نحوه زندگی مردم در مناطق زلزله‌زده
مشاهده‌های عینی از وضعیت زندگی و همینطور بازسازی در مناطق زلزله‌زده استان آذربایجان شرقی نشان می‌دهد همه خانوارهایی که در اثر زلزله ۲۱ مرداد و تخریب بالای ۶۰ درصد محل زندگی‌شان، بی‌خانمان شده بودند، از پایان آذرماه می‌توانند در خانه‌های نوساز ۶۰متری که ۱۰۰ درصد هزینه ساخت آنها از محل وام بانکی تامین اعتبار شده، سکونت پیدا کنند.
۹ هزار خانه یک‌طبقه – معادل تعداد خانه‌های با تخریب بالای ۶۰درصد در روستا‌های آذربایجان- ماه آینده تحویل زلزله‌زده‌ها می‌شود.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) زلزله اخیر در این مناطق در مجموع ۱۸ هزار واحدمسکونی را تخریب کرده بود که از این تعداد، ۹ هزار خانه به عنوان «خانه‌دوم» یا «خانه‌فصلی» اهالی آذربایجان بوده و در اولویت دوم بازسازی قرار گرفته است. به رغم انتشار اخبار ضدو نقیض درباره روند کند بازسازی در مناطق زلزله زده آذربایجان شرقی و انتقاد برخی افراد و مسوولان در خصوص وضعیت نامناسب ساخت و ساز در این مناطق، گزارش میدانی دو روزه خبرنگار اعزامی «دنیای‌اقتصاد» از ۱۰روستای آسیب دیده از توابع شهرهای اهر، هریس و ورزقان حاکی است هم اکنون بزرگ‌ترین کارگاه ساختمانی کشور در این مناطق در حال فعالیت است، به گونه‌ای که براساس شواهد، روند بازسازی ظرف حدود دو ماه از آغاز فعالیت‌های ساختمانی، حدود ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد. پیشرفت قابل توجه روند ساخت‌وساز در مناطق آسیب دیده بیانگر این واقعیت است که روند بازسازی در این مناطق با سرعتی معادل ۵/۲ برابر بیشتر از عملیات بازسازی در شهر بم پس از زلزله سال۸۲، همچنان ادامه دارد؛ طوریکه بنا بر شواهد موجود و اذعان مسوولان بازسازی، فاز اول بازسازی‌ها که برای خانه‌های با تخریب بیش‌از ۶۰ درصد در نظر گرفته شده، در نهایت تا پایان آذرماه و قبل از شروع فصل زمستان با تحویل ۹ هزار و ۵۰۰ واحدمسکونی به طور کامل به اتمام می‌رسد. به گفته مسوولان بنیاد مسکن، در زلزله بم حدود ۶۰ هزار واحد مسکونی تخریب شد که فرآیند بازسازی آن بیش از ۳ سال به طول انجامید؛ در حالی که بنا بر اذعان این مسوولان و شواهد موجود، بازسازی فاز اول آذربایجان در کمتر از چهار ماه صورت می‌گیرد. از سوی دیگر، حجم بالای حمل مصالح ساختمانی به مناطق آسیب دیده آذربایجان که در اغلب ساعات روز تردد را در جاده‌های اهر، هریس و ورزقان با محدودیت‌هایی مواجه کرده است، نشان می‌دهد به رغم افزایش قابل توجه نرخ مصالح ساختمانی لطمه‌ای به روند بازسازی وارد نشده است؛ چرا که بسیاری از ستادهای بازسازی حتی در محل زلزله زده تحت مدیریت خود، اقدام به برپایی کارگاه‌هایی برای تولید بتن و سایر مصالح کرده‌اند.خبرنگاران در مناطق زلزله زده چه دیدند؟
خبرنگار دنیای‌اقتصاد به دنبال انتشار اخباری تاسف انگیز از وضعیت زلزله زدگان آذربایجان غربی پس از گذشت بیش از دو ماه از وقوع زلزله، چهارشنبه گذشته به همراه جمعی از خبرنگاران راهی آذربایجان شرقی شد تا از نزدیک شاهد روند بازسازی در این مناطق باشد. طی بازدید دو روزه از ده روستای واقع در این مناطق با بسیاری از اهالی روستاها و همچنین مهندسان تیم بازسازی گفت و گو شد و از نزدیک وضعیت زندگی و روند بازسازی خانه‌ها مورد بررسی قرار گرفت.
