منوریل پروژه ای که بر قامت شهر کرمانشاه گریه می کند

• شنبه 31 تیر 1391
• 0 نظر

منوریل پروژه ای که بر قامت شهر کرمانشاه گریه می کند

در حالی اجرای پروژه منوریل کرمانشاه با سرعت ادامه دارد که بسیاری از کارشناسان همچنان به این موضوع نقادانه نگاه می کنند و ظاهراً هوای مترو نیز به این زودی از سر خیلی ها خارج شدنی نیست.

به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) پس از سال ۸۶ که در شورای عالی ترافیک برای استان کرمانشاه اجرای پروژه منوریل امکان سنجی و تصویب شد، کم کم باید قبول می کردیم که شهر احتمالآً دیگر صاحب مترو نخواهد شد.

اتفاقی که همه انتظارها برای آمدن مترو را تمام کرد و اذهان را به سمت واژه منوریل سوق داد.

حال باید این سؤال را پرسید که دلایل کارشناسی و منطقی ترجیح دادن اجرای منوریل به مترو در خیابان های کم عرض کرمانشاه چیست؟ فقط به خاطر اینکه احداث منوریل کم هزینه تر و یا سریع تر از مترو است، باید عطای مترو را به لقایش بخشید؟

باید این سؤال را مطرح کرد که کارکردها و اثربخشی مترو را می توان به سادگی با هووی پیروزش در خیابان های کرمانشاه، یعنی منوریل مقایسه کرد؟

منوریل با اصول پدافند غیرعامل منافات دارد

پر واضح است که در شهر مرزی و زلزله خیز کرمانشاه که رعایت اصول پدافند غیرعامل در آن ضرورتی انکارناپذیر است، منوریل شنا کردن در جهت خلاف حرکت رودخانه است.

درحالی که ماده ۲۱۵ برنامه پنجم توسعه دستگاه ها را در اجرای طرح ها مکلف به رعایت اصول پدافند غیرعامل می کند باید دید این موضوع در رابطه با پروژه منوریل در کرمانشاه چقدر مطابقت داده شده است.

پایه های بلند پنج متر و ۲۰ سانتیمتری و حامل تعداد زیادی مسافر، اگرچه در حالت معمولی فاقد اشکال و استاندارد است اما آیا در زمان وقوع حادثه ای پیش بینی نشده مثل زلزله یا هرآنچه که ممکن است از ذهن شما عبور کند اطمینان دهنده است؟

کارشناسان در این رابطه منوریل را بسیار در شرایط ضعیف تری نسبت به مترو می بینند و برای مترو و اسلوب عبور آن از زیرزمین چیزی نزدیک به ۲۰ کارکرد مضاعف نسبت به ترابری مسافر متصور هستند، در حالی که منوریل از پس کاری جز حمل و نقل بر نمی آید.

استفاده از تونل های مترو به عنوان پناهگاه در مواقع لازم، عبور خطوط آب، برق، گاز، مخابرات و... از تونل های مترو، ایمنی در حمل و نقل و ... از مواردی است که انجام آن از عهده منوریل خوش خط و خال خارج است.

ظرفیت حمل و نقل مسافر در مترو بیشتر است

توانایی جابجایی مسافر در مترو موضوعی است که به شکل قابل توجهی امتیاز آن را نسبت به منوریل افزایش می دهد.

بر اساس این گزارش مترو می تواند ۲ تا ۵ برابر منوریل های لوکس مسافر جابجا کند و این یک بهره وری مناسب است از هزینه ای که احتمالا برای مترو، مزید بر منوریل پیش بینی می شود.

این در حالی است که سرعت حمل و نقل درون شهری نیز در مترو بیشتر است و اساساً در بسیاری از کشور ها از منوریل در جهت کاربری های گردشگری و فانتزی استفاده می کنند تا یک سامانه استراتژک برای ترابری مسافر و حل کردن معضل ترافیک.

گرچه باید به این نکته نیز توجه کرد که در بسیاری از کشورهای عالم از منوریل به عنوان مکملی برای مترو بهره می گیرند، مثلا برای حمل و نقل مسافر از فرودگاه تا ایستگاه های مترو و یا مواردی مشابه آن.

آلودگی های سمعی و بصری در پروژه منوریل

تصور شهر نسبتاً شلوغ کرمانشاه و خیابان های پر سرو صدای آن در سایه سر و صدای منوریلی که از فضای بالای این خیابان ها می خواهد عبور کند، کمی مبهم است.

