یادداشت دهم: جایگاه مهندسان در جامعه ایرانی!
[caption id="attachment_25135" align="alignright"]
مهندس مهدی وجودی[/caption]پنجم اسفند ماه، روز مهندس نامگذاری شده است و قرار است که در این روز ارزش و منزلت مهندسان جامعه گرامی داشته شود. ولی نکته اینجاست که چه کسی قرار است قدر و منزلت ما مهندسان را در جامعه و در میان سایر تخصصها و صنفها حفظ نموده و ارج نهد؟ و اینکه جایگاه ما مهندسان در جامعه چیست و در مقایسه با پزشکان، وکلا، معلمان و دلالان و ... در کجای جامعه قرار داریم؟ در کجای جامعه بودن، چه بخواهیم، چه نخواهیم، نشان دهنده میزان احترامی است که اقشار جامعه به یک صنف قائل هستند. اینکه یک مهندس در جامعه تا چه میزان پذیرفته شده است و افراد جامعه به وی احترام قائل هستند، نکته ای است که باید ما مهندسان به آن بپردازیم تا بتوانیم هم عملکرد خود را نقد کنیم و هم آن را بهبود بخشیم.
اما قبل از اینکه بتوانیم توقع احترام از سوی جامعه را داشته باشیم، باید ببینیم، در بین جامعه صنفی خود:
• چقدر به یکدیگر احترام قائل هستیم؟
• چقدر به کارمان تعهد داریم؟
• در نهایت آیا استقلال صنفی داریم؟
در زیر این سه مورد را به اختصار و فقط در چند جمله بررسی می نماییم و قصد توهین یا زیر سوال بردن هیچ یک از شغلها را نداریم و فقط در مقام مقایسه چند مثال آورده شده است:
احترام به یکدیگر در جامعه مهندسی:
یک مثال: در بین بسیاری از صنف های تخصصی، گرفتن کار نیمه تمام یک همکار، قبح بسیار دارد. اینکه کاری را به کسی بسپارید و در میانه کار با وی دچار اختلاف شوید، معمولا فرد دیگری از آن صنف، کار نیمه تمام همکار دیگر خود را نمی پذیرد و اعلام میکند که باید خود او، کارش را به انجام رساند. این مورد در خصوص پزشکان بسیار رایج است. ولی اما آیا ما این حداقل احترام را به همکار خود قائل هستیم؟ تاکنون قانون به کارفرما اجازه می داد که هر کجا با ناظر دچار اختلاف شود، به راحتی با یک ناظر دیگر وارد قرارداد شده و کار را به وی بسپارد! اگر هیچ ناظر دومی نبود که کار نیمه تمام همکار خود را بپذیرد چه می شد؟ و این حداقل احترام به یک همکار است.
من یک مهندس هستم، فارغ از اینکه سراسری باشم یا آزاد، ارشدم را گرفته باشم یا نه، کار دولتی میکنم یا خصوصی، در جایگاه کارفرما هستم، پیمانکار یا مشاور. همواره به کار خودم و به کار همکارم احترام میگذارم چه او را بشناسم و چه نشناسم.
تعهد به کار:
نمی دانم چرا این همه بیماران مختلف که در اثر بی اطلاعی و اشتباهات پزشکان دچار نقص و مرگ می شوند و یا رقم های بالای دستمزد پزشکان دیده نمی شوند! این همه پرونده های وکالت که به نتیجه نمی رسد، ولی با اینحال وکیل مربوطه کل هزینه وکالت را در ابتدا اخذ نموده بدون اینکه تعهدی به موفقیت در انتهای دادرسی داده باشد، دیده نمی شوند! وضعیت آموزش و پرورش و مشکلات نظام آموزش و پرورش و سطح پایین کیفیت آموزشی در مدارس دیده نمی شوند و یا سایر نمونه های بسیار زیادی که ناشی از عدم تعهد کافی به وظایف شغلی است، دیده نمی شوند ولی با ریزش یک ساختمان در اثر گودبرداری، تخصص و تعهد کل جامعه مهندسی زیر سوال می رود!
آنچه که ما می دانیم و می بینیم، تعهد و تخصص مهندسان کشور است که با وجود محدودیت منابع مالی، مدیریتی و همچنین کمبود تجهیزات تخصصی مهندسی، توانسته اند بزرگترین پروژه ها را طراحی و اجرا نمایند. باید معقول و صحیح به این موضوع نگاه کنیم و بدانیم تعهدی که مهندسان کشور به تخصص و شغل خود دارند مسلما بسیار بالاتر از هر صنف دیگری است و توانسته اند بزرگترین پروژه های تخصصی را با بهترین کیفیت به انجام برسانند ، بروز چند مورد نمی تواند تعهد و تخصص جامعه مهندسان کشور را زیر سوال ببرد.
استقلال صنفی:
معمولا شاغلان در هر فعالیتی، صنف و یا سازمانی برای خود دارند که از طریق آن بتوانند از حقوق خود دفاع نمایند. در رده شغلی پزشکان و وکلا که نزدیکترین رده های شغلی به مهندسان می باشند، هم کانون وکلا و هم نظام پزشکی، دارای استقلال کافی است که بتواند به عنوان تریبون اختصاصی و مستقل پزشکان و یا وکلا، ابراز عقیده نموده و از حقوق پزشکان و وکلا دفاع نماید. این دفاع از حقوق چه در مرحله تعیین حق ویزیت باشد و چه در تصویب یک مصوبه مجلس برای جامعه تخصصی خود به نفع صنف خود به فعالیت می پردازد.
ولی در حوزه مهندسی، درست است که ما نظام مهندسی را در شاخه های مختلف داریم، ولی به نظر می رسد جامعه مهندسی کشور مخصوصا در حوزه ساختمان، هنوز به آن حد از بلوغ نرسیده است که بتواند برای خود تشکیلات کاملا مستقلی را ایجاد نماید و برای انتخاب رئیس سازمان نظام مهندسی، همچنان محتاج دولت است، بدین ترتیب خود را محتاج و دنباله رو دولت می بیند!
آیا وقت آن نرسیده است که با همتی بلند، سازمان نظام مهندسی کاملا مستقل شود تا بتواند در جایگاه یک سازمان تخصصی مستقل عمل نماید و رئیس آن به انتخاب دولت نباشد؟ اگر دقیق بنگریم، این یعنی توهین به شعور مهندسان! و اینکه مهندسان خود قادر به انتخاب رئیس برای سازمان خود نیستند و انتخاب رئیس سازمان نظام مهندسی توسط وزارت راه و شهرسازی، به منزله این است که این سازمان یکی از زیر مجموعه های این وزارتخانه است و بهتر است بجای نام سازمان نظام مهندسی، به معاونت امور مهندسان وزارت راه و شهرسازی تغییر نام دهد!
مهدی وجودی – کارشناس ارشد مهندسی زلزله
نظرات