مقاوم سازی ساختمان های خشتی و گلی پایان کابوس تلخ زلزله های ویرانگر
سال ها است که شاهد تکرار کابوس تلخ زلزله های مخرب در گوشه و کنار کشور هستیم. به گفته کارشناسان، کابوس زلزله با مقاوم سازی ساختمان ها خشتی و گلی پایان می پذیرد امری که به همت مردم و مسوولان نیازمند است.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) فلات ایران سابقه لرزه خیزی طولانی دارد و سرزمین ایران در بخش میانی کمربند کوه زایی و لرزه خیزی آلپ - هیمالیا یکی از مناطق زلزله خیز جهان قرار گرفته است، حدود ۹۰ درصد سرزمین ایران روی نوار زلزله واقع شده و از لحاظ نوع زمین لرزه هایی که به وقوع می پیوندد، مهد زمین لرزه ها نام گرفته است.
فلات ایران در محل تلاقی صفحه های عربستان (عربستان - آفریقا)، هند (هند- استرالیا) و اوراسیا (اروپا- آسیا) واقع شده است به طوری که تلاقی این صفحات باعث شده تا پیوسته این فلات که در کل ضعیف تر از صفحات یاد شده است تغییر شکل داده و به وسیله چین خوردگی ها و رشته کوه هایی چون زاگرس در غرب، البرز و کپه داغ در شمال و شمال شرق و کوه های شرقی ایران در شرق و مکران در جنوب شرق احاطه شود.
کارشناسان می گویند حرکات پوسته زمین در دوران های مختلف زمین شناسی، در فلات ایران تعدادی گسل فعال و غیر فعال کرده که منشای زمین لرزه هایی با شدت های خفیف تا شدید در مناطق مختلف ایران بوده اند.
براین اساس گرچه ایران روی کمربند لرزه خیز جهان قرار گرفته است، اما میزان لرزه خیزی در سراسر آن یکسان نیست و می توان آن را براین اساس به گستره های کوچک تری تقسیم کرد.
بنا به تحقیقات صورت گرفته از سوی کارشناسان مدیریت حوادث و سوانح به طور کلی نواحی لرزه خیزی ایران عبارتند از دو ناحیه لرزه خیزی که ناحیه نخست شامل هلالی است که از آذربایجان شروع شده و در امتداد رشته کوه البرز به شمال خراسان می رسد و آنگاه به سوی جنوب از حاشیه کویر تا شمال سیستان امتداد می یابد و ناحیه دوم نیز کوه های زاگرس تا لارستان را در برمی گیرد.
براساس آمار ثبت شده در مراکز امدادی و مدیریت بحران، ایران در طول تاریخ، زمین لرزه های متعدد و گاه ویرانگری نواحی مختلف کشور را به لرزه در آورده است که این زلزله ها تلفات و خسارات سنگینی نیز به دنبال داشته و این امر باعث شده که زمین لرزه در شمار مهم ترین بلایای طبیعی کشور محسوب شود.
ایران با توپوگرافی عمدتا کوهستانی، فعالیت زمین ساختی و لرزه خیزی زیاد، شرایط متنوع زمین شناسی و اقلیمی، از تمامی شرایط طبیعی برای ایجاد طیف وسیعی از زمین لغزش ها و زلزله ها برخوردار است.
کارشناسان و متولیان امر مدیریت بحران و سوانح بر این باورند که برای مقابله با این رخ داد طبیعی باید به عنوان مثال محل سکونت خود را مقاوم سازی کنیم تا از گزنده این بلایای ناگهانی و مخرب در امان بمانیم.
به گفته کارشناسان برخلاف تصور افراد، زلزله، سیل، توفان و پدیده هایی مثل آنها بحران نیستند، بلکه بحران به شرایطی اطلاق می شود که هر کدام از این پدیده ها به دنبال خود ایجاد می کنند.
این کارشناسان می گویند تدوین طرح هایی همچون ˈطرح جامع امداد و نجاتˈ که براساس بحرانی بودن چنین پدیده هایی بنا نهاده شده اند، زیاد مستدل و قابل قبول به نظر نمی رسد، چرا که این طرح در همان گام نخست که طرح مساله است، درمانده است! یعنی کل طرح در حال تلاش برای حل مساله ای است که به درستی تعریف نشده است.
با توجه به تجربیات گروه های موفق امدادرسان در حوادث و سوانح داخلی، منطقه ای و فرا منطقه ای، در کنار مقاوم سازی ساختمان ها، ارتقای آستانه تحمل ملی، آموزش های تخصصی و عمومی و اجرای تمرین های مداوم برای حفظ آمادگی دائمی اهمیت فراوانی دارد.
گزارش از فرهاد شرف پور
نظرات