فاضلابها زاینده رود را در خود غرق کرد

• شنبه 2 اردیبهشت 1391
• 0 نظر

فاضلابها زاینده رود را در خود غرق کرد

خیلی وقت است که برخی در رابطه با آلودگی آب اصفهان حرف می زنند و ابهام در آلوده بودن آب زاینده رود مدتهاست بر سر زبانهاست و هر بار موج تازه ای را ایجاد می کند اما بررسیها نشان می دهد فاضلابها زاینده رود را در خود غرق کرده است.

به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) شاهرگ حیاتی فلات مرکزی ایران یکی از ۱۶۳ رودخانه آلوده کشور است، به گفته کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست استان اصفهان هر دقیقه ۳۶ کیلوگرم مواد آلی محلول ناشی از پساب های صنعتی، کشاورزی و انسانی به زاینده رود وارد می شود که مواد آلی محلول در آب، ذرات معلق، ترکیبات شیمیایی محلول و فلزات سنگین جزوه ده نوع ماده آلاینده موجود در آب زاینده رود هستند که این مواد پس از نمونه برداری در ۱۱۷ ایستگاه سنجش از سد زاینده رود تا باتلاق گاوخونی شناسایی شده‌اند.

فاضلابهای خانگی زاینده رود رادر خود غرق کرد

بررسی‌ها نشان می‌دهد، زاینده‌رود حامل بار فاضلاب‌های خانگی سطحی ناشی از بارندگی، آبهای ناشی از سیستم‌های خنک‌کننده استخرها، واحدهای درمانی، مجتمع‌های مسکونی، هتل‌ها، مراکز تفریحی، رستورانها، تخلیه لجن فاضلاب، چاه‌های فاضلاب، سپتیک، تانکهای مناطقی از شهر که امکان دفع آن را ندارند، فاضلاب و لجن و ضایعات کشتارگاهی، حوضچه‌های پرورش ماهی، کودهای شیمیایی مصرفی در مزارع حاشیه‌ای، مواد غذایی فاسد و فاضلاب خام برخی کارخانجات و صنایع، واحدهای آموزشی، تعدادی از شهرکهای صنعتی و مسکونی است.

از سوی دیگر باید گفت که برخی تانکهای فاضلاب‌کش نیز فاضلاب خود را به صورت غیرقانونی در این رودخانه تخلیه می‌کنند.

وزارتخانه ها مقصرند ؟

برخی از کارشناسان می گویند در حال حاضر برخی از وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی که طبق قانون نقش نظارتی بر کیفیت، حفاظت، پیشگیری و صیانت از منابع آبی کشور را دارند به خوبی از منابع آبی کشور در مقابل آلاینده‌‌های شیمیایی، فاضلاب‌های صنعتی، کشاورزی و خانگی حفاظت نمی‌کنند.

این در حالی است که روز به روز منابع آبی کشور و آب سدها در خطر آلودگی بیش‌تری قرار می‌گیرد.

دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان درخصوص نقش دستگاه‌های اجرایی در کاهش آلودگی منابع آبی کشور می گوید: "در رابطه با نقش دستگاه‌های اجرایی در کاهش آلودگی‌ها، آنها باید به وظایفی که طبق قانون به هر یک از دستگاه‌ها محول شده، توجه داشته باشند."

جهانگیر عابدی کوپایی با تاکید بر اینکه پیشگیری از ایجاد آلودگی‌های آبی وظیفه سازمان حفاظت از محیط و تهیه و توزیع آب به عهده شرکت‌های آب و فاضلاب شهری و روستایی (وزارت نیرو) و نظارت مستمر بر تهیه آب شرب از مبدا تا مقصد که به دست مصرف کننده می‌رسد بر عهده وزارت بهداشت و درمان است، می افزاید: کارشناسانی که در این سه دستگاه درگیر هستند غالبا دانش‌آموخته رشته‌های آب، آبیاری، محیط ‌زیست و بهداشت محیط هستند و به‌نظر می‌رسد تهیه استانداردهای کیفیت آب شرب، کشاورزی و صنعتی و مقادیر مجاز جریان‌های آلاینده‌ای که به منابع آب سطحی و زیرزمینی تخلیه می‌شود مورد تایید این سه دستگاه باشد که می‌تواند به داشتن زبان مشترک برای کارشناسان مربوطه در انجام وظایف محوله کمک کند.

