بی‌توجهی مدیریت دولتی به معماری بومی
در نشست خوزستان، صنعت نفت، فرهنگ عنوان شد : تولید خانه‌های انبوه بدون توجه به بافت معماری هر منطقه مانند تولید کارتن‌های یک شکل است. ما نمی‌توانیم یک مسکن را به عنوان نمونه بگیریم و آن را تولید انبوه کنیم.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) دبیرخانه رویدادهای معماری اقدام به برگزاری کارگاه خوزستان، صنعت نفت، فرهنگ سکونت در بهمن و اسفند امسال و سمینار آن در فروردین سال آینده خواهد کرد.
به مناسبت این برنامه نشستی با حضور وحید قاسمی دبیر کارگاه، محمدرضا رحیم‌زاده عضو هیات علمی کارگاه، ناصر نوروز‌زاده چگینی عضو هیات علمی کارگاه و حمید ضیاییان عضو هیات علمی کارگاه صبح امروز، هفتم بهمن برگزار شد.
در ابتدای این نشست، وحید قاسمی دبیر کارگاه گفت: امروز مدیریت فرهنگی از معماری غافل است و این غفلت هر روز رو به افزایش است. در حالی که بعد از زبان، معماری مهمترین عنصر فرهنگ است اما همین عنصر در مدیریت فرهنگی جایگاهی ندارد.
وی ادامه داد: مدیریت فرهنگی، معماری را فقط در اندازه ساختمان می‌بیند و اصلا به عنوان عنصری که بر جامعه تاثیر می‌گذارد و یا از آن تاثیر می‌پذیرد این پدیده را قبول نمی‌کند.
قاسمی با اشاره به اهداف برگزاری کارگاه خوزستان، صنعت نفت، فرهنگ سکونت گفت: ما در این کارگاه به دنبال ایجاد طرح پرسش هستیم و برگزاری چنین کارگاه‌هایی تازه آغاز ماجراست.
وی ادامه داد: این رویداد در راستای ارتقای دانش معماری و مطالبه‌ای که جامعه مخاطب معماری داشت فراخوان خود را منتشر کرد و براساس این فراخوان، افراد در قالب دو یا سه نفره طرح‌های خود را ارسال می‌کنند و بعد در قالب گروه‌های ۷ الی ۱۲ نفره به مدت یک روز در تهران کارگاه برگزار می‌شود و بعد از ۱۵ الی ۱۸ اسفند شرکت‌کنندگان کارگاه‌هایی را در خوزستان برگزار و از شهرهای خوزستان بازدید می‌کنند.
قاسمی بیان کرد: دبیرخانۀ رویدادهای معماری تاکنون با برگزاری دو سلسله کارگاه با عنوان‌های "خانه" و "فهم معماری ایران"، در چند شهر کشورمان در پی آن بوده است که فضایی برای توجه ژرف‌تر و گسترده‌تر به کیفیت زندگی و ظرف آن و گفتگو، پرسش، و پژوهش در زمینۀ معماری این مرز و بوم ایجاد کند. دبیرخانه کوشش کرده است که معماری نه به مثابۀ حوزه‌ای صرفاً تخصصی و در اختیار معماران، بلکه به‌مثابه امری فرهنگی در متن زندگی در کانون توجه همگانی قرار گیرد. در فضایی میان رشته‌‌ای یا فرا رشته‌‌ای، از طرفی توجه معماران را به معنای جامع فرهنگ و زندگی جلب کند و از طرف دیگر متخصصان و کارشناسان رشته‌‌های دیگر را متوجه وجوه مختلف معماری سازد.
وی ادامه داد: در سلسله کارگاه‌‌های پیشین توجه ما بیشتر معطوف به نمونه‌‌های بسیار ارزشمند و فاخر در معماری گذشته این سرزمین بود که از اهمیت و ضرورت توجه به آنها برای آموختن و کشف استعدادها و امکانات معماری این سرزمین، هرگز کاسته نمی‌‌شود و دبیرخانه رویدادهای معماری ایران امیدوارست که بتواند در آینده نزدیک پیگیر این سلسله کارگاه‌‌ها باشد. اما به موازات این کارگاه‌‌ها، لازم است که بخش دیگری از نیروی ما صرف توجه به معماری اخیر کشورمان شود تا میدانی تازه برای گفتگو، به پرسش کشیدن، فهم و کشف امکان‌ها و استعدادها و همچنین کمبودها و ناتوانایی‌‌های معماری امروزین باز شود.
دبیر کارگاه و استاد دانشگاه در پایان گفت: بدین مقصود دبیرخانه رویدادهای معماری بر آن است که سلسله کارگاه‌‌های تازه‌ای با نام معماری و فرهنگ برگزار کند. بنابراین در قدم آغازین و برای شروع حرکتی سنجیده و ریشه‌‌ای، توجه علاقه‌‌مندان را به خوزستان معطوف میکند و معماری مرتبط با صنعت نفت، در جایگاه نمونه‌‌ای از آغاز شکل‌‌گیری معماری جدید در ایران که برآمده از وضعیتی تازه است و پرداختن به آن نقشی مهم در فهم معماری امروزین ایران ایفا میکند. به این ترتیب اولین کارگاه از سلسله کارگاه‌‌های معماری و فرهنگ با عنوان "خوزستان، صنعت نفت و فرهنگ سکونت" به علاقه‌‌مندان معرفی می‌شود.