خانه‌های ۶۰ متری
براساس مشاهدات میدانی ، هم اکنون بنیاد مسکن به عنوان مامور ویژه بازسازی در مناطق زلزله زده در زمین‌های تحت مالکیت روستاییان و با رعایت اولویت بازسازی برای روستاییانی که به صورت دائم در محل سکونت دارند، نسبت به ساکنان فصلی، با سه تیپ متفاوت ساخت اقدام به خانه سازی می‌کند.
هر چند شیوه یک طبقه‌سازی به گفته مسوولان بازسازی مقداری سرعت کار را در مقایسه با بلندمرتبه سازی کاهش می‌دهد؛ اما با کمک خود مردم، روند بازسازی به سرعت در حال انجام است. مسوولان و مهندسان تیم بازسازی، بیشتر خانه‌ها را در متراژهای ۶۰ متری در زمین‌های مردم می‌سازند و هر چند به گفته آنها این متراژ بیش از آن چیزی است که مردم تا قبل از وقوع زلزله در آن سکونت داشتند؛ اما خانه‌ها طوری ساخته شده که در آینده قابل گسترش باشد.
ساخت‌وساز براساس سلیقه اهالی
علاوه بر این، آن طور که شواهد حاکی است هم‌اکنون تیم بازسازی این مناطق، با سه شیوه سنتی (آجری)، اسکلت فلزی و اسکلت بتنی برای روستاییان خانه‌سازی می‌کنند که شیوه و حتی متراژ ساخت هم براساس سلیقه افراد و متراژ زمین آنها اختیاری است. هر چند برخی از روستاییان می‌گویند پیش از وقوع زلزله در خانه‌هایی به مراتب بزرگ‌تر حتی تا ۲۰۰ مترمربع مساحت، سکونت داشته اند اما خود آنها از خانه‌های بازسازی شده که قسمت قابل توجهی از آنها به مرحله سقف هم رسیده است رضایت بیشتری دارند.
خانه‌هایی که خراب نشد!
در این میان آنچه در ۱۰ روستای مورد بازدید جلب توجه می‌کرد، مصون ماندن خانه‌هایی بود که به نظر می‌رسید اخیرا مورد بازسازی قرار گرفته‌اند! این خانه‌ها همان خانه‌هایی بودند که با دریافت وام بازسازی روستایی مقاوم سازی یا بازسازی شده بودند که حتی یک مورد از آنان نیز در جریان زلزله تخریب نشد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، برخی از اهالی ساکن در این خانه‌ها که زنده ماندن و مصون ماندن مال و جان خود را مدیون بازسازی خانه‌هایشان می‌دانستند، به خبرنگاران گفتند: اهالی، چندان اعتقادی به بازسازی نداشتند حتی برخی از آنان وام گیرندگان را مورد سرزنش قرار می‌دادند؛ این در حالی است که نمایندگان دولت هم تک به تک به خانه‌های روستاییان سرکشی می‌کردند و حتی از آنان امضا می‌گرفتند که در صورت بروز حادثه و تخریب خانه‌ها مسوولیتی نخواهند داشت؛ اما حتی با این ابزار هم نتوانستند اغلب روستاییان را مجاب به دریافت وام نوسازی کنند.
چادرنشین‌های خوش نشین!
اما در این میان در برخی روستاها مشاهده می‌شود که با وجود سقف زنی و وصل انشعابات و آماده شدن خانه‌ها، روستاییان همچنان ترجیح می‌دهند ساکن چادرها باشند.
هر چند برخی از آنان می‌گویند دوری از سایر اهالی یا فاصله از سرویس‌های بهداشتی عامل تاخیر آنان برای ترک چادرهاست، اما یکی از ساکنان دائمی روستا، که در خانه جدید خود اسکان یافته است، می‌گوید: بسیاری از مردم به این دلیل که تا زمان اسکان در چادرهای هلال احمر از نظر مواد غذایی، پوشاک و سایر نیازمندی‌ها به صورت رایگان و از محل کمک های مردمی تامین می‌شوند، تمایل چندانی به ترک چادرها ندارند؛ حتی الان برای کسانی که خانه هایشان هم آماده نیست کانکس‌هایی تهیه شده است که این کانکس‌ها برق هم دارند و مردم می‌توانند به جای چادر در آنها ساکن شوند.
ناراضی‌ها چه کسانی هستند؟
به گزارش «دنیای اقتصاد»، در میان ساکنان دائمی روستاها که با ابراز رضایت از روند نوسازی، خانه‌های جدید خود را بهتر از خانه‌های قبلی می‌دانستند، برخی اهالی در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی بر میزان رضایت آنان از فعالیت‌های در حال انجام در روستاها، می‌گفتند: کاری برای آنها نشده و تنها برخی خانه‌ها نوسازی شده است. این در حالی است که بنا بر اظهار اهالی ساکن در روستا که به صورت دائمی سکونت داشتند، افراد ناراضی کارگران یا مالکانی بودند که به صورت فصلی در خانه‌های خود در این منطقه سکونت داشتند و تنها یک فصل یا یکی دو ماه از سال را در روستای مورد نظر ساکن بودند و محل اقامت اصلی و دائمی آنها در شهر تبریز یا سایر شهرهای آذربایجان است.