عابدی در ادامه اضافه می کند: در حال حاضر استانداردهای خوبی توسط سازمان بهداشت جهانی و سازمان‌های حفاظت محیط‌زیست کشورهای توسعه‌یافته تدوین شده و در حال حاضر نیز مورد استفاده کارشناسان ایران قرار می‌گیرد ولی شاید اصلاح این نوع استانداردها با شرایط خاص مناطق مختلف کشور ضروری باشد.

وی تاکید می کند: با توجه به آلودگی‌های آبی در کشور پیشگیری از آلودگی منابع آب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا رفع آلودگی اگر امکان‌پذیر هم باشد هزینه و زمان زیادی را به خود اختصاص خواهد داد."

به گفته این استاد دانشگاه، اثرات آلودگی آب بر سلامتی انسان معمولا به صورت تدریجی است و مثل بیماری‌های واگیردار نظیر آنفلوآنزای مرغی یا جنون گاوی نیست بلکه به صورت ناگهانی اشاعه پیدا می‌کند و حساسیت ‌برانگیز است.

وی بر امر آموزش و اطلاع‌رسانی در کاهش آلودگی آب کشور به مردم توسط سازمان‌های مسئول تاکید کرده و می گوید: باید برای آموزش مردم و بخش‌های جامعه به ویژه کشاورزان و صنعت‌گران در زمینه سهمیه کود و سم برنامه‌های آموزشی مستمر تدارک دید تا آگاهی آن‌ها نسبت به کاهش آلودگی آبها افزایش یابد.

سرطان ارمغان آب آلوده

در این رابطه محققان در مورد آلودگی نیتراتی آب اصفهان هشدار داده و اعتقاد دارند سرطان با آب آمده و به همین خاطر است که اصفهان پایتخت سرطان ایران شناخته شده است.

نوک پیکان هشدار به سمت اصفهان است، بلایی که انگار به جان شهرهای صنعتی ایران افتاده، آلودگی آب با نیترات.

دکتر مجید افیونی استاد گروه خاک شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان در این رابطه می گوید: به علت استفاده بی رویه کودهای شیمیایی در شهرها و مناطق مختلف ایران و همچنین صنعتی بودن و رشد جمعیت استان اصفهان، آبهای زیرزمینی تحت تأثیر آلاینده‌ها قرار گرفته و بر اساس اطلاعات موجود کشاورزان ۵ـ۲ برابر بیش از حد معمول انواع کودهای شیمیایی و کودهای آلی را در مزارع استفاده می‌کنند.

وی ادامه می‌دهد: از طرفی صنعتی شدن و رشد صنعت در اصفهان و اینکه کارخانه‌ها و صنایع به تصفیه خانه فاضلاب مجهز نیستند و اغلب پساب و فاضلاب صنایع بدون هرگونه تصفیه یا تصفیه ناقص وارد محیط، زمینهای کشاورزی و رودخانه می‌شود باعث شده تا آلاینده‌ها به مرور به آبهای زیرزمینی انتقال یابند، همچنین به لحاظ افزایش جمعیت، سیستم‌های کنونی تصفیه جوابگوی دبی (حجم) بیش از اندازه فاضلاب نیست.

سالم یا ناسالم مسئله این است

در حالیکه مسئولان همواره از سالم بودن آب اصفهان دم می زنند اما متاسفانه به اعتقاد محققان از کل مناطق شهری اصفهان تقریبا ۵۰ درصد نمونه‌ها دارای میانگین غلظت نیترات بیش از حد استاندارد برای آب آشامیدنی هستند، در مناطق صنعتی مجاور و حاشیه‌ای شهر اصفهان نیز تقریبا کل نمونه‌های آب دارای غلظت نیترات بالاتر از حد مجاز و استاندارد بوده است.