عبوری که شمایل شهر را نیز به سمت و سوی بی نظمی و شلوغی بیشتر سوق خواهد داد.

این در حالی است که مترو با عبور از تونل های زیرزمینی از پرت ترین فضای ممکن استفاده می کند و آلودگی صوتی نیز ایجاد نخواهد کرد، ضمن اینکه نظم بصری شهر را نیز بر هم نمی زند.

هزینه مترو بیشتر است یا منوریل؟

در رابطه با مقایسه هزینه احداث یک واحد طول از خط منوریل با مترو، بدون تردید باید با یک دید اقتصادی و نگاه بهره ورانه به قاضی رفت.

بنا به مطالعات انجام گرفته و برخلاف تصورات به دلیل کم بودن کمپانی های تولید واگن و لکوموتیو منوریل نسبت به مترو، کفه ترازوی خرج روی دست گذاشتن این پروژه ها به سمت منوریل سنگینی می کند.

در مورد هزینه ایجاد تونل برای مترو، با اینکه برای جایگاه منوریل نیز باید پل ساخت، اما تردیدی نیست که مترو در این مورد و در رابطه با ایجاد سازه های حمایتی و مقاوم کننده، نسبت به منوریل پول بیشتری را می طلبد ولی اینجاست که باید عینک بهره وری را از جلد بیرون آورد و ازاین زاویه به موضوع نگاه کرد

هر طور محاسبه کنید عواملی مثل تکنولوژی مدرن تر مترو، توانایی چند برابری حمل مسافر، افق دید بلندتر برای ارتقاء و ماندگاری آن نسبت به منوریل، مصرف انرژی پایین تر و به صرفه تر، کارکردهای چند منظوره در راستای بهره وری بیشتر و البته رعایت اصول پدافند غیرعامل و... برای دست به جیب شدن مدیران شهری یک منطقه و اجرای طرح مترو، دلایل قانع کننده ای به نظر می رسد.

با نگاهی به آمار تعداد خطوط مترو در شهرهای مدرن جهان نسبت به منوریل که یا در شهرهای مهم اروپا اصلاً وجود ندارد یا در شهرهایی مثل مسکو این نسبت ۱۰ به یک است و البته در شهرهای مثل توکیو فقط از منوریل برای مکمل مترو (چیزی شبیه به اتوبوس هایی که مسافرین پیاده شده از هواپیما را جابجا می کنند) استفاده می شود، بعد بهره وری مترو نسبت به منوریل و یافتن این موضوع از سوی مدیریت شهری روز جهان را بیش از پیش نمایان می کند.

ابهام در عبور منوریل از شکارگاه خسرو پرویز و موافقت میراث فرهنگی

سعید سلیم ساسانی، مدیرعامل سازمان قطارشهری کرمانشاه در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: با میراث فرهنگی صحبت کردیم که هرگونه مشکلی دارند به ما اعلام کنند، زیرا ما می توانیم پایه های یک و نیم متری منوریل را به هر شکل جابجا کنیم ولی سازمان میراث فرهنگی به رغم تمام پیگیری ها، تاکنون جوابی به ما نداده است و ما امیدواریم زودتر به جواب برسیم که در آینده دچار مشکلی نشویم.

وی با اشاره به اجرای پروژه درقسمت شرقی بلوار طاقبستان نیز افزود: مسئولین سازمان قطارشهری کرمانشاه خود به این نتیجه رسیده اند که نباید آسیبی به بلوار زیبا و تاریخی طاقبستان وارد شود.

مدیرعامل سازمان قطارشهری کرمانشاه به منوریل اطمینان دارد

مدیرعامل سازمان قطارشهری کرمانشاه بر خلاف تمام دلایلی که در این گزارش آمده است، به منوریل اعتقاد دارد و حتی به دلیل بالا بودن هزینه مترو، منوریل را برای کلانشهر کرمانشاه مفید تر می داند.

سعید سلیم ساسانی در گفتگوی تفصیلی خود به خبرنگار مهر اظهار کرد: استفاده از مترو و منوریل در قرن نوزدهم میلادی و قبل از سال ۱۹۰۰ رواج داشته که در برخی کشورها به شکل قطارشهری بر روی سطح زمین و در برخی به صورت مترو در زیر زمین بوده است.

وی افزود: در ایران اولین منوریل که از شاخه های قطارشهری است در شهر قم حدود دو سال پیش کلید خورد و هم اکنون کرمانشاه دومین شهر کشور است که پروژه منوریل در آن اجرائی می شود.

