درآمد ایران دوبرابر می شود

درآمد ایران دوبرابر می شود

www.BanaNews.irایران با بیش از یک میلیون و ۶۵۰ هزار کیلومتر وسعت از موقعیتی استراتژیک در منطقه برخوردار است و وجود چندین کشور محصور در خشکی در همسایگی ایران فرصت استثنایی برای توسعه صنعت ترانزیت آن در اختیار ما قرار داده است.

به گزارش بنانیوز به نقل از ایرنا، موقعیت ایران بین روسیه ، آبهای آزاد جنوب، اروپا، خاورمیانه و شرق آسیا نیز بر اهمیت راهبردی آن افزوده است، به گونه ای که تاکنون دو شاهراه ترانزیت شمال – جنوب و شرق – غرب در جهان تعریف شده است که هر دو از ایران می گذرد.

استفاده از ظرفیت های ترانزیت کشور قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مورد توجه مقامات کشور بوده و برای بهره گیری از موقعیت ممتاز ایران در این زمینه اقدامات مختلفی انجام شده است اما نگاه به آمار نشانگر فاصله زیاد بین وعده ها و عمل در این زمینه است.

محمدرضا رحیمی معاون اول رییس جمهوری در همایش ملی ترانزیت که اواخر آذرماه در تهران برگزار شد، با اذعان به جایگاه مهم ایران در زمینه انتقال بار و مسافر گفت: جمهوری اسلامی ایران با ظرفیت های فراوان در بخش ترانزیت و حمل و نقل می تواند در آمدی بیش از درآمد حاصل از نفت را در بخش ترانزیت داشته باشد.

رسانه های مختلف درآمد ایران از محل فروش نفت خام طی سال های گذشته را ۵۷ تا ۶۶ میلیارد دلار در سال اعلام کرده اند که این رقم حجم بالایی است و بیانات رحیمی را اغراق آمیز جلوه می دهد، اما کارشناسان می گویند در صورت وجود عزم ملی، دستیابی به چنین درآمدی در عرصه ترانزیت کاری شدنی است.

به عقیده آنان، با توجه به موقعیت ممتاز جغرافیایی ایران و امتیازها و درآمدهای جانبی گسترده ای که ترانزیت کالا و مسافر در کشور ایجاد می کند، دسترسی به این مقدار درآمد دور از انتظار نیست.

سرپرست سازمان توسعه تجارت ایران نیز در همایش ملی ترانزیت تاکید کرد که حجم انتقال کالا از طریق ایران در ۸ ماه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل با ۳۸ درصد افزایش به ۷ میلیون تن رسیده است.

حمید صافدل با اشاره به اینکه صنعت حمل و نقل بیشترین بازدهی و اشتغال زایی را در پی دارد، تاکید کرد که براساس تحقیقات انجام شده درکشورهای پیشرفته صنعتی هر یک میلیارد دلار سرمایه گذاری در صنعت حمل و نقل برای ۳۱۴۰۰ نفر شغل ایجاد می کند.

به گفته وی، اکنون سهم حمل و نقل در تولید ناخالص ملی اندکی بالاتر از ۱۰ درصد است و با بهره گیری از توان ترانزیتی می توان این رقم را تا ۵۰ درصد افزایش داد.

مقامات و کارشناسان صنعت حمل و نقل، درآمد ایران را از محل ترانزیت کالا در سال های گذشته بین ۵/۲ تا ۴ میلیارد دلار اعلام کرده اند.

بسیاری از کشورها به منظور استفاده بهینه از موقعیت جغرافیایی خود با انجام سرمایه گذاری های لازم نسبت به ایجاد نظام مناسب برای توسعه حمل و نقل دریایی، ریلی، زمینی و هوایی اقدام می کنند و توسعه شبکه های ترکیبی حمل کالا و مسافر برای گرفتن سهم بیشتری از بازار ترانزیت کالا و مسافر در برنامه بسیاری از کشورها قرار دارد.

نوسازی ناوگان حمل و نقل زمینی در حوزه بار و مسافر از جمله اقدامات موفقی بود که با سرمایه گذاری بخش خصوصی و حمایت جدی دولت صورت گرفت و با آغاز اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها، راه برای تسریع جایگزینی کامیون ها و اتوبوس های فرسوده هموارتر شده است.

ایران در بخش حمل و نقل هوایی به دلیل تحریم های تحمیلی، محدودیت های خاصی در زمینه خرید هواپیما دارد، اما شرکت های مختلف به ویژه شرکت های متعلق به بخش خصوصی در این زمینه توسعه مناسبی داشته اند.

قرار گرفتن ایران در مسیر هوایی شرق - غرب و شمال – جنوب نیز فرصت خوبی پیش روی کشور قرار داده و افزایش درآمدهای حاصل از دریافت عوارض عبور هوایی را در پی داشته است به طوری که برخی منابع، میزان درآمد ایران از محل عبور هواپیماهای خارجی از فضای کشور را حدود ۹۰ میلیون دلار اعلام کرده اند که البته ، این رقم نیز متناسب با توانمندی های بالقوه ایران نیست.