یک کارشناس محیط زیست در این باره به خبرنگار مهر گفت: به طور کلی ۸۰ درصد از بیماریهای دنیا ناشی از آبهای آلوده است، به طوریکه آبهای آلوده برای ۷۵ درصد از مردم کشورهای در حال توسعه مسأله بسیار جدی است.

وی افزود: پسابهای صنعتی، انسانی و بیمارستانی، مهترین آلاینده‌های رودخانه اصفهان هستند. با این حال این آلایندها‌، بیشترین تأثیر را بر آبهای زیرزمینی دارند. در حال حاضر دو سوم آب اصفهان از تصفیه خانه آب باباشیخعلی و یک سوم از چندین حلقه چاه آب فلمن و چاه‌های متفرقه وارد شبکه آب شرب می‌شود. با وجود تأکید مسئولان شرکت آب و فاضلاب و کارشناس بهداشت محیط استان بر سلامت آب شرب این استان، مشکلات لوله‌کشی آب آشامیدنی اصفهان و پرت ۲۵ درصدی آب، فرسودگی و قدمت سیستم لوله‌کشی فاضلاب اصفهان، بهره‌برداری و پمپاژ مستقیم از چاه‌های آب سطح شهر و تأمین آب بیمارستانها ، مراکز بهداشت شهرستان و... بطوریکه مخلوط شدن آب شهر و آب چاه در مخازن ذخیره آب این گونه مراکز و زمان ماند طولانی، کلر باقیمانده را به صفر یا مقادیر بسیار پائین می‌رساند.

آلودگی آب اصفهان امکان ندارد

با تمام اینها بر اساس اعلام مسئولان شرکت آب و فاضلاب و معاونت بهداشتی استان اصفهان، آب اصفهان از پاکیزه‌ترین و سالم‌ترین آب‌های جهان است که نظارت مستمر بر آن، امکان انتقال بسیاری از بیماری‌های منتقل‌شونده از طریق آب را به ویژه نسبت به دیگر شهرهای ایران و کشورهای در حال توسعه، کاهش می‌دهد.

محیط زیست نظارت دارد

در این میان مدیر کل سازمان محیط زیست اصفهان نیز گفت:تا چهارسال قبل تمام مواد آلاینده و پساب های صنعتی به صورت مستقیم وارد رودخانه زاینده رود می شد اما از سال ۱۳۸۴ پسماند خروجی کارخانه پلی اکریل به رودخانه زاینده رود کاملاً قطع و هم اکنون پسماند این کارخانه با روش تصفیه به مصرف فضای سبز می رسد و کارخانه ذوب آهن نیز که پساب خود را به صورت مستقیم به رودخانه زاینده رود وارد می کرد در سالهای اخیر با نصب سیستم های تصفیه فاضلاب و انجام آزمایش های مکرر توسط سازمان محیط زیست به صورت استاندارد است، دیگر هیچ پسابی از این کارخانه به رودخانه وارد نمی شود و پساب تصفیه شده به مصرف فضای سبز می رسد.

احمدرضا لاهیجان زاده به این نکته هم اشاره می کند که پساب های صنعتی و شیمیایی کارخانه ذوب آهن با ورود در حوضچه های تبخیری در فرایند تصفیه قرار می گیرد.

وی اظهار داشت: پساب های شیمیایی کارخانه ذوب آهن دارای غلظت های معینی است که میزان آلودگی آن با جریان هوایی که وجود دارد به حداقل ممکن می رسد اما در این زمینه سازمان حفاظت محیط زیست استان به دنبال احداث تصفیه خانه برای پسماندهای شیمیایی این کارخانه است.

فاجعه نزدیک است

فاضلابهای شهری و صنعتی نیز به این دلیل که دارای مقادیر بالای نیترات هستند در صورت آبیاری مزارع کشاورزی با آن یا پخش در محیط مقادیر بسیار بالای نیترات را وارد منابع آب سطحی و زیرزمینی خواهند کرد.

با تمام اینها بالا بودن نیترات در آب اصفهان باید به عنوان یک هشدار جدی تلقی و هر چه زودتر راهکاری برای آن اندیشیده شود.