌های لازم در شهر و پیگیری اخذ مجوزات قانونی مرتبط با موضوع در دست پیگیری است.
پیش بینی ما در حال حاضر بر این اساس است که تا ایام دهه کرامت جامعه به شرایط عادی برخواهد گشت، از این رو از هم اکنون برای اجرای رویدادهای نشاط‌آور در کنار ایجاد جذابیت‌های گردشگری و البته فعالیت‌هایی با محوریت حرم مطهر رضوی برنامه‌ریزی هایی شده است که امیدواریم همچنان که مشهد تاکنون در مدیریت بحران کرونا نمره قبولی گرفته است، در دوران پسا کرونا نیز بتواند برنامه‌هایی که تدارک دیده را به خوبی اجرا کند.