ویِژگیهای ساختاری برج قابوس و ثبت جهانی آن
پرونده ثبت جهانی برج قابوس به یونسکو ارسال شده و براساس اعلام قبلی قرار است این پرونده امسال مورد بررسی قرار‌گیرد تا بعنوان یک اثر شاخص در فهرست جهانی ماندگار شود.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) برج قابوس بن وشمگیر یا میل گنبد بلندترین برج آجری دنیا و یکی از آثار ارزشمند معماری در دوره اسلامی است، این بنای تاریخی سده چهارم هجری قمری که هم اکنون در مرکز شهر گنبدکاووس و بر فراز تپه ای بزرگ قرار دارد به دستور شمس المعالی قابوس بن وشمگیر از پادشاهان آل زیار در سال ۳۹۷ هجری (۱۰۰۷- ۱۰۰۶ میلادی) ساخته شده است.
این بنا با نقشه ستاره ای شکل و گنبد مخروطی به ارتفاع ۱۸ متر است و بر روی بدنه آن ۱۰ ترک دارد و راس هر ترک نیز ۱٫۶۰ متر و قاعده ان نیز ۱٫۴ متر از هم فاصله دارد و محیط اصلی گنبد نیز ۳۰ متر است.
بلندترین برج آجری جهان و یکی از بی‌نظیرترین یادمان‌های برجسته معماری ایران در دوره اسلامی است که درشمال شهر گنبد قابوس و در سه کیلومتری بازمانده شهر قدیم جرجان مرکز حکومت آل زیار قرار دارد.
این برج بر روی تپه‌ای به بلندی ۱۵متر قرار گرفته و به سال۳۹۷ هـجری قمری به‌عنوان یادمان شمس‌المعالی قابوس بن و شمگیر ساخته شده، ارتفاع این برج ۵۵ متر و با احتساب بلندی تپه در مجموع ۷۰ متر از سطح زمین است.
این بنا از چهار بخش تشکیل شده است که شامل پی و صفه بنا، سردابه، بدنه و گنبد مخروطی می شود و ارتفاع بنا ۷۰ متر ، بدنه بنا ۳۷ متر و دارای ۱۰ ترک است.
این بنای باشکوه به دستور قابوس بن وشمگیر، مشهورترین پادشاه آل زیار که به گفته یاقوت حموی هم جنگجویی بی همتا و هم ادیبی فاضل بود، ساخته شد و لازم است در حال حاضر پس از گذشت قرنها، این بنا با همکاری مردم و همت مسئولان به آیندگان منتقل شود.
فرماندار گنبدکاووس گفت: با رفع همه موانع فراروی ثبت جهانی برج قابوس امسال این توفیق را خواهیم داشت که این برج به عنوان یکی از میراث های با قدمت کشور ثبت شود.
حیدرعلی احمدی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: اقدامات اولیه و خوبی با حمایت استاندار انجام شد و بخشی از عرصه ها و اماکن مربوط به دستگاههای حریم برج تخریب شد و در اختیار مجموعه قرار گرفت.
وی درباره حریم منظری شهر که جزو توافقات ثبت برج قابوس بود، اظهار داشت: در این زمینه به توافقات نهایی دست یافتیم و امیدواریم کارگروه مسکن و شهرستازی استان در این زمینه تعیین تکلیف کند.
احمدی گفت: انتقال تردد کامیونهای سنگین از دیگر موارد بود که با در نظر گرفتن کمربندی شرقی شهر بخشی زیادی از مشکل حل شد.
فرماندار گنبدکاووس گفت: یک محدوده جزئی باقی ماند این موارد نیز بزودی رفع می شود و انشاء الله در نیمه اول سال جاری زمینه برای ثبت جهانی برج قابوس مهیا می شود.
پرونده این برج برای ثبت جهانی به یونسکو از روز هفتم بهمن ماه سال گذشته ارسال شد، آثاری که برای ثبت در یونسکو ارسال می شوند باید دارای ویژگیهایی بوده و فاخرترین آثاری به حساب آیند که بتوانند هویت ایرانی را اثبات کنند.
ویژگیهای معماری و فنی از جمله موارد و ملزومات برای ثبت یک اثر تاریخی در فهرست جهانی است و برج قابوس این شرایط را داراست.
پرونده برج قابوس در رقابت شدید با سایر پرونده هایی بوده است که از سراسر کشور برای ثبت در یونسکو انتخاب شدند برج قابوس توانست از سد رقبایی که برای ثبت در فهرست میراث جهانی پیشنهاد شده اند، عبور کند و در یک رقابت سخت در شورای عالی ثبت به ریاست رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور رأی به برج قابوس داده شد.
یکپارچگی بصری، شاهکارهای فنی، اصالت طرح، مصالح بکارگرفته شده و جایگاه اثر و فنون ساخت پرونده انتخاب شد و هفتم بهمن ماه برای ثبت به یونسکو فرستاده شد.
سال ۲۰۱۲ برای ثبت این اثر در فهرست میراث جهانی تعیین شده است، در طول سال هر کشور می تواند دو اثر را برای ثبت در فهرست میراث جهانی به یونسکو ارسال کند .
نظرات