رئیس سازمان قطارشهری کرمانشاه گفت: انتخاب منوریل برای شهر کرمانشاه مصوبه شورای عالی ترافیک کشور است و حتی مدیریت ارشد استان در انتخاب آن دخالت نداشته است.

وی اضافه کرد: سال ۱۳۸۸ مطالعات تکمیلی طرح به پایان رسید، در بررسی های به عمل آمده مشخص شد تراموا جوابگو نیست، مترو نیز هزینه بر است و مشکلات خاص خود را به دنبال دارد و علی رغم ظرفیت بیشتر مترو، منوریل به عنوان قطارشهری متناسب با وضعیت ترافیک و خواسته های شهر کرمانشاه تعیین شده است.

ساسانی گفت: به عنوان مثال در مالزی و کوالالامپور از هر دو سیستم مترو و منوریل استفاده می شود، اما در بمبئی هند با حجم مسافر بالا تنها قطار شهری مورد استفاده، مونوریل است.

ساسانی افزود: هزینه احداث یک کیلومتر منوریل به مراتب کمتر از یک کیلومتر مترو است و در زمان کوتاه تری نیز به بهره برداری خواهد رسید.

ساسانی خاصیت مهم منوریل کرمانشاه را عدم تداخل با ترافیک شهری دانست و عنوان کرد: منوریل کرمانشاه از این نظر ایزوله است، زیرا بیش از هشت الی ۱۰ هزار نفر مسافر را جابجا می کند و همچنین حداقل ارتفاع (پنج متر و بیست سانتیمتر) کاملا رعایت شده است.

وی گفت: پایه های یک و نیم متری خط منوریل کرمانشاه دقیقا در وسط بلوار شهید بهشتی قرار دارد و این کاهش عرض خیابان که اکنون شاهد آن هستیم تنها در زمان اجرای پروژه است و حتی قبل از اجرای کامل طرح موانع قطعاً جمع آوری خواهد شد.

ساسانی ادامه داد: در تمام طول مسیر از میدان فردوسی تا میدان معلم (سه راه مسکن) طرح به صورت منوریل در نظر گرفته شده است.

وضعیت عبور منوریل از خیابان مدرس

ساسانی در پاسخ به این سؤال که وضعیت عبور منوریل از خیابان کم عرض بین میدان آزادی تا میدان فردوسی چگونه خواهد بود، گفت: طرح اجرائی هنوز کامل نیست و به ویژه برای قسمت میدان آزادی تا میدان فردوسی در حال مطالعه است که مشخص شود دقیقا باید به چه شکل عمل کرد و امکان دارد تغییراتی در آن قسمت به وجود آید.

مدیر عامل قطار شهری کرمانشاه گفت: چنانچه قسمتی از منوریل از زیر زمین عبور کند نمی توان نام مترو را بر آن نهاد و در تمام طول دوازده و نیم کیلومتری قطار شهری کرمانشاه از سوی شورای عالی ترافیک منوریل تعریف شده است.

مشخصات پروژه منوریل کرمانشاه

سعید سلیم ساسانی اظهار داشت: امیدوارم در سال ۹۴ فاز اول پروژه افتتاح شود و در سال ۹۵ منوریل کرمانشاه توان جابه جائی ده الی دوازده هزار نفر مسافر را در روز داشته باشد.

وی گفت: در افقی که برای طرح در نظر گرفته شده است، تا سال هزار و ۴۰۰، چهارده هزار و ۱۰۰ نفر و در سال هزار و ۴۱۰، ۱۶ هزار و ۲۰۰ نفر جا به جائی مسافر در هر جهت و در ساعات پیک انجام خواهد شد.

ساسانی با بیان اینکه منوریل در طول مسیر ۱۳ ایستگاه خواهد داشت، اضافه کرد: براساس نیاز محل ایستگاه ها جانمائی شده و در مرکز شهر فاصله ایستگاه ها کمتر و بیشترین فاصله بین دو ایستگاه هزار و ۲۵۰ متر است.

ساسانی در پایان با بیان اینکه تعداد مسافران منوریل پس از همگانی شدن و فرهنگ استفاده از آن تغییر خواهد کرد، اظهار داشت: هم اکنون وظیفه احداث و در آینده کنترل و نگهداری منوریل بر عهده سازمان قطار شهری کرمانشاه است و در سال های آتی می توان منوریل کرمانشاه را توسعه داد و از وضعیت خطی به شبکه ای مبدل ساخت.

گزارش از مسلم معین