طی سال های گذشته با توجه به افزایش میزان حمل مسافر هوایی، کشورهای مختلف سرمایه گذاری های کلانی در بخش توسعه فرودگاهی انجام داده اند. از آنجا که ایران نیز یکی از کشورهای مستعد برای تبدیل به مرکز ترانزیت مسافر و بار هوایی است، حتی قبل از انقلاب، طرح احداث یک فرودگاه بین المللی در تهران علاوه بر فرودگاه مهرآباد ارایه شده بود اما به دلایل مختلف در ایجاد آن تعلل شد.

به این ترتیب، در حالی که با پیشنهاد سازمان بین المللی هوایی کشوری ( ایکائو ) ، از سال ۱۳۴۵ فعالیتهای اولیه مربوط به طرح فرودگاه بین المللی تهران آغاز شده بود اما عملیات ساخت آن که با نام فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) شناخته می شود، در عمل از اواخر سال ۱۳۶۹ یعنی دو سال پس از پایان جنگ تحمیلی آغاز شد و سرانجام، در دهه ۸۰ این فرودگاه درهای خود را به روی هواپیماها و مسافران گشود.

چهار دهه تاخیر در راه اندازی این فرودگاه موجب شد فرصت گرانبهای ایران در بهره گیری از فرصت ترانزیت مسافران هوایی در سطح منطقه ای و بین المللی از دست برود و اکنون استانبول و دبی به مرکزی برای عبور ترانزیت هوایی منطقه تبدیل شده اند. با این حال، ضروری است تلاش های لازم برای گرفتن سهم ایران از این بخش انجام شود.

در حمل و نقل دریایی نیز ایران با دارابودن بیش از ۷۰ میلیون نفر جمعیت و قرارگرفتن در همسایگی کشورهایی که به دریا راه ندارند، از موقعیتی ممتاز برخوردار است و تعریف کریدور شمال – جنوب با مشارکت چندین کشور بر اهمیت بنادر ایران در حمل و نقل و ترانزیت بار افزوده است.

در سال های گذشته در اثر بی توجهی به موقعیت ممتاز ایران و انجام نشدن سرمایه گذاری های لازم در کشور، دبی به قطب تجاری منطقه تبدیل شد و راه اندازی بندر سلاله عمان به عنوان بزرگترین بندر منطقه با مشارکت شرکت های خارجی نیز در عمل شانس بنادر ایران را برای تبدیل شدن به بندر درجه یک منطقه کمرنگ کرده است.

با این حال، کارشناسان عقیده دارند اگرچه فعالیت بندر سلاله در ارایه خدمات به کشتی های فوق بزرگ کانتینری، شانس ایران را در استفاده از این موقعیت را کاهش داده اما تاسیس این بندر و بندر دبی نیز بدون استفاده از موقعیت جغرافیایی ایران برای توسعه حمل و نقل منطقه ای غیر ممکن است. به همین دلیل، ایران می تواند با انجام سرمایه گذاری های لازم و ایجاد نظام مدیریتی مناسب در تخلیه و بارگیری کشتی و ارایه خدمات جانبی همچنان سهم مهمی در بازار حمل و نقل دریایی را از آن خود کند.

بسیاری از کارشناسان تاکید دارند در حوزه حمل و نقل زمینی و به ویژه ریلی، ایران از موقعیت بسیار ممتاز و حتی بی رقیب در منطقه برخوردار است و در صورت تسریع در ایجاد زیر ساخت های سخت افزاری و نرم افزاری لازم، کشورمان به شاهراه ترانزیت کالا بین جنوب و شمال و غرب و شرق تبدیل خواهد شد.

وجود نظام توانمند در تخلیه و بارگیری بنادر، هماهنگی بین حمل و نقل دریایی با زمینی (کامیون) و ریلی به صورت ترکیبی، کاهش هزینه های سربار با کاهش زمان معطلی کشتی ها در بنادر و کامیون ها در ایستگاه های تخلیه و بارگیری، استقرار نظام توانمند در مدیریت حمل بار در شبکه ریلی و استفاده از ظرفیت کامل این شبکه و نیز، انجام سرمایه گذاری های لازم برای تکمیل حلقه های مفقوده در این بخش می تواند علاوه بر استفاده از ظرفیت کامل کشور در ترانزیت کالا زمینه اشتغال میلیون ها نفر در حوزه های حمل و نقل و صنایع وابسته از جمله خدمات مرتبط را فراهم کند و به قول دکتر رحیمی، درآمدی معادل فروش نفت خام نصیب کشور سازد.

این در حالی است که چنین درآمدی برخلاف درآمد ناشی از فروش نفت به عنوان ثروت کشور، درآمدی پایدار و ماندگار خواهد بود و نقشی مهم در رشد و توسعه سایر بخش ها از جمله صنعت، معدن و کشاورزی خواهد گذاشت.

 

 

    نظرات