وزیر جدید و چالش‌های پیش رو در حمل و نقل ریلی
در شرایط فعلی کمبود منابع مالی و تامین آن چالش اساسی در بخش حمل و نقل ریلی کشور است چراکه باوجود هزینه‌های سنگین برای ساخت هر کیلومتر خط آهن هر سال اعتبار ناچیزی به این بخش اختصاص می‌یابد که تنها جوابگوی ساخت ۳۰۰ کیلومتر راه‌آهن است.
از سوی دیگر این بخش جذابتی برای جذب سرمایه بخش خصوصی ندارد که باتوجه به اعلام حمایت ویژه وزیر جدید راه و شهرسازی از بخش خصوصی شاید زمینه‌های جذب و تضمین بازگشت سرمایه در این صنعت به عنوان ایمن‌ترین و ارزان‌ترین شبکه حمل و نقلی کشور فراهم شود.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) خصوصی‌سازی که با هدف بهبود شرایط اقتصادی انجام می‌شود و چابک‌تر شدن بخش‌های مختلف اقتصادی را در پی دارد، چندین سال است که در کشور و از جمله در بخش حمل و نقل ریلی آغاز شده اما به دلیل مشکلاتی مانند دیربازده بودن این صنعت، دخالت دولت در امور، دربازده بودن و ... بخش خصوصی تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری در این حوزه ندارد.
به رغم تاکید مسئولان بر توسعه صنعت ریلی و تاثیر غیر قابل انکار آن در اقتصاد کشور، همواره این بخش با کمبود منابع مالی روبروست لذا باید دنبال جذب سرمایه‌گذار خارجی و واگذاری فعالیت‌ها به بخش خصوصی باشیم.
نکته مهم این است که دولت قصد دارد برای توسعه راه‌آهن از مشارکت بخش خصوصی استفاده کند و در این راستا مهمترین کاری که باید انجام شود جلب رضایت بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری و ایجاد جذابیت در این حوزه است چرا که کارشناسان ازعدم تمایل بخش خصوصی و جذاب نبودن این حوزه دم می‌زنند و خصوصی‌ها نیز از مشکلات خود در این بخش گلایه دارند.
از دیگر مشکلات بخش خصوصی برای حضور در حوزه حمل و نقل ریلی می‌توان به شرایط نابرابر این نوع حمل و نقل ریلی با سایر انوع حمل و نقل به ویژه جاده‌ای اشاره کرد و اگر قرار باشد شرایط عادلانه رقابت بین حمل و نقل جاده‌ای و ریلی بر قرار شود، بهترین راهکار منطقی کردن قیمت انرژی و سوخت است. در این شرایط است که بخش خصوصی با تمایل بیشتری حاضر به سرمایه‌گذاری در صنعت حمل و نقل ریلی می‌شود.
به گفته کارشناسان با توجه به قانون دسترسی آزاد به شبکه ریلی، بخش خصوصی باید اختیار معامله با بخش‌های دیگر را داشته باشد و عملیات حمل و نقل را ساماندهی کند. دولت و راه‌آهن صرفا باید هزینه عبور و حق دسترسی دریافت کنند بنابراین اگر به چنین قانونی توجه شود بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری ترغیب می‌شود.
از سوی دیگر با توجه به اینکه بهره‌برداری از واگن‌های مسافری بخش جذاب حمل و نقل ریلی برای بخش خصوصی است، کارشناسان عقیده دارند دولت باید با استفاده از مشوق‌های لازم و ایجاد امنیت برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را متعهد کند تا در سایر بخش‌های این صنعت نیز مشارکت داشته باشد.
در زمینه زیرساخت‌های ریلی طی هشت سال اخیر ۲۵۰۰ کیلومتر راه‌آهن در کشور ساخته شده و هنوز۱۱ استان کشور از خط ریلی بی‌بهره هستند که عمده‌ترین مشکل آن تامین اعتبار است.
علیرغم هزینه‌های سنگین برای ساخت هر کیلومتر خط ریلی، به گفته مدیرعامل راه‌آهن تنها ۸۵۰ میلیارد تومان اعتبار برای این بخش در سال جاری در نظر گرفته شده که کمتر از یک سوم آن اختصاص یافته است.
با توجه به اینکه وزیر جدید راه و شهرسازی حمایت از بخش خصوصی به ویژه در مجموعه راه و ترابری را در دستور کار خود قرار داده است انتظار می‌رود زمینه‌های جذب سرمایه و تضمین بازگشت سرمایه در صنعت حمل و نقل ریلی به عنوان ایمن‌ترین و ارزان‌ترین شبکه حمل و نقلی فراهم شود تا توسعه این صنعت که بخشی از توسعه‌یافتگی کشورها تلقی می‌شود در کشور ما نیز به جایگاه خود دست یابد و اعتبارات لازم برای ساخت خط آهن که باید از منابع دولت تامین شود، در حد شأن و کمبودهای این بخش اختصاص یابد.
ازسوی دیگر ایران کشوری است که در مسیر ترانزیت قرار دارد که با توسعه خطوط و شبکه ریلی می‌تواند درآمدهای میلیاردی از این طریق کسب کند لذا توجه ویژه به حمل و نقل ریلی، اتصال به شبکه‌های ریلی بین‌المللی به منظور ترانزیت، ایجاد پهنه‌های ریلی برای جابجایی مسافر و استقرار نظام مستقل تنظیم مقررات ریلی به منظور حمایت از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی جهت دسترسی مطمئن به شبکه در برنامه پنجم توسعه مورد تاکید قرار گرفته و وزیر راه و شهرسازی نیز این موارد و برنامه‌ریزی برای نوسازی ناوگان ریلی را در صدر اولویت‌های خود در این بخش عنوان کرده است.
نظرات