وی در پایان گفت: بعد از این سفر چهار روزه نیز در ۲۱ و ۲۲ فروردین نتیجه‌گیری نهایی راجع به طرح‌ها انجام می‌شود.
در ادامه این نشست محمدرضا رحیم‌زاده عضو هیات علمی کارگاه گفت: کارگاه "خوزستان، صنعت نفت، فرهنگ سکونت" به رابطه معماری و فرهنگ می‌پردازد زیرا ما معتقدیم فرهنگ ما ماخذ هویت ماست و این ماخذ به صورت یک عنصر پیوسته در طول زمان وجود داشته است این کارگاه ها به دنبال بررسی تغییراتی است که بعضا توسط بیگانگان در مناطق مختلف به وجود آمده و این تغییرات پدیده‌های مختلف به دنبال داشته است.
وی با اشاره به اهمیت رابطه انسان و معماری گفت: فرهنگ ایران در طول سال‌ها به فرهنگ‌های مختلف واکنش نشان داده اما تسلیم نشده و استوار باقی مانده است. همین استواری یک نوع معماری را به وجود آورده که پایه‌های معماری کشور براساس آنها بنا شده اما در امر معماری و هنر قالب و الگو وجود خارجی ندارد زیرا معماری فقط ساخت یک شی نیست بلکه معماری با حضور انسان تکمیل می‌شود به همین‌خاطر شما هیچ دو خانه‌ای را نمی‌توانید شبیه هم پیدا کنید.
رحیم زاده با انتقاد از ساخت خانه‌های انبوه و تاثیر منفی آنها بر معماری شهری گفت: این که مدیریت دولتی به دنبال تولید خانه‌های انبوه است کار درستی نیست و تولید خانه‌های انبوه بدون توجه به بافت معماری آنها مانند تولید کارتن‌های یک شکل است. ما نمی‌توانیم یک مسکن را به عنوان نمونه بگیریم و آن را تولید انبوه کنیم این سیاست حتی در اروپا و به خصوص اروپای شخصی نیز اجرا شده و شکست خورده است برای تولید انبوه باید قطعا شان انسانی رعایت شود.
وی با اشاره به سابقه فرهنگی ایران گفت: ایران هرگاه مورد تهدید قرار گرفته مقاومت کرده و خصوصیات برجسته آن تغییر نکرده است این تهدیدات و تغییرات از دوره حمله اسکندر وجود داشته و در حالی که کشورهای دیگر در زمان حمله دچار تغییرات زیادی شدند اما ما در ایران همیشه مقاومت کرده ایم .
رحیم‌نژاد گفت: فرهنگ ماخذ هویت ماست. فرهنگ یک موجود پیوسته‌ای در زمان است به همین دلیل تاریخ دارد. این تصور وجود دارد که فرهنگ ما منقطع است و عموم شواهدی هم که امروز می‌بینیم دال بر این موضوع است. اکنون همه چیز ما تغییر کرده است زبان ما، غذاهای ما، لباس‌هایمان.
وی افزود: همیشه و در طول تاریخ یک فرصتی فراهم شده برای فرهنگ ایران که پدیده‌ای در خارج از حدود فرهنگی خودش به وجود آمده یعنی صنعت را بپذیرد حال به اجبار و یا به آغوش باز. قوه هاضمه ایران خود را همیشه برای همه فرهنگ‌ها اماده کرده و آنها را در خود هضم میکند. صنعت نفت هم وقتی به ایران آمد با همین روند روبرو شد. خوزستانی‌ها و بختیاری‌ها صنعت نفت را در خود هضم کردند.
وی ادامه داد: تولید انبوه در کار هنری وجود ندارد از جمله معماری. معماری یک شی نیست بلکه با حضور انسان تکمیل می‌شود به همین دلیل هیچ دو خانه‌ای وجود ندارد که شبیه هم باشند. اولویت‌های مدیریتی باعث تولید انبود شده است. هرجا این اتفاق انبوه‌سازی افتاده است اتفاق بدی رخ داده چه در اروپای شرقی چه در سایر نقاط دنیا مثل ایران. انبوه‌سازی یک فضای غیرانسانی بوود آورده است. تولید انبوه در شان انسان نیست.
رحیم‌نژاد در مورد تغییرات فرهنگی ایران توضیح داد: در تاریخ ایران وقتی ایران تهدید شده است هیچگاه تغییر فرهنگی نکرده است. از زمان اسکندر، چنگیزخان، حمله دیگر اقوام و در تمام حملات ایران فرهنگ متفاوتی برایش به وجود نیامده بلکه تمام این حملات را در خود هضم کرده است. آنچه خوب بوده گرفته و بدی‌هایش را دور ریخته است. به گفته‌ای ایران پل فیروزه‌ای است،. ایران رابط تمام فرهنگ‌هاست.
وی بیان کرد: ایرانی‌ها در مقابل اقوام وارد شده به کشورمان ضعیف نبوده‌اند. ایرانیان بهترین داشته‌های آنها را شناخته و یک روایت ایرانی از آن ارائه کردند از جمله ورود صنعت نفت به ایران.
نظرات