بازسازی در انحصار پیمانکاران؛ انبوه سازان کجا هستند؟
اما در این میان، نکته قابل تاملی وجود دارد و آن اینکه بنا بر اظهار مسوولان نوسازی هم اکنون ۱۰۴۳ اکیپ پیمانکاری با انعقاد ۱۳ هزار قرارداد ساخت، در حال بازسازی مناطق آسیب‌دیده آذربایجان هستند، این اکیپ‌های پیمانکاری که از مهندسان تا گروه‌های چندین نفری را در بر می‌گیرد در حالی در این مناطق تجهیز کارگاه کرده و مشغول ساخت و ساز شده اند که رقم ۳۰۰ نفری انبوه سازان حاضر در این مناطق در مقایسه با پیمانکاران حاضر بسیار ناچیز است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، وزیر راه و شهرسازی آخرین بار تعداد انبوه سازان حاضر در بازسازی مناطق زلزله زده آذربایجان را تنها حدود ۳۰۰ نفر ذکر کرده بود که ظاهرا مسوولان بازسازی هم رضایت چندانی از عملکرد آنان ندارند. در کشور ۷ هزار انبوه‌ساز فعالیت دارند اما ظاهرا سودهای نجومی ساخت‌وساز در شهرها مانع حرکت آنها به مناطق زلزله‌زده شده است!
آخرین آمارهای مسوولان از بازسازی
اما در جریان سفر به مناطق زلزله‌زده اهر، هریس و ورزقان، رییس بنیاد مسکن با برگزاری نشست خبری آخرین اطلاعات و آمارهای مربوط به بازسازی را در اختیار خبرنگاران قرار داد.
علیرضا تابش با بیان اینکه هم اکنون ۳۰ هزار نیروی کاری در امر بازسازی مناطق زلزله زده مشغول به کار هستند، گفت: تا امروز، ۳ هزار و ۷۲۹ واحد مسکونی تکمیل و به مردم واگذار شده است. وی با اشاره به اینکه ۱۶ میلیون تومان وام در نظر گرفته شده برای بازسازی هر واحد مسکونی تنها بخشی از رقم ساخت را پوشش می‌دهد در پاسخ به پرسش خبرنگار «دنیای اقتصاد» که ما‌به‌التفاوت این هزینه را چه کسی خواهد پرداخت؟ گفت: هنوز تصمیمی در این باره گرفته نشده و تمام هم و غم ما اتمام ساخت کلیه واحدها قبل از شروع زمستان است. تابش در خصوص میزان تامین مصالح برای ساخت فاز اول واحدهای تخریب شده بر اثر زلزله تصریح کرد: تاکنون بیش از ۷۰ هزار تن فولاد، ۲۵۰ هزار تن سیمان، ۲۷ هزار سرویس تریلی آجر و ۶۳۰ هزار تن شن و ماسه برای بازسازی تامین کرده‌ایم. وی افزود: از حدود ۱۸ هزار و ۵۰۰ واحد تخریب شده روستایی در مناطق زلزله زده، حدود ۹ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی بیش از ۶۰ درصد تخریب شده بود که در فاز اول تلاش خود را برای بازسازی این تعداد از واحدها قرار داده ایم و اولویت بازسازی هم با ساکنان دائمی روستاها است. رییس بنیاد مسکن با اشاره به شتاب سرعت سقف زنی ظرف دو هفته اخیر گفت: تا کنون ۳۷۵۰ واحد مسکونی سقف زنی شده است و حداقل هفته‌ای ۱۰۰۰ واحد جدید سقف زنی می‌شود. بر این اساس پیش‌بینی‌ها حاکی است تمام واحدهای پیش‌بینی شده برای بازسازی در فاز اول تا نیمه دوم آذرماه تحویل مردم شود. تابش اعلام کرد: تاکنون برای بازسازی ۱۸ هزار و ۴۲۸ واحد مسکونی تشکیل پرونده داده شده است که از این تعداد ۱۲ هزار و ۸۰۲ واحد برای دریافت تسهیلات بازسازی به بانک معرفی و ۱۳ هزار قرارداد ساخت هم منعقد شده است.
